Ubuntu Yazılım Merkezindeki Ücretli Yazılımlar

[heartsmagic]

Yapılan resmi tanımına göre, Özgür Yazılım (GNU) ücretsiz vasfına sahip değil midir?
Anladığım kadarıyla, açık kaynak kodlu olsa bile ücretsiz değilse o yazılım Özgür Yazılım olmaz.

Benim itirazım şu cümleleriydi ve devamında da haliyle sürekli bunun üzerine gittim. Son söylenenlerle de sonuçta değişen bir şey yok. GNU/GPL ücretten bahsetmez. Ücret ister yazılımın kendisi olsun, ister teknik destek, ister ek bileşen desteği, eğer bu yazılım GNU/GPL şartlarına uyuyorsa sorun yoktur, özgürdür. Kısacası birisi sadece yazılımı satarak da hayatını geçindirebilir, teknik destek, sonradan başka bir hizmet vermese bile. Yine ayrışıyoruz bu noktada, ücreti kategorilendirmemize gerek yok, zira GNU/GPL bunu yapmıyor. Onun bağlayıcı maddeleri dört tane, ondan da zaten bahsedildi yukarıda.

Elbette ücretle satılan bir uygulama dağıtılabilir, işte tam bu noktada zaten GNU/GPL'ye uyuyorsa diyoruz. Kaynak kodları, yeniden dağıtılabilmesi garanti altına alınmış bir uygulama özgür bir uygulamadır, ücretli veya ücretsiz olması bir şey değiştirmez. Peki, dağıtabileceğim veya arkadaşımdan alabileceğim bir uygulamaya neden para ödeyeyim sorusu akla gelebilir. İşte bu özgür yazılımın en garipsenen kısmıdır ve zannımca "beleş" olarak algılanmasına sebep olur, birisi "ücret" ibaresini gördüğündeyse şaşırır, yadırgar ve hatta kınar. Aynı bu başlıkta @ByNeo'nun yaptığı gibi. Bizim işimizse bu algıyı ortadan kaldırmaktır zira bunu yapmazsak ileride özgür yazılım için günlerini veren insanlar asla bu olaydan para kazanamazlar.

Şunu anlayabilirim aslında: "Ben özgür yazılım olsa bile 'ücret' talep eden uygulamaları alma taraftarı değilim." Bu öznel bir cümledir ve @ByNeo'yu eleştirsem bile bu da benim öznel eleştirim olur. Fakat iş "Özgür yazılımın ücretli olarak satılmasına karşıyım, uymuyor bizim felsefemize" mealinde bir yaklaşıma doğru giderse durum değişir. Bu konu tartışmaya mahal vermeyecek kadar açık olarak ifade edilmiştir lisansta. Böyle bir yaklaşım, çarpık bir yaklaşım olacaktır. Kaldı ki şu iletideki sözlerim de çoğunlukla @ByNeo'nun kendisine karşı söylenmiştir: http://forum.ubuntu-tr.net/index.php?topic=28913.msg347897#msg347897

Bilhassa da son cümlelerim. Zira yeni girilen bir ortamda ( Bu ortama sadece bizim forum değil, Linux, Özgür Yazılım, Açık Kaynak vs. gibi her türlü ortam dahildir) çoğunluk "Ücretli satılmasında sorun yok" diyorsa önce araştırmak lazım gelir.

Taraf konusu da tartışmadaki taraftır. Özgür yazılım satılabilir mi, satılamaz mı, bu kadar basit yani. Aşırı olarak bir şey anlaşılıyorsa bu taraf tutma konusundan özür dilerim, fakat ben rahatım ve tarafım da belli. Tartışmada taraf olmak yaşla, başla da alakalı değildir, sadece söylediğin üzere fanatiklik meselesi vardır. Fakat, burada fanatik olarak ben görünmek istemiyorum zira GNU/GPL çok açık, net bir şekilde durumu özetliyor. Kimseyi de fanatik olarak görmek istemiyorum.

Bir şey var ki bu konuda GNU/GPL bizi uyarıyor:

Kesin şekilde konuşursak, "satış" para karşılığında malların ticareti, değiş tokuşu anlamına gelmektedir. Özgür bir programın bir kopyasının satılması yasaldır ve bunu destekleriz.

Ancak, insanlar "yazılımın satılmasını" düşündüklerinde, birçok firmanın yaptığı şekilde yapmayı düşünürler: özgür yazılım yapmak yerine yazılımı özel mülk yapmak.

Bu nedenle, bu yazıda olduğu gibi ayrımları iyi yapmayacaksanız, "yazılımın satılması" teriminin kullanılmamasının daha iyi olacağını ve bunun yerine başka bir sözcüğün seçilmesi gerektiğini düşünürüz. Örneğin, "bir ücret karşılığında özgür yazılımın dağıtılması" diyebilirsiniz, bu daha net bir tanımdır

Eğer söylenmek istenen şey buysa katılırım, fakat uyarıda söylenen şey "Bu nedenle, bu yazıda olduğu gibi ayrımları iyi yapmayacaksanız" ifadesidir. Bizler de zaten dilimiz döndüğünce bu ayrımı foruma gelen herkese, konuştuğumuz tüm bireylere anlatmaya çalışıyoruz. Alınan ücretin o uygulamayı özel mülk yapmayacağından bahsediyoruz, zaten özel mülk haline getiriyorsa ücretli veya ücretsiz o yazılım özgür olmaktan çıkar.

Özgür Yazılım felsefesinde ücretsiz olmasından çok daha öne çıkan konu insanların, ücretli yazılımlara mahkum edilmesinin önüne geçilmesidir.

Yine ayrışıyoruz. Öne çıkan konu ücretli yazılımlara mahkum olmak değildir, ücret yoktur felsefede. Mahkum olunan şey o ücretle alınan yazılımın aslında kendisine sahip olamamaktır. Dağıtamamaktır, değiştirememektir. Özgür Yazılım ise ücretli olsun veya olmasın bunun garantisini verir bize. Kısacası onun ilgilendiği şey ücreti değil, bizim cidden satın aldığımız uygulamaya sahip olup olamamamızdır. Ücretini veriyorsam, dağıtabiliyorsam, değiştirebiliyorsam, değiştirebildiğim şeyi tekrar dağıtabiliyorsam (uygun lisans altında elbette) o uygulama özgürdür.

Bazı şeylerin yaşla ilgili olduğunu bana anlatmana da gerek yok, gerçi anlatsan da kırılmam. Ben burada birçok arkadaşla tartışmış, hararetle atışmış sonra da çok iyi geçinebilmişimdir. Benim meselem kişilerle, yaşlarıyla değil, olgularla, anlayışlarla. Birçok arkadaş bunu es geçiyor ve söylediklerim için, tartıştığım noktalar için olaya kişisel bir boyut katıyor. Hatta aramızdan ayrılıp, uğramayanlar bile mevcut. Bunu da anlayabilirim zira herkes bu şekilde tartışmak, konuşmak istemeyebilir. Fakat bu kadar net ve açık bir meselede geri adım atmam mümkün değil, zira konu "Unity'yi sevdim, sevmedim" meselesi değil, Özgür Yazılım felsefesinin git gide çarpıtılmaya başlaması.

Bu kapsamda @ByNeo'ya da kendisiyle bir sorunum olmadığını da söylemek isterim. Düşüncelere saygım var fakat asıl olan şeylerin önce araştırılıp, ondan sonra savunulması gerektiğini düşünüyorum.

Şu günlerde de kalp kırdıysak affola. Fakat günden güne bazı şeylerin farklı yerlere çekilmesine tahammül edemez oldum sanırım. Özgür Yazılım herkesin, ücretsiz dağıtanın olduğu gibi ücretli satanın da felsefesidir bu. Kimseyi bu konuda saf dışı etmememiz lazım.

[ByNeo]

Özgür yazılım, kullanıcısına çalıştırma, kopyalama, dağıtma, inceleme, değiştirme ve geliştirme özgürlükleri tanıyan yazılım türüdür.

Özgür Yazılım Vakfı'nın ifadesiyle belli başlı dört özgürlüğü barındırır:

    Her türlü amaç için yazılımı çalıştırma özgürlüğü (özgürlük 0)
    Yazılımın nasıl çalıştığını inceleme ve kendi gereksinimleri doğrultusunda değiştirme özgürlüğü (özgürlük 1). Yazılım kaynak koduna erişim bunun için bir ön şarttır.
    Yeniden dağıtma ve toplumla paylaşma özgürlüğü (özgürlük 2).
    Yazılımı geliştirme ve gelişmiş haliyle topluma dağıtma özgürlüğü (özgürlük 3). Böylece yazılım bütün toplum yararına geliştirilmiş olur. Yazılım kaynak koduna erişim bunun için de bir ön şarttır.

Bir yazılım, ancak bütün kullanıcıları bu hakların tümüne sahip oldukları zaman özgür bir yazılım olur. Bu özgürlüklere sahip olmak, kimseden izin almamayı ve izin için hiçbir bedel ödememeyi de içerir.

Genel kanının aksine özgür bir yazılım, ücretsiz dağıtılabileceği gibi ücretli de dağıtılabilir. Bu nedenle, ticari yazılım olarak satılmasına engel yoktur.

Bu makaleyi sonradan gördüm wikide Özgür Yazılım burda yazıyor  okudum ücretlide satılabilirmiş ben özgür yazılımdan tamamen ücretsiz bir anlayış bekliyordum  demek yanlış biliyormuşum kusura bakmayın özür dilerim siz haklıymışsınız . Ama yinede belirteyim ben bu maddelerin en sonundaki şu kısmı sevmedim . Genel kanının aksine özgür bir yazılım, ücretsiz dağıtılabileceği gibi ücretli de dağıtılabilir. Bu nedenle, ticari yazılım olarak satılmasına engel yoktur. bu olamsaydı iyi olurdu artık neyse belki ilerde benim dediğim gibi yeni bir yazılım çıkar tamamen ticari amacı olmayan kar düşüncelerinde kar amacı gütmeyen bir yazılım olur inşallah .

[heartsmagic]

@ByNeo, şimdi orta yolu bulduk gibi. Son maddeyi sevip sevmemek sana kalmış, orasına bir şey deme hakkım yok.  Bu forumda da kod yazan, uygulama yapan arkadaşlar var. Diyelim ki onlar sadece bu işi yapıyorlar ve özgür yazılım oluşturup makul bir ücrete dağıtıyorlar. "Hiç olmasın" demek onlara darbe vurmak demektir.

Şöyle düşünelim, birisi bir uygulama yazsa ve bizden bu uygulama için 1 lira istese çok şey mi istemiş olur? Beğendiğin takdirde tutup bu ücreti verirsin, vermemek yine senin elinde elbette. 10.000 kişi 1 lira verse, arkadaş 10.000 lira kazanır bu işten, yeni uygulamalarla yoluna devam eder.

Diyelim ki Blender ile iş yapıyoruz biz, hobi veya başka bir şey değil, bildiğimiz iş. Para kazanıyoruz yani. Kendisne 20 lira, 50 lira versek bir defaya mahsus çok şey mi olur? Bu uygulamalar çoğaltılabilir, Gimp gibi, Apache gibi. İsteyen parasını verir destek olur, isteyen vermez yoluna devam eder.

Aslında bu söylenenler yapılıyor halihazırda, fakat bu iş "satma" yoluyla değil, "bağış" yoluyla oluyor. Bol bol "eğer beğendiyseniz bağış yapın" bağlantılarını görebiliriz sitelerde.

[eribol]

Yapılan resmi tanımına göre, Özgür Yazılım (GNU) ücretsiz vasfına sahip değil midir?
Anladığım kadarıyla, açık kaynak kodlu olsa bile ücretsiz değilse o yazılım Özgür Yazılım olmaz.
Yazılımın açık kaynak kodlu olması onu Özgür Yazılım yapmaz.
Benim anlamadığım bir şey var eğer yazılımı parayla satacaksanız kaynak kodunu niye açarsınız.
Kaynak kodunun açılmasındaki amaç, yazılıma özgürlük katmak değil midir?
GNU'ya beleş yazılım mantığı ile yaklaşmak ise algı yanılsamasıdır.
GNU'nun beleş yazılımın çok daha ötesinde olduğunu düşünüyorum.
Linux'un bile ötesinde.

http://www.gnu.org/philosophy/free-sw.tr.html

Ne, nasıl yani, neyi savundunuz, kim dedi, nasıl anladınız? Vay vay vay başlık uçmuş uçmuş.

[hckr]

Yapılan resmi tanımına göre, Özgür Yazılım (GNU) ücretsiz vasfına sahip değil midir?
Anladığım kadarıyla, açık kaynak kodlu olsa bile ücretsiz değilse o yazılım Özgür Yazılım olmaz.
Yazılımın açık kaynak kodlu olması onu Özgür Yazılım yapmaz.
Benim anlamadığım bir şey var eğer yazılımı parayla satacaksanız kaynak kodunu niye açarsınız.
Kaynak kodunun açılmasındaki amaç, yazılıma özgürlük katmak değil midir?
GNU'ya beleş yazılım mantığı ile yaklaşmak ise algı yanılsamasıdır.
GNU'nun beleş yazılımın çok daha ötesinde olduğunu düşünüyorum.
Linux'un bile ötesinde.

http://www.gnu.org/philosophy/free-sw.tr.html

Ne, nasıl yani, neyi savundunuz, kim dedi, nasıl anladınız? Vay vay vay başlık uçmuş uçmuş.

Ben de bunu merak ediyordum. Sanırım uykusuzluktan.

[Ubuntgy]

Bir Drupalci başlatmış sanırm tartışmayı. Olayı bir de Drupal diliyle anlatalım.
Drupal bir frameworktur. Ücretsiz , açıkkaynak kodlu, özgürdür. Bunlar her ne kadar eş anlamlı gibi dursalarda asla birbirine eşit kelimeler değildir. Denk olabilir. Buna rağmen Acquia isimli bir firma var, Drupal'in geliştiricisi tarafındna kurulan. Buradaki * her şey ücretlidir. Fakat Drupal ücretli değildir. Drupal ücretsiz, ücretsiz olması yeterli değil açık kaynak kodlu, acık kaynak kodlu olması yeterli değil, özgür bir yazılımdır.
Fakat acquia firması bu saydığım  Drupal hizmetlerini vermke için ücret alır. Redhat gibi.
Açık kaynak kod bir pazardır, pazar stratejisidir. Yani acık kaynak kod demek bedava hamballık değildir. Çünkü bunu captalizm olarak görürseniz ki capital ticaret demektir yanılırsınız. Bu daha da güçlenmek ve bu pazarda söz sahibi olmak için geçerli birşeydir.


Ayrıca bunun bir örneği var. PHP-NUKE zamanının acık kaynak kodlu, özgür bir yazılımı idi. Fakat her yeni sürümde indirme için 5 TL alıyordu, indirdikten sonra dağıtıp dağıtmamanınız onu ilgilendirmiyordu.