En Genel Sorularım?

[Haplo]

Merhabalar. Son iki günde sorunlarımdan bıkmadığınızı umarak bazı genel sorular sormak istiyorum konuyu doğru yere açtığımı umarak. 

Biliyorsunuz üç günlük ubuntuluyum. Ve sanki bilgisayara sıfırdan başlamış gibi hissettim kendimi. Bir oyun kurayım dedim oyun ve program kurmayı bilmediğimi farkettim. Kurduklarım hep Yazılım Depo'sundan oluyordu. Wine da kurdum ama kullanmayı beceremedim. Daha doğrusu kullanabileceğim bir wine göremedim etrafta. Bir .jar oyun bile çalıştıramadım ne kadar denilen herşeyi yapsam da hep hata aldım bir şekilde. Wiki'yi hatim etmeye karar verdim ilk sayfadan 


Aklıma takılan bazı şeyler oldu. Ben şimdi Xubuntu kullanıyorum ve sanırım her ubuntu içeriği Xubuntu ile gelmiyor. Vermemi istediğiniz bir komutta hata alınca "ha sen Xubuntulu'sun önce apt-get vesaire yaz şunu yükle" denildiğinde bunu anladım. Programlara gelince; yüklemek istediğim programlarla bağlantılı onlarca destekçi şey yükledim, tam olarak ne işe yaradıklarını bilmiyorum ama birkaç defa olsun 30 küsür tane şu yüklenecek toplam 400 küsür mb yer alacak izin veriyor musun e/h gibi şeylerle karşılaştım. Kısacası ne işe yaradığını bilmediğim çok yazılım ve yüksek alan. Alandan sıkıntım yok 28gb alan var ama gerçekten neyin ne işe yaradığını bilmeden körü körüne yol alıyorum.


Tam bu noktada kodları ve anlamlarını da öğrenmek istiyorum. Bununla ilgili şeyler göremedim. Yani şunun için bunu yazıcaksınız denmiş ama bu bu anlama gelir denmemiş. Bunun için bilgi talep ediyorum. Öğrenmek için göz korkutmaya yetecek kadar fazla komut var. Bir öğrenci olarak örnek verecek olursam İktisad dersinde ATC (Ortalama Toplam Maliyet) LRAC (Uzun Dönem Ortalama Maliyet) veya AVC (Ortalama Değişken Maliyet) gibi terimlerle işleniyor hep kitapta. Fakat bir satır olsun neden LRAC neden AVC olduğunu yazmamış. Şükürler olsun kötü bir ingilizcem yok. Bende ingilizceye geri tercüme yaparak hangi kısaltmanın neyin kısaltması olduğunu buldum. AVC Avarage Variable Cost, ATC Avarage Total Cost ve LRAC Long Run Avarage Cost gibi. Hatta Long Road olarak çevirmiştim başta, sonradan Long Run olduğunu öğrendim ama farketmez sonuçta Long Road olarak anlamlandırdım ve bu şekilde anladım. Öbür türlü sadece ezber olacaktı ve birincisi ezberde iyi değilim, ikincisi ezberlesen de ezber unutulur;

Ve Uçbirim komutlarını öğrenmek için yine aynı açılıma ve anlamdırmaya ihtiyacım olduğunu farkettim. Konulardan birinde "sudo mkdir stendhal" komutunu verdirdiğinde stendhal klasörü oluşturduğunu farkettim. Daha doğrusu farketmedim, sadece körü körüne denileni yaptım. Kurmak istediğim oyunu kuramayınca baştan yapayım istedim. Aynı işlemi tekrarlarken "already exist" uyarısı alınca işte o zaman farkettim ne işe yaradığını. Ardından anlam getirdim "make directory" demek ve öyleymiş. Mesela sudo'nun açılımını bilmiyorum sadece öncesinde bu komut kullanıldığında yapılan şeyi yüksek hak ve sorumluluklar çerçevesinde yönetici gücüyle yaptığını biliyorum. Evet biraz garip bir anlatım şekli oldu ama normalde yükleyemediğimiz yada silemediğimiz birşeyi "bilgisayar benim değil mi kardeşim!" yani "sudo"! (japonca gibi) diyerek boyun eğmesini sağlıyoruz 


Bu arada Ubuntu ve Xubuntu farkına değinmek isterim. Daha önce Ram'im 512 demiştim ve bilgisayarımın yeterliliği dahilinde Xubuntu i386 kurmam tavsiye edildi. Her zaman bir bilenin tavsiyesine uyarım. Fakat bugün sistemin yavaşlığı biraz canımı sıktı. Yani linux'a geçme sebeplerimden biri sisteme fazla yük bindirmemesi ve bu şekilde hızlanacak olmamdı ama olmamıştı. Bende bu duruma kızdım ve yediremedim. Bilgisayarı açıp Ram'leri bikaç parmaklayıp yüzeysel bir temizlik yapınca 1GB ram'e sahip oldum yeniden. Hız değişikliği bariz hissediliyor. Şunu sormak isterim; Xubuntu, Ubuntu'nun bir dalı. Ve diğer Ubuntu'lar da (Kubuntu, Lubuntu, Gnome) Masaüstü diye tabir edilmiş. Aralarında yalnızca bir Masaüstü kullanımı'ndan fazlası olsa gerek diye düşünüyorum. Yalnızca tema meselesi değil, değil mi? Peki öyleyse Xubuntu kullanan Ubuntu'ya geçtiğinde zorluk yaşayabilir mi? Çünkü yine biri küçük bir bölümlendirme yapıp o bölüme de Ubuntu kurar farkını görürsün, ikisini de denersin demişti. Ram'im de iki katına çıkmışken nispeten daha ağır, klasik Ubuntu'ya geçeyim mi yoksa Xubuntu da bilsen Ubuntu Ubuntudur hepsini bilirsin mi hakim?


Birde Grub nedir? Çok görüp henüz anlamlandıramadığım şey. 

Birde türkçe karakter kullanımına değincektim. Mesela cd /home/haplo/Resimlerim dediğimde oluyor. Terminali "İndirilenler" de açmak istiyorum diyelim. cd /home/haplo/İndirilenler yazdığımda olmuyor. Ama adres satırından adresi kopyalayıp yapıştırdığımda bu sefer oluyor. Ordaki "İ" ile klavyeden girmiş olduğum "İ" arasında bir fark var demek ki. Bu sorun genel Türkçe Ubuntu problemi midir?


Şimdilik aklıma gelenler bu kadar. Yeter ulan soru sorma artık derseniz anlayışla karşılayıp giderim 

Teşekkür ederim şimdiden. 

[eribol]

Linux ortamında her paketin görevini bilmek imkansızdır zaten. Kimisi programın kalıntıları kimisi simgeleri kimisi temalarıdır. Bunları zamanla özümsersiniz. Her zaman temelden öğrenmek gerekmez. Bazı şeyleri kullanır sonra ne işlevi olduğunu öğrenirsiniz. Bu şekilde linux işlerini öğrenmek daha iyidir. sudo komutunun anlamını bilmek birşey ifade etmez, işlevi önemli. Kaldı ki neredeyse bütün komutlar kısaltmadır. Ubuntu-Xubuntu-Kubuntu olayını da kullandıkça anlarsınız. Her biri bir masaüstü ve bende hepsi yüklü. Yani ubuntu'yu merak ediyorsanız ubuntu-desktop paketini kurarsınız veya kde için kubuntu-desktop.

Kısaca sudo=superuser do anlamına geliyor. Süper kullanıcı olarak yap anlamında(do kısmını ben uyduruyorum )
Grub bir önyüklemedir(aşağı-yukarı). Aslında windows için de var aynı durum fakat pek işe yarar işlevi yoktur:) bana göre.

Yani çoğu zaman meselesi.

[andirinli]

Biliyorsunuz üç günlük ubuntuluyum. Ve sanki bilgisayara sıfırdan başlamış gibi hissettim kendimi. Bir oyun kurayım dedim oyun ve program kurmayı bilmediğimi farkettim. Kurduklarım hep Yazılım Depo'sundan oluyordu. Wine da kurdum ama kullanmayı beceremedim. Daha doğrusu kullanabileceğim bir wine göremedim etrafta. Bir .jar oyun bile çalıştıramadım ne kadar denilen herşeyi yapsam da hep hata aldım bir şekilde. Wiki'yi hatim etmeye karar verdim ilk sayfadan 

En güzelini yapmışsınız. wiki de bir çok konu mevcut

Aklıma takılan bazı şeyler oldu. Ben şimdi Xubuntu kullanıyorum ve sanırım her ubuntu içeriği Xubuntu ile gelmiyor. Vermemi istediğiniz bir komutta hata alınca "ha sen Xubuntulu'sun önce apt-get vesaire yaz şunu yükle" denildiğinde bunu anladım. Programlara gelince; yüklemek istediğim programlarla bağlantılı onlarca destekçi şey yükledim, tam olarak ne işe yaradıklarını bilmiyorum ama birkaç defa olsun 30 küsür tane şu yüklenecek toplam 400 küsür mb yer alacak izin veriyor musun e/h gibi şeylerle karşılaştım. Kısacası ne işe yaradığını bilmediğim çok yazılım ve yüksek alan. Alandan sıkıntım yok 28gb alan var ama gerçekten neyin ne işe yaradığını bilmeden körü körüne yol alıyorum.

Xubuntu , Kubuntu , Lubuntu ......   bu dağıtımların hepsi Ubuntu dağıtımının temel sistemini ele alarak yapılan dağıtımlardır.
aralarındaki tek farklılık masaüstü ortamlarından kaynaklanmaktadır. Linux dünyasında windowstaki gibi explorer.exe adı verilen tek bir masaüstüne sıkışıp kalmazsınız.

Ubuntu  = GNOME masaüstü yöneticisini kullanır.
Xubuntu = XFCE masaüstü yöneticisini kullanır.
Kubuntu = KDE masaüstü yöneticisini kullanır.
Lubuntu = LXDE  masaüstü yöneticisini kullanır.


yani anlayacağınız bu dağıtımları ayıran en temel faktör masaüstü ortamları ve bu ortamların kullandığı kütüphanelerdir. dolayısıyla siz XFCE masaüstü kullanırken KDE tabanlı olarak hazırlanmış bir yazılım yüklemeye çalıştığınızda Qt kütüphaneleri , Kde temel çalışma kütüphanesi gibi bağımlılıklarının da yüklenmesi gerekmekte.
bilmem anlatabildimmi?

Tam bu noktada kodları ve anlamlarını da öğrenmek istiyorum. Bununla ilgili şeyler göremedim. Yani şunun için bunu yazıcaksınız denmiş ama bu bu anlama gelir denmemiş. Bunun için bilgi talep ediyorum. Öğrenmek için göz korkutmaya yetecek kadar fazla komut var.

sadece komutu verip "bunu dene sonucu nedir bakalım" yada bu "komutu dene düzelecektir" şeklinde cevap verilmesinin 2 nedeni var.
1- ya gerçekten cevabı veren kişiler ezbere biliyordur ve aynı şekildeki sorunlarla aynı komutla başaçıkmışlarıdır.
2- buradaki herkes bir karşılık beklemeden sorulara cevap veriyor. doğal olarak ben komutu vereyim nasıl olduğunu kendi araştırsın kendisi öğrensin mantığıyla hareket ediyor. (Çoğunluk bu şekilde)

yani anlayacağınız size çözüm söylenir neden ve nasıl çalıştığını araştırma size bırakılır.

Birde Grub nedir? Çok görüp henüz anlamlandıramadığım şey.

bu sorunuzun cevabını http://forum.ubuntu-tr.net/index.php/topic,20449.0.html bulabilirsiniz

[Haplo]

Teşekkür ederim Grub'u da anlamış oldum hatta fazlasını anlamış oldum. Şu ara ihtiyacım olmayan şeylermiş

[zeitgeist]

@Haplo,

Yukarıda bahsettiğin samimi ilgi ve merak sende olduğu müddetçe, hangi işletim sistemini/dağıtımı/sürümü kullanırsan kullan, sisteme kısa sürede hakim olacağına eminim 

Sistemindeki iki bellekten biri zamanında sorun çıkarmış ama sen tembellik edip üzerine gitmemişsin meselenin değil mi  Benim de başıma gelimişti. Sorunu yaşadıktan 3 ay sonra genel bir temizlik yaparken belleğin çalıştığını gördüğümde çok kızmıştım kendime  Madem sistemindeki bellek 1gb; Ubuntu masaüstünü de istersen deneyebilirsin. Denildiği üzere aynı sistemde farklı masaüstü ortamları kullanmak mümkün.

İndirilenler klasörüyle örneklediğin meselede bir yanlışlık yapıyor olmalısın çünkü Tükçe Ubuntu ile ilgili böyle bir sıkıntı yok. Biraz önce denedim herhangi bir sorun yaşamadım.

Forumda verilen komutlar ve çözüm önerileriyle ilgili olarak @andirinli yerinde bir tespit yapmış. 

yani "sudo"! (japonca gibi) diyerek boyun eğmesini sağlıyoruz 

[BELLEROPHONTES]

İndirilenler klasörüyle örneklediğin meselede bir yanlışlık yapıyor olmalısın çünkü Tükçe Ubuntu ile ilgili böyle bir sıkıntı yok. Biraz önce denedim herhangi bir sorun yaşamadım.

Bende de herhangi bir sorun çıkmadı.

Kod Seç Genişlet

ozan@ozan-laptop:~$ cd İndirilenler
ozan@ozan-laptop:~/İndirilenler$

Yeni geçtiğin için bilmiyor olabilirsin Linux büyük-küçük harf farkına duyarlıdır.

[Haplo]

Bir daha denedim, bende de sorun çıkmadı şimdi. İlginç.

Cevaplar için teşekkür ederim. Git gide daha da çok seveceğime inanıyorum. Hiyerarşiyi de benimsediğimde daha kolay olacaktır herşey.

[ironic]

Komutlar için örneğin;

mkdir

make directory

cd

change directory

rm

remove  kısaltmasıdır.
.
..

Yani yine ingilizce kısaltmalar var .

Merak ettiğin komutun kullanımı için,

Kod Seç Genişlet

man istenen_komut

şeklinde komut vererek klavuz dosyalarını okuyabilirsin.

Ezberlemeye gerek yok aslında. Kullandıkça, bellekte sağlam yer ediniyor. 

Daha fazlası

http://wiki.ubuntu-tr.net/index.php/U%C3%A7birim
http://wiki.ubuntu-tr.net/index.php/Kategori:Temel_Linux_Bilgileri
http://wiki.ubuntu-tr.net/index.php/Temel_Linux_Komutlar%C4%B1
http://www.debian.org/doc/manuals/apt-howto/

[bytan]

Öğrenmek istedikten sonra herşeyi öğrenirsin. İşin özü bu meraka ve isteğe sahip olmak. Arkadaşlar uzun uzun anlatıp söylenecek bir şey bırakmamışlar. Yalnız bir bağlantı vereyim, vakit buldukça bakarsın:

http://forum.ubuntu-tr.net/index.php/topic,7183.0.html

[BELLEROPHONTES]

Can Uğur AYFER'in Kim Korkar Linux'tan ve Kim Korkar Unix'ten isimli kitaplarını, hem İnternet üzerinden ücretsiz indirip okuyabilir, hem de kitapçılardan satın alabilirsiniz:
Can Uğur AYFER'in Web Sitesi
Kim Korkar Linux'tan
Kim Korkar Unix'ten

Bu iki kitap baya işe yarıyo.

[heartsmagic]

Aslında başlıkta birçok arkadaş güzel cevap vermiş, fazlası kafa karıştırabilir ancak araya girmeden duramayacağım zira olayın kahramanlarından biri sanırım benim Başlamadan önce heves konusunda @zeitgesit'e katılıyorum. Bu hevesle gidersen bilmediklerini öğrenmen sadece zaman meselesi.

Tekrar cevaplarsak sorularını:

1. Sıfırdan başlama meselesi.
Bizim tarafta işler biraz farklı yürüyor. Standartlarımız var ve bunlar kendi içinde ayrılıyorlar. Mesela depolardan uygulama/oyun/kütüphane kurmak bir standart bizim için. İlk elde zaten bunu denemelisin. Fakat bu şekilde kurulmayan şeyler olabilir. Bunları da önce araştırma yaparak kurmayı dene. Belki harici bir deposu vardır, belki kolay bir yöntemi. Eğer bu da yoksa bizler derleme veya farklı kurulum yollarına gideriz. Nadiren yapılan şeylerdir bunlar, eğer kafan karışırsa forumda destek verilir.

Wine da çok ayrı bir dünya. Eğer Windows uygulamalarıyla işin varsa farklı şekilde ele alınmalı. İşte Wine burada devreye giriyor. Bu uygulama ile Windows uygulamalarını veya oyunlarını kurman mümkün. Ancak tahmin edebileceğin üzere farklı sorunlar yaşaman normal, zira adı üzerinde Windows uygulamaları ve biz Linux üzerindeyiz

Jar oyunu demişsin. O da basittir aslında Sağ tıkla, özelliklerden çalıştırma hakkı ver ve çalıştır. Ya da:

Kod Seç Genişlet

java -jar /nerede/bu/oyun.jar
Bunu örnek açısından yazıyorum zira sorduğun sorunun aslında genel bir soru olduğunun farkındayım. Fakat bazı genel diye sorulan şeylerin özel çözümleri oluyor

2. Masaüstleri/XFCE/yüksek alan meselesi.
Bu konuya @andirinli gayet güzel cevap vermiş. Temel fark masaüstüleri ve kütüphanelerdir. Malumundur ki bir CD ile her şey kurulamaz Bu durumda bazı şeyleri kurmak için fazladan uygulama/kütüphane kurman gerekebilir. Bunlar bir nevi bağımlılıklardır, ne işe yaradıklarını da @eribol'un dediği üzere bilmen mümkün değil. En azından hemen Temel fark masaüstü dedik ya hani bazı şeyler değişmez. Mesela sudo, mkdir, cd. Hepsinde ortaktır. Ancak Ubuntu tarafında biz "gedit" kullan dersek bu sende "thunar" olacaktır. Zira bunlar masaüstleri ile gelen düzenleyicilerdir. Zamanla öğrenirsin.

3. Komutları öğrenme.
İnan istesen de bir çırpıda bunları öğrenmen mümkün değil. Haddizatında komutsuz da bu işler yapılabilir. Peki öyleyse biz neden komut verdiriyoruz ve neden bu komutların ne işe yaradığını her seferinde anlatmıyoruz?
Nasıl komutsuz yapılabilir?
Ben sana:
mkdir std
komutu yerine, ev dizinine git, std adında bir dizin oluştur, sonra oraya uçbirimden in, ardından paketi indir, ardından o paketi aç derdim. Fakat dört komutla bunu yaptırtmak çok daha kolay ve hızlı oluyor Neden ne işe yaradığını anlatmıyoruz? İnan böyle yaparsak biz yetişemeyiz her başlığa Biraz daha forumda vakit geçirirsen ne demek istediğimi anlarsın.

Biraz zaman tanırsan kendine bir süre sonra bu soruların çok kolay gelecek. Ardından bakıp güleceksin