Ubuntu 24.10 Donma Sorunu

[PardusPars]

Üç dört gün önce yeni dizüstü bilgisayarımı aldım ve hemen son sürüm Ubuntu 24.10' u kurdum. Kurulum her aşamasıyla sorunsuz, kısa sürede tamamlandı. Sonrasında ''Ubuntu Kurduktan Sonra Yapılması Gerekenler'' videolarını izleyerek temel şeyleri yaptım. Özellikle update ve upgrade olayını yaptım. İlk kurulumdan sonra kullanırken bir anda tamamen dondu. Hiçbir düğme, fare vb. işlemedi. O günden beri belirsiz şekilde ve zamanda aniden donuyor ve maalesef düğmeden kapatmak zorunda kalıyorum. Özellikli olarak ''şunu yaparken donuyor'' diyebileceğim bir şey yok. Tarayıcıyı kullanırken de donuyor, ayarlarda gezinirken de. Durmadan donuyor diyemem. Bazen tüm akşam hiç donmuyor ama kapatıp biraz sonra açtığımda donabiliyor. Bir çözümü var mı? Eski kabusum geri döndü galiba.

NOT: Önemli mi bilmiyorum ama fare ve klavye eski dizüstünde kullandıklarım. Logitech.

Lenovo LOQ 15ARP9 R5 7235HS 24GB DDR5 RTX 3050 6GB GDDR6 512GB M.2 SSD 15.6" FHD 144Hz G-SYNC FreeDos Gaming Notebook

Ubuntu 24.10 Gnome

[Equilibrium]

Üç dört gün önce yeni dizüstü bilgisayarımı aldım ve hemen son sürüm Ubuntu 24.10' u kurdum. Kurulum her aşamasıyla sorunsuz, kısa sürede tamamlandı. Sonrasında ''Ubuntu Kurduktan Sonra Yapılması Gerekenler'' videolarını izleyerek temel şeyleri yaptım. Özellikle update ve upgrade olayını yaptım. İlk kurulumdan sonra kullanırken bir anda tamamen dondu. Hiçbir düğme, fare vb. işlemedi. O günden beri belirsiz şekilde ve zamanda aniden donuyor ve maalesef düğmeden kapatmak zorunda kalıyorum. Özellikli olarak ''şunu yaparken donuyor'' diyebileceğim bir şey yok. Tarayıcıyı kullanırken de donuyor, ayarlarda gezinirken de. Durmadan donuyor diyemem. Bazen tüm akşam hiç donmuyor ama kapatıp biraz sonra açtığımda donabiliyor. Bir çözümü var mı? Eski kabusum geri döndü galiba.

NOT: Önemli mi bilmiyorum ama fare ve klavye eski dizüstünde kullandıklarım. Logitech.

Lenovo LOQ 15ARP9 R5 7235HS 24GB DDR5 RTX 3050 6GB GDDR6 512GB M.2 SSD 15.6" FHD 144Hz G-SYNC FreeDos Gaming Notebook

Ubuntu 24.10 Gnome

1.ADIM:

Sistemi komple güncelleyin.Benim yıllardır kullandığım kendi komut seti ile ;

Kod Seç Genişlet

sudo -s /bin/sh -c "sudo -s apt-get -u update -y  ; sudo -s apt-get -u  upgrade -y ;apt-get dselect-upgrade -y ; apt-get dist-upgrade -y ; apt-get -u install -ff -y ; apt-get -u check -y ; sudo apt-get install --fix-broken -y "
2.ADIM :

Kernel Güncellemesi:

Ubuntu'nun kullandığı kernel (çekirdek), donanımına uyumsuz olabilir. Özellikle yeni donanımlar, bazen eski çekirdek sürümleriyle uyumsuzluk gösterebiliyor. Terminal üzerinden yeni bir kernel sürümüne geçmeyi düşün derim.

Kod Seç Genişlet

sudo apt install linux-generic-hwe-24.10
Bu komut, yeni bir HWE (Hardware Enablement) çekirdeği yükleyecektir. Güncel bir kernel, yeni donanımlar için genellikle daha iyi destek sağlar.(dikkat : bu adım riskli bir işlem...)

3.ADIM :

Sürücü Kontrolü:

Özellikle grafik kartı ve fare/klavye sürücüleri sorun yaratabilir. NVIDIA RTX 3050 için en güncel sürücüyü yüklemek gerekebilir. Terminal üzerinden aşağıdaki komutu kullanarak NVIDIA sürücülerini kurabilirsin:

Kod Seç Genişlet

sudo apt install nvidia-driver-525
4.ADIM :

Gnome Extensions ve Ayarları:

GNOME masaüstü ortamı bazen fazla özelleştirilmiş uzantılarla veya yanlış ayarlarla sorun yaşatabilir. Tüm uzantıları devre dışı bırakıp, donmanın devam edip etmediğini kontrol et. GNOME Tweaks aracını kullanarak uzantıları yönetebilirsin.

5.ADIM :

Donanım Testi:

Bellek (RAM) veya depolama cihazınızda bir problem olabilir. Bu tür bir sorunu tespit etmek için memtest gibi araçlarla RAM testi yapabilirsiniz. Ayrıca, SSD'nizi kontrol etmek için smartctl kullanabilirsiniz:

Kod Seç Genişlet

sudo apt install smartmontools

Kod Seç Genişlet

sudo smartctl -a /dev/sdaX
Not:
memtest için Windows yükleme medyasını kullanabilirsin.(eğer varsa elinde)

6.ADIM :

Log Dosyalarını İnceleme:

Sistemdeki hataları daha iyi tespit edebilmek için log dosyalarını incelemenizi öneririm. Terminal üzerinden şu komutla günlükleri görebilirsin:

Kod Seç Genişlet

journalctl -xe
Burada donma anında meydana gelen herhangi bir hata veya uyarıyı görebilirsin. Bu, problemi daha detaylı anlamanıza yardımcı olabilir.

7.ADIM :

USB Portları ve Aygıtlar:

Logitech fare ve klavye gibi aygıtlar bazen USB portları ile uyumsuzluk yaşatabilir. Farklı bir USB portuna takmayı dene. Ayrıca, dizüstü bilgisayarın da yerleşik USB 3.0 portlarını kullanmak, bazı donma sorunlarının önüne geçebilir.

Eğer yukarıdaki adımlar sorunu çözmezse, Ubuntu'nun farklı bir sürümünü veya belki de farklı bir masaüstü ortamını (örneğin, XFCE veya MATE yada CİNNAMON) denemek faydalı olabilir. Çünkü GNOME bazen yüksek donanım gereksinimlerine sahip sistemlerde daha fazla kaynak kullanabiliyor.

Ayrıca gene sorun devam ederse ; sıfırdan GNU/Linux Mint x64 kur , bak keyfine....

[PardusPars]

Teşekkürler deneyeceğim. Duruma göre ileride geri bildirimde bulunurum. Ayrıca bir sorum olacak: İlk adımda verdiğin güncelleme kodlarını hepsini tek seferde mi terminale yapışıtırıp uygulamalıyım? 

[Equilibrium]

Teşekkürler deneyeceğim. Duruma göre ileride geri bildirimde bulunurum. Ayrıca bir sorum olacak: İlk adımda verdiğin güncelleme kodlarını hepsini tek seferde mi terminale yapışıtırıp uygulamalıyım? 

Evet tek sefer'de "kopyala-yapıştır" uygula...Dikkat edersen, -y parametresi var.Bunun anlamı sana sormadan otomatik işlem yapacak demek...

[PardusPars]

Sormayı unuttuğum bir şey daha: Donma olduğunda bundan kurtulmanın bir yolu var mı? Düğmeden kapatmadan, örneğin bir kısayol. Klavye ve fare işlemese de. 

[Equilibrium]

Sormayı unuttuğum bir şey daha: Donma olduğunda bundan kurtulmanın bir yolu var mı? Düğmeden kapatmadan, örneğin bir kısayol. Klavye ve fare işlemese de. 

Donma Durumunda Kurtulma Yöntemi :  Magic SysRq

GNU/Linux Ubuntu ve (Türevleri dahil) işletim sisteminde donma durumunda  ve klavye ile fare yanıt vermiyorsa, bu yöntemle durumu kurtarmayı deneyebilirsin.

Magic SysRq Tuşu Kullanımı:

Eğer sistemin de "Magic SysRq" tuşu etkinse, bu tuş kombinasyonları ile sistemi kurtarmayı deneyebilirsin. Bunun için Alt + SysRq (genellikle Print Screen tuşu) tuşlarına basın ve ardından aşağıdaki tuşlardan birini sırayla basın:

    R: Klavye kontrolünü geri alır.
    E: Tüm süreçlere SIGTERM sinyali gönderir.
    I: Tüm süreçlere SIGKILL sinyali gönderir.
    S: Diskleri senkronize eder.
    U: Dosya sistemlerini yalnızca okuma moduna alır.
    B: Sistemi yeniden başlatır.

Bu kombinasyonları kullanarak sisteminizi kurtarmayı deneyebilirsin. Ancak, bu işlemler veri kaybına da yol açabilir, bu yüzden dikkatli olmakta fayda var.(kurtarma esnasında hiçbir belge yada program açık olmamalıdır.)

SORU :

GNU/Linux Ubuntu Ve Türevlerinde "Magic SysRq Tuş Özelliğinin" Etkin Olup Olmadığını Nasıl Anlarım?

CEVAP :

1. Terminali açın ve aşağıdaki komutu yazın:

Kod Seç Genişlet

cat /proc/sys/kernel/sysrq
Eğer sonuç 1 ise, SysRq özelliği etkin demektir. Eğer 0 ise, bu özellik devre dışıdır.

2.Ayarlamayı Kalıcı Hale Getirme (not: geçici durumu yazmıyorum) :

Kod Seç Genişlet

/etc/sysctl.conf dosyasını bir metin editörü ile aç ve aşağıdaki kodu gir (önce metin düzenleyiciye arat varsa değerini değiştir yoksa, en alt satıra (boş) kopyala-yapıştır yap ve dosyayı kaydet.

Kod Seç Genişlet

kernel.sysrq = 1

Daha sonra değişikliklerin etkili olması için şu komutu çalıştır

Kod Seç Genişlet

sudo sysctl -p
Kolay gelsin.Umarım sorununu da çözersin.

[if]

Blacklist ideapad_laptop

[1]

https://wiki.ubuntu-tr.net/index.php?title=%C3%87ekirdek_%C3%B6ny%C3%BCkleme_se%C3%A7enekleri

[1] https://bbs.archlinux.org/viewtopic.php?id=290313

[PardusPars]

Verilenleri uygulamaya çalıştım yapabildiğim kadarıyla: 1. adımı uygulayıp güncellemeleri yaptım. 2 adımdaki kodu uyguladım ve ''Notice: '/etc/apt/sources.list.d/' dizinindeki 'ubuntu.sources.curtin.orig' dosyası geçersiz bir dosya uzantısı olduğu için yok sayılıyor
Error: linux-generic-hwe-24.10 paketi bulunamadı
Error: 'linux-generic-hwe-24.10' ifadesine eşleşen herhangi bir paket bulunamadı'' şeklinde bir çıktı verdi. 3. adımı uyguladığımda ''nvidia-driver-525 paketi mevcut değil, ancak başka paket içerisinden işaret edilmiş.
Bu durum bu paketin kayıp, eskidiği için bırakılmış, ya da başka bir
yazılım kaynağında bulunduğu anlamına gelebilir.

Notice: '/etc/apt/sources.list.d/' dizinindeki 'ubuntu.sources.curtin.orig' dosyası geçersiz bir dosya uzantısı olduğu için yok sayılıyor
Error: 'nvidia-driver-525' paketi için kurulum adayı yok'' sonucunu veriyor.

4. adımda eklentileri devre dışı bıraktım.
5. ve 6. adımları da uyguladım fakat nelere dikakt etmem gerektiğini bilmediğim için çıkan sonuçlardan maalesef hiçbir şey anlamadım.

Ayrıca en son donmadan sonra laptobu tekrar açmaya çalıştığımda initrams busybox gibi bir hata verdi. Yani o sayfa açıldı.

Ayrıca SysRq özelliğinin aktif olup olmadığıyla ilgili kodu yazdığımda sonuç 176 çıktı.

[Equilibrium]

Nasıl bir şey bu...!!?

Donanım yeni...
Dağıtım güncel...

Şimdi baştan başlayalım...

1.Sistem'deki paket eksiklikleri temizleyelim...

Kod Seç Genişlet

sudo apt autoremove && sudo apt clean && sudo apt autoclean

Notice: '/etc/apt/sources.list.d/' dizinindeki 'ubuntu.sources.curtin.orig' dosyası geçersiz bir dosya uzantısı olduğu için yok sayılıyor hatasından kurtulmak için;

Kod Seç Genişlet

sudo rm /etc/apt/sources.list.d/ubuntu.sources.curtin.orig

2."main", "universe" ve "restricted" ve de "multiverse" Depo Bileşenleri Etkin Mi? / Etkinleştirilmiş Mi?

Kod Seç Genişlet

grep -E '^deb ' /etc/apt/sources.list

Çıktıda main, universe, restricted ve multiverse depolarının olup olmadığını kontrol edin.

Eğer eksikse, şu komutları kullanarak ekle :

Kod Seç Genişlet

sudo add-apt-repository main && sudo add-apt-repository universe && sudo add-apt-repository restricted && sudo add-apt-repository multiverse

3.Sistemi şimdi bir kez daha güncelleyelim

Kod Seç Genişlet

sudo -s /bin/sh -c "sudo -s apt-get -u update -y  ; sudo -s apt-get -u  upgrade -y ;apt-get dselect-upgrade -y ; apt-get dist-upgrade -y ; apt-get -u install -ff -y ; apt-get -u check -y ; sudo apt-get install --fix-broken -y "

4.NVIDIA Sürücüsü Konusu

Şu anda sisteminin yani donanımının kullanabileceği sürücü listesine şöyle ulaşabilirsin terminal'den...

Kod Seç Genişlet

ubuntu-drivers devices

Çıktı'da "server" olanlar seni ilgilendirmiyor, seni ilgilendirecek olan kelime "recommended" (türkçesi önerilir demek)

ÖRNEK EKRAN GÖRÜNTÜSÜ (Sistem : GNU/Linux Mint 21.1 x64 LXDE)

Liste'ye bak aşağıdaki komutu uygula

Kod Seç Genişlet

sudo apt install nvidia-driver-XXX

not: XXX ifadesi üç basamaklı sürüm sayısını ifade eder...

5.Çekirdek sorunu...

Kod Seç Genişlet

lsb_release -a

bu komutla dağıtımın sürüm bilgisini görüntüle...

Buna göre bir çekirdek güncellemesi olup olmadığını anlamak için yabancı kaynaklara bakarım

Sende ;

Şu komutla en güncel çekirdek güncellemesine bakabilirsin.

Kod Seç Genişlet

curl -s https://www.kernel.org/ | grep "latest_link" | sed 's/.*latest_link">//;s/<\/a>.*//'


Yada Kalıcı Çözüm ....

Benim gibi Gaming Notebook'a GNU/Linux Mint x64 kur, bak keyfine....!!! Ben yaklaşık 8-9 yıldır sadık GNU/Linux Mint x32(eski donanımında)/x64 (yeni donanımında) PC kullanıcısıyım...Daha bana birkez olsun sorun bile yaşatmadı bu dağıtım....

[PardusPars]

Teşekkürler söylediklerinizi uygulamaya çalışacağım. Ayrıca buraya gelmeden önce güncellemeleri karıştırırken sürücüler sekmesini gördüm. Aşağıdaki gibi. Önerilen sürücüleri kullanıyor diyor ama belki değiştirsem işe yarar mı? Listedekilerden birini işaretlesem mesela?

Dağtım değiştirmek benim de aklımda. Şu an için elimde Mint Cinnamon, PopOS, Fedora, ZorinOS ve Ubuntu var. Çare bulamazsam muhtemelen içlerinden birini yükleyeceğim. SAnırım ubuntuyu sıfırdan yüklemek pek işe yaramaz.

NOT: Linux konusunda acemi olduğum için kod olaylarını(neyi nasıl yapacağımı vb.) daha detaylı açıklarsanız sevinirim.

[Equilibrium]

NOT: Linux konusunda acemi olduğum için kod olaylarını(neyi nasıl yapacağımı vb.) daha detaylı açıklarsanız sevinirim.

Emin ol benim de senden bir farkım yok....

[PardusPars]

Tüm komutları denedim. Son iki komutu girdiğimde:

lsb_release -a
No LSB modules are available.
Distributor ID:   Ubuntu
Description:   Ubuntu 24.10
Release:   24.10
Codename:   oracular
ufuk@ufuk-LOQ-15ARP9:~$ curl -s https://www.kernel.org/ | grep "latest_link" | sed 's/.*latest_link">//;s/<\/a>.*//'
'curl'  komutu bulunamadı, ama şununla kurulabilir:
sudo snap install curl  # version 8.12.1, or
sudo apt  install curl  # version 8.9.1-2ubuntu2
İlave versiyonlar için 'snap info curl' kısmına bakınız.

bir çıktı verdi.

[Equilibrium]

Tüm komutları denedim. Son iki komutu girdiğimde:

lsb_release -a
No LSB modules are available.
Distributor ID:    Ubuntu
Description:    Ubuntu 24.10
Release:    24.10
Codename:    oracular

Kod Seç Genişlet

ufuk@ufuk-LOQ-15ARP9:~$ curl -s https://www.kernel.org/ | grep "latest_link" | sed 's/.*latest_link">//;s/<\/a>.*//'
'curl' komutu bulunamadı, ama şununla kurulabilir:


sudo snap install curl  # version 8.12.1, or
sudo apt  install curl  # version 8.9.1-2ubuntu2

İlave versiyonlar için 'snap info curl' kısmına bakınız.

bir çıktı verdi.

curl komutunun eksik olduğunu görüyorum. curl'ü yüklemek için aşağıdaki komutu kullanabilirsin.

Kod Seç Genişlet

sudo apt update && sudo apt install curl -y

İLAVE KONTROL ADIMLARI

Sistem Günlüklerini Kontrol

Donma sırasında veya hemen ardından hata mesajlarını görmek için şu komutu çalıştırabilirsin

Kod Seç Genişlet

journalctl -xe | tail -n 50

Bu, son 50 satırlık günlük kaydını gösterir. Donmaya neden olabilecek hata mesajlarını burada görebiliriz.

Eğer "Wayland" Kullanıyorsan "Wayland → Xorg Değişikliği" İcra Et/Dene...

Eğer sistem de Wayland kullanılıyorsa, bazı ekran kartları veya sürücüler uyumsuzluk gösterebilir.

Xorg'a geçmek için:

    Oturumu kapat.
    Oturum açma ekranında, dişli çark (⚙️) simgesine tıkla.
    "Ubuntu on Xorg" seçeneğini seç.
    Tekrar giriş yap ve donma sorununun devam edip etmediğini gözlemle...

Güç Yönetimi ve CPU Durumu

Bazı dizüstü bilgisayarlarda güç yönetimi sorunları donmalara sebep olabilir. Şu komutla CPU ve güç durumu hakkında bilgi alabilirsin...

Kod Seç Genişlet

sudo dmesg | grep -i thermal

Kod Seç Genişlet

sudo dmesg | grep -i error

Eğer güç yönetimi ile ilgili bir hata varsa, TLP veya CPU güç yönetimi ayarları düzenlenebiliriz (İleriki seviye)

[PardusPars]

Sistem günlükleri çıktısı şu şekilde:

journalctl -xe | tail -n 50
░░ Subject: A start job for unit packagekit.service has begun execution
░░ Defined-By: systemd
░░ Support: http://www.ubuntu.com/support
░░
░░ A start job for unit packagekit.service has begun execution.
░░
░░ The job identifier is 5354.
Mar 10 22:28:06 ufuk-LOQ-15ARP9 PackageKit[8678]: daemon start
Mar 10 22:28:06 ufuk-LOQ-15ARP9 dbus-daemon[1380]: [system] Successfully activated service 'org.freedesktop.PackageKit'
Mar 10 22:28:06 ufuk-LOQ-15ARP9 systemd[1]: Started packagekit.service - PackageKit Daemon.
░░ Subject: A start job for unit packagekit.service has finished successfully
░░ Defined-By: systemd
░░ Support: http://www.ubuntu.com/support
░░
░░ A start job for unit packagekit.service has finished successfully.
░░
░░ The job identifier is 5354.
Mar 10 22:28:07 ufuk-LOQ-15ARP9 sudo[8461]: pam_unix(sudo:session): session closed for user root
Mar 10 22:28:07 ufuk-LOQ-15ARP9 sudo[8711]:     ufuk : TTY=pts/0 ; PWD=/home/ufuk ; USER=root ; COMMAND=/usr/bin/apt install curl -y
Mar 10 22:28:07 ufuk-LOQ-15ARP9 sudo[8711]: pam_unix(sudo:session): session opened for user root(uid=0) by ufuk(uid=1000)
Mar 10 22:28:11 ufuk-LOQ-15ARP9 sudo[8711]: pam_unix(sudo:session): session closed for user root
Mar 10 22:28:17 ufuk-LOQ-15ARP9 wpa_supplicant[1452]: wlo1: CTRL-EVENT-SIGNAL-CHANGE above=1 signal=-66 noise=9999 txrate=39000
Mar 10 22:28:21 ufuk-LOQ-15ARP9 systemd[1]: systemd-timedated.service: Deactivated successfully.
░░ Subject: Unit succeeded
░░ Defined-By: systemd
░░ Support: http://www.ubuntu.com/support
░░
░░ The unit systemd-timedated.service has successfully entered the 'dead' state.
Mar 10 22:28:33 ufuk-LOQ-15ARP9 wpa_supplicant[1452]: wlo1: WPA: Group rekeying completed with 4c:9e:ff:38:d9:85 [GTK=TKIP]
Mar 10 22:28:33 ufuk-LOQ-15ARP9 wpa_supplicant[1452]: wlo1: WPA: Group rekeying completed with 4c:9e:ff:38:d9:85 [GTK=TKIP]
Mar 10 22:28:37 ufuk-LOQ-15ARP9 wpa_supplicant[1452]: wlo1: CTRL-EVENT-SIGNAL-CHANGE above=1 signal=-58 noise=9999 txrate=6000
Mar 10 22:28:37 ufuk-LOQ-15ARP9 wpa_supplicant[1452]: wlo1: CTRL-EVENT-SIGNAL-CHANGE above=1 signal=-58 noise=9999 txrate=6000
Mar 10 22:28:38 ufuk-LOQ-15ARP9 wpa_supplicant[1452]: wlo1: CTRL-EVENT-SIGNAL-CHANGE above=1 signal=-58 noise=9999 txrate=6000
Mar 10 22:28:41 ufuk-LOQ-15ARP9 gnome-terminal-[8443]: Unable to load pointer from the cursor theme
Mar 10 22:28:42 ufuk-LOQ-15ARP9 wpa_supplicant[1452]: wlo1: CTRL-EVENT-SIGNAL-CHANGE above=1 signal=-60 noise=9999 txrate=6500
Mar 10 22:28:43 ufuk-LOQ-15ARP9 wpa_supplicant[1452]: wlo1: CTRL-EVENT-SIGNAL-CHANGE above=1 signal=-59 noise=9999 txrate=6500
Mar 10 22:28:52 ufuk-LOQ-15ARP9 wpa_supplicant[1452]: wlo1: CTRL-EVENT-SIGNAL-CHANGE above=1 signal=-67 noise=9999 txrate=13000
Mar 10 22:28:52 ufuk-LOQ-15ARP9 wpa_supplicant[1452]: wlo1: CTRL-EVENT-SIGNAL-CHANGE above=1 signal=-59 noise=9999 txrate=13000
Mar 10 22:28:56 ufuk-LOQ-15ARP9 wpa_supplicant[1452]: wlo1: CTRL-EVENT-SIGNAL-CHANGE above=1 signal=-61 noise=9999 txrate=6500
Mar 10 22:29:02 ufuk-LOQ-15ARP9 wpa_supplicant[1452]: wlo1: CTRL-EVENT-SIGNAL-CHANGE above=1 signal=-61 noise=9999 txrate=13000
Mar 10 22:29:03 ufuk-LOQ-15ARP9 wpa_supplicant[1452]: wlo1: CTRL-EVENT-SIGNAL-CHANGE above=1 signal=-61 noise=9999 txrate=13000
Mar 10 22:29:03 ufuk-LOQ-15ARP9 wpa_supplicant[1452]: wlo1: CTRL-EVENT-SIGNAL-CHANGE above=1 signal=-60 noise=9999 txrate=6500
Mar 10 22:29:06 ufuk-LOQ-15ARP9 gnome-terminal-[8443]: Unable to load pointer from the cursor theme
Mar 10 22:29:06 ufuk-LOQ-15ARP9 wpa_supplicant[1452]: wlo1: CTRL-EVENT-SIGNAL-CHANGE above=1 signal=-61 noise=9999 txrate=6500
Mar 10 22:29:07 ufuk-LOQ-15ARP9 wpa_supplicant[1452]: wlo1: CTRL-EVENT-SIGNAL-CHANGE above=1 signal=-63 noise=9999 txrate=6500
Mar 10 22:29:10 ufuk-LOQ-15ARP9 wpa_supplicant[1452]: wlo1: CTRL-EVENT-SIGNAL-CHANGE above=1 signal=-60 noise=9999 txrate=13000
Mar 10 22:29:11 ufuk-LOQ-15ARP9 wpa_supplicant[1452]: wlo1: CTRL-EVENT-SIGNAL-CHANGE above=1 signal=-65 noise=9999 txrate=13000
Mar 10 22:29:11 ufuk-LOQ-15ARP9 wpa_supplicant[1452]: wlo1: CTRL-EVENT-SIGNAL-CHANGE above=1 signal=-60 noise=9999 txrate=13000
Mar 10 22:29:13 ufuk-LOQ-15ARP9 wpa_supplicant[1452]: wlo1: CTRL-EVENT-SIGNAL-CHANGE above=1 signal=-58 noise=9999 txrate=13000
Mar 10 22:29:16 ufuk-LOQ-15ARP9 wpa_supplicant[1452]: wlo1: CTRL-EVENT-SIGNAL-CHANGE above=1 signal=-63 noise=9999 txrate=6000

Wayland x org olayını da yarın denerim artık. YAptığımız değişiklikler işe yarıyor mu yaramıyor mu gözlemleyeyim. Teşekkürler.

[Equilibrium]

Sistem günlükleri çıktısı şu şekilde:

journalctl -xe | tail -n 50
░░ Subject: A start job for unit packagekit.service has begun execution
░░ Defined-By: systemd
░░ Support: http://www.ubuntu.com/support
░░
░░ A start job for unit packagekit.service has begun execution.
░░
░░ The job identifier is 5354.
Mar 10 22:28:06 ufuk-LOQ-15ARP9 PackageKit[8678]: daemon start
Mar 10 22:28:06 ufuk-LOQ-15ARP9 dbus-daemon[1380]: [system] Successfully activated service 'org.freedesktop.PackageKit'
Mar 10 22:28:06 ufuk-LOQ-15ARP9 systemd[1]: Started packagekit.service - PackageKit Daemon.
░░ Subject: A start job for unit packagekit.service has finished successfully
░░ Defined-By: systemd
░░ Support: http://www.ubuntu.com/support
░░
░░ A start job for unit packagekit.service has finished successfully.
░░
░░ The job identifier is 5354.
Mar 10 22:28:07 ufuk-LOQ-15ARP9 sudo[8461]: pam_unix(sudo:session): session closed for user root
Mar 10 22:28:07 ufuk-LOQ-15ARP9 sudo[8711]:     ufuk : TTY=pts/0 ; PWD=/home/ufuk ; USER=root ; COMMAND=/usr/bin/apt install curl -y
Mar 10 22:28:07 ufuk-LOQ-15ARP9 sudo[8711]: pam_unix(sudo:session): session opened for user root(uid=0) by ufuk(uid=1000)
Mar 10 22:28:11 ufuk-LOQ-15ARP9 sudo[8711]: pam_unix(sudo:session): session closed for user root
Mar 10 22:28:17 ufuk-LOQ-15ARP9 wpa_supplicant[1452]: wlo1: CTRL-EVENT-SIGNAL-CHANGE above=1 signal=-66 noise=9999 txrate=39000
Mar 10 22:28:21 ufuk-LOQ-15ARP9 systemd[1]: systemd-timedated.service: Deactivated successfully.
░░ Subject: Unit succeeded
░░ Defined-By: systemd
░░ Support: http://www.ubuntu.com/support
░░
░░ The unit systemd-timedated.service has successfully entered the 'dead' state.
Mar 10 22:28:33 ufuk-LOQ-15ARP9 wpa_supplicant[1452]: wlo1: WPA: Group rekeying completed with 4c:9e:ff:38:d9:85 [GTK=TKIP]
Mar 10 22:28:33 ufuk-LOQ-15ARP9 wpa_supplicant[1452]: wlo1: WPA: Group rekeying completed with 4c:9e:ff:38:d9:85 [GTK=TKIP]
Mar 10 22:28:37 ufuk-LOQ-15ARP9 wpa_supplicant[1452]: wlo1: CTRL-EVENT-SIGNAL-CHANGE above=1 signal=-58 noise=9999 txrate=6000
Mar 10 22:28:37 ufuk-LOQ-15ARP9 wpa_supplicant[1452]: wlo1: CTRL-EVENT-SIGNAL-CHANGE above=1 signal=-58 noise=9999 txrate=6000
Mar 10 22:28:38 ufuk-LOQ-15ARP9 wpa_supplicant[1452]: wlo1: CTRL-EVENT-SIGNAL-CHANGE above=1 signal=-58 noise=9999 txrate=6000
Mar 10 22:28:41 ufuk-LOQ-15ARP9 gnome-terminal-[8443]: Unable to load pointer from the cursor theme
Mar 10 22:28:42 ufuk-LOQ-15ARP9 wpa_supplicant[1452]: wlo1: CTRL-EVENT-SIGNAL-CHANGE above=1 signal=-60 noise=9999 txrate=6500
Mar 10 22:28:43 ufuk-LOQ-15ARP9 wpa_supplicant[1452]: wlo1: CTRL-EVENT-SIGNAL-CHANGE above=1 signal=-59 noise=9999 txrate=6500
Mar 10 22:28:52 ufuk-LOQ-15ARP9 wpa_supplicant[1452]: wlo1: CTRL-EVENT-SIGNAL-CHANGE above=1 signal=-67 noise=9999 txrate=13000
Mar 10 22:28:52 ufuk-LOQ-15ARP9 wpa_supplicant[1452]: wlo1: CTRL-EVENT-SIGNAL-CHANGE above=1 signal=-59 noise=9999 txrate=13000
Mar 10 22:28:56 ufuk-LOQ-15ARP9 wpa_supplicant[1452]: wlo1: CTRL-EVENT-SIGNAL-CHANGE above=1 signal=-61 noise=9999 txrate=6500
Mar 10 22:29:02 ufuk-LOQ-15ARP9 wpa_supplicant[1452]: wlo1: CTRL-EVENT-SIGNAL-CHANGE above=1 signal=-61 noise=9999 txrate=13000
Mar 10 22:29:03 ufuk-LOQ-15ARP9 wpa_supplicant[1452]: wlo1: CTRL-EVENT-SIGNAL-CHANGE above=1 signal=-61 noise=9999 txrate=13000
Mar 10 22:29:03 ufuk-LOQ-15ARP9 wpa_supplicant[1452]: wlo1: CTRL-EVENT-SIGNAL-CHANGE above=1 signal=-60 noise=9999 txrate=6500
Mar 10 22:29:06 ufuk-LOQ-15ARP9 gnome-terminal-[8443]: Unable to load pointer from the cursor theme
Mar 10 22:29:06 ufuk-LOQ-15ARP9 wpa_supplicant[1452]: wlo1: CTRL-EVENT-SIGNAL-CHANGE above=1 signal=-61 noise=9999 txrate=6500
Mar 10 22:29:07 ufuk-LOQ-15ARP9 wpa_supplicant[1452]: wlo1: CTRL-EVENT-SIGNAL-CHANGE above=1 signal=-63 noise=9999 txrate=6500
Mar 10 22:29:10 ufuk-LOQ-15ARP9 wpa_supplicant[1452]: wlo1: CTRL-EVENT-SIGNAL-CHANGE above=1 signal=-60 noise=9999 txrate=13000
Mar 10 22:29:11 ufuk-LOQ-15ARP9 wpa_supplicant[1452]: wlo1: CTRL-EVENT-SIGNAL-CHANGE above=1 signal=-65 noise=9999 txrate=13000
Mar 10 22:29:11 ufuk-LOQ-15ARP9 wpa_supplicant[1452]: wlo1: CTRL-EVENT-SIGNAL-CHANGE above=1 signal=-60 noise=9999 txrate=13000
Mar 10 22:29:13 ufuk-LOQ-15ARP9 wpa_supplicant[1452]: wlo1: CTRL-EVENT-SIGNAL-CHANGE above=1 signal=-58 noise=9999 txrate=13000
Mar 10 22:29:16 ufuk-LOQ-15ARP9 wpa_supplicant[1452]: wlo1: CTRL-EVENT-SIGNAL-CHANGE above=1 signal=-63 noise=9999 txrate=6000

Wayland x org olayını da yarın denerim artık. YAptığımız değişiklikler işe yarıyor mu yaramıyor mu gözlemleyeyim. Teşekkürler.

Verdiğin journalctl çıktısında, donanım donmasına neden olabilecek belirgin bir olay görünmüyor.

Diğer çıktı (Güç Yönetimi ve CPU Durumu---> Zurnanın zııırt dediği yer bu kayıtlar)

[PardusPars]

Son iki kodun çıktıları:

sudo dmesg | grep -i therma
[sudo] ufuk için parola:
[    0.286811] thermal_sys: Registered thermal governor 'fair_share'
[    0.286811] thermal_sys: Registered thermal governor 'bang_bang'
[    0.286811] thermal_sys: Registered thermal governor 'step_wise'
[    0.286811] thermal_sys: Registered thermal governor 'user_space'
[    0.286811] thermal_sys: Registered thermal governor 'power_allocator'
[    0.581888] thermal LNXTHERM:00: registered as thermal_zone0
[    0.581890] ACPI: thermal: Thermal Zone [TZ01] (37 C)
ufuk@ufuk-LOQ-15ARP9:~$ sudo dmesg | grep -i error
[    0.697777] RAS: Correctable Errors collector initialized.
[    2.451722] ACPI BIOS Error (bug): Could not resolve symbol [\_SB.PCI0.GPP0.PEGP.GPS.NVD1], AE_NOT_FOUND (20240322/psargs-332)
[    2.451779] ACPI Error: Aborting method \_SB.PCI0.GPP0.PEGP.GPS due to previous error (AE_NOT_FOUND) (20240322/psparse-529)
[    2.451788] ACPI Error: Aborting method \_SB.PCI0.GPP0.PEGP._DSM due to previous error (AE_NOT_FOUND) (20240322/psparse-529)

[PardusPars]

Wayland' den xorg' a geçtim. Yarın dizüstünü tekrar açtığımda göreceğiz. Donacak mı donmayacak mı?

[PardusPars]

x orga geçtim ama şimdi de appcenter ve dosyalar açılmıyor.

[Equilibrium]

Son iki kodun çıktıları:

sudo dmesg | grep -i therma
[sudo] ufuk için parola:
[    0.286811] thermal_sys: Registered thermal governor 'fair_share'
[    0.286811] thermal_sys: Registered thermal governor 'bang_bang'
[    0.286811] thermal_sys: Registered thermal governor 'step_wise'
[    0.286811] thermal_sys: Registered thermal governor 'user_space'
[    0.286811] thermal_sys: Registered thermal governor 'power_allocator'
[    0.581888] thermal LNXTHERM:00: registered as thermal_zone0
[    0.581890] ACPI: thermal: Thermal Zone [TZ01] (37 C)
ufuk@ufuk-LOQ-15ARP9:~$ sudo dmesg | grep -i error
[    0.697777] RAS: Correctable Errors collector initialized.
[    2.451722] ACPI BIOS Error (bug): Could not resolve symbol [\_SB.PCI0.GPP0.PEGP.GPS.NVD1], AE_NOT_FOUND (20240322/psargs-332)
[    2.451779] ACPI Error: Aborting method \_SB.PCI0.GPP0.PEGP.GPS due to previous error (AE_NOT_FOUND) (20240322/psparse-529)
[    2.451788] ACPI Error: Aborting method \_SB.PCI0.GPP0.PEGP._DSM due to previous error (AE_NOT_FOUND) (20240322/psparse-529)

Çözüm Yöntemleri:

1) BIOS Güncellemesi...
Laptop'unun üretici web sitesine girip en güncel BIOS sürümünü kontrol et. Yeni bir sürüm varsa, güncelleyerek bu sorunun çözülüp çözülmediğini görebiliriz.

2) ACPI Kernel Parametrelerini Güncelle
Eğer BIOS güncellemesi sorunu çözmezse, ACPI desteğini iyileştirmek için şu kernel parametrelerini ekleyelim:

Terminali aç ve şu komutu çalıştır:

Kod Seç Genişlet

sudo nano /etc/default/grub
Açılan dosyada şu satırı bul:

Kod Seç Genişlet

GRUB_CMDLINE_LINUX_DEFAULT="quiet splash"
ve bunu şu şekilde değiştir:

Kod Seç Genişlet

GRUB_CMDLINE_LINUX_DEFAULT="quiet splash acpi_osi=! \"acpi_osi=Windows 2022\""
Kaydetmek için CTRL+X → Y → Enter yap. (nano editörü işlemleri)

Şimdi diyeceksin ki, "kardeş..!! ben UbuntuOS kullanıyorum, Windows 2022 ne alaka...!!!"

Hemen açıklayalım bu garip durumu :

Yukarıdaki kodda geçen "Windows 2022" ifadesinin GRUB parametresinde kullanılma amacı aşağıda özetlenmiştir.

acpi_osi=! → ACPI'nin varsayılan işletim sistemi desteğini kapatır.
acpi_osi=Windows 2022 → BIOS'un Windows 2022 gibi davranmasını sağlar.

Yani Ubuntu'yu ve Sistemin BİOS'unu kandırıyoruz...(hile yapıyoruz)

Peki "Windows 2022" Nedir ve Neden Kullanılıyor?

Bu, Linux çekirdeğinde bazı ACPI işlevlerini etkinleştirmek için kullanılan bir parametre...

• Bazı dizüstü bilgisayarlar, BIOS/UEFI'de Windows dışındaki işletim sistemlerine tam destek sağlamaz.(Özellikle yeni nesil donanımlar)
• Windows'a özel güç yönetimi ve donanım uyumluluk modülleri olduğundan, bu parametre ile GNU/Linux'un BIOS'a MS-Windows gibi görünmesini sağlar.

Ancak, her sistem için gerekli değildir. Eğer ACPI ile ilgili hata görmüyorsan (ki sende var bu hatalar), bu parametre sana lazım olacak ...

Sonrasında GRUB'u güncelle ve yeniden başlat:

Kod Seç Genişlet

sudo update-grub && sudo reboot
2) NVIDIA Sürücülerini Doğru Yükle ve Yapılandır (Sistemi kilitleyen suçlu...!!!)

Ubuntu 22.04, nouveau adlı açık kaynaklı sürücüyle çalışır. (not :tüm GNU/Linux dağıtımları ilk kurulduklarında , "nouveau" sürücüsü varsayılan olarak sistem tarafından kullanılır) Eğer özel NVIDIA sürücüsüne geçiş yapmazsan, sistem donma veya düşük performans sorunları yaşamaya başlarsın.

Sistemde NVIDIA kartının tanınıp tanınmadığını kontrol et:

Kod Seç Genişlet

inxi -Gxx
ÖRNEK KOMUT VE ÇIKTISI :

Kod Seç Genişlet

~$ inxi -Gxx
Graphics:
  Device-1: Intel TigerLake-LP GT2 [Iris Xe Graphics] vendor: Lenovo
    driver: i915 v: kernel ports: active: eDP-1
    empty: DP-1, DP-2, DP-3, HDMI-A-1 bus-ID: 0000:00:02.0 chip-ID: 8086:9a49
  Device-2: NVIDIA GA107M [GeForce RTX 3050 Ti Mobile] vendor: Lenovo
    driver: nvidia v: 550.120 bus-ID: 0000:01:00.0 chip-ID: 10de:25a0
  Device-3: Chicony Integrated Camera type: USB driver: uvcvideo
    bus-ID: 1-6:4 chip-ID: 04f2:b6c2
  Display: x11 server: X.Org v: 1.21.1.4 driver: X:
    loaded: modesetting,nvidia unloaded: fbdev,nouveau,vesa gpu: i915
    display-ID: :0 screens: 1
  Screen-1: 0 s-res: 1368x768 s-dpi: 97
  Monitor-1: eDP-1 model: AU Optronics res: 1368x768 dpi: 101
    diag: 394mm (15.5")
  OpenGL: renderer: Mesa Intel Xe Graphics (TGL GT2)
    v: 4.6 Mesa 23.2.1-1ubuntu3.1~22.04.3 direct render: Yes

NOT:

Sistemin de "inxi" paketi yoksa , resmi depo'dan yükle...

ÖRNEK KOMUT VE ÇIKTISI :

Kod Seç Genişlet

~$ sudo -ss apt-get -u -ff install inxi
[sudo] linuxmaster için parola:  **********************       

Paket listeleri okunuyor... Bitti
Bağımlılık ağacı oluşturuluyor... Bitti
Durum bilgisi okunuyor... Bitti             
inxi zaten en yeni sürümde (3.3.13-1-1).

0 paket yükseltilecek, 0 yeni paket kurulacak, 0 paket kaldırılacak ve 0 paket yükseltilmeyecek.
~$


Burada bakacağın yerler...

Kod Seç Genişlet

Device-1: Intel TigerLake-LP GT2 [Iris Xe Graphics] vendor: Lenovo
    driver: i915 v: kernel ports: active: eDP-1


Kod Seç Genişlet

Device-2: NVIDIA GA107M [GeForce RTX 3050 Ti Mobile] vendor: Lenovo
    driver: nvidia v: 550.120 bus-ID: 0000:01:00.0 chip-ID: 10de:25a0

Peki hangisi sistem'de etkin?

Kod Seç Genişlet

OpenGL: renderer: Mesa Intel Xe Graphics (TGL GT2)
    v: 4.6 Mesa 23.2.1-1ubuntu3.1~22.04.3 direct render: Yes
burada;

OpenGL: renderer: Mesa Intel Xe Graphics (TGL GT2)---> Benim sistemimde (GNU/Linux Mint 21.1 x64 LXDE v11) Mesa sürücüsü (dahili ekran kartı) : Intel Xe Graphics etkin...

Etkin olduğunu nereden anlıyoruz?

direct render: Yes ifadesinden...

Bu durum'da sistem'de pasif veya "Hazırda Beklet Modunda (Oyun yada Ağır Grafik uygulamaları ile çalışmaya başlayınca sistem otomatik kartlar arasında modu değiştirmesi.Yani İntel görevi NVIDA'ya devretmesi)

Device-2: NVIDIA GA107M [GeForce RTX 3050 Ti Mobile] vendor: Lenovo
    driver: nvidia v: 550.120

Eğer sen de driver: nouveau görünüyorsa, özel NVIDIA sürücüsüne geçmen gerekir.

NVIDIA Sürücüsünü Kurulması :

Kod Seç Genişlet

sudo apt update && sudo apt install nvidia-driver-535
Sürücüyü yükledikten sonra yeniden başlat:

Kod Seç Genişlet

sudo reboot
Wayland'ı Gerçekten Devredış Mı ? (NVIDIA ile Xorg Kullanmak için)

Kod Seç Genişlet

sudo nano /etc/gdm3/custom.conf
Şu satırın başındaki # ----> diyez işaretini kaldır:

Kod Seç Genişlet

#WaylandEnable=false
Yukarıdaki, aşağıdaki gibi olmalı...

Kod Seç Genişlet

WaylandEnable=false
Dosyayı kaydedip(CTRL+X → Y → Enter) kapattıktan sonra şu komutu çalıştır:

Kod Seç Genişlet

sudo systemctl restart gdm
Böylece Wayland'ı gerçekten kalıcı kapattık ve "x orga geçtim ama şimdi de appcenter ve dosyalar açılmıyor." sorunu çözmüş olacağız.Ha gene "x orga geçtim ama şimdi de appcenter ve dosyalar açılmıyor." sorunu devam ederse bu sorunun çözümünü de ayrı olarak alt kısma ayrıca yazacağım...

Kernel Güncellemesi (Eğer Donma Devam Ederse)

Eğer yeni bir donanıma sahipsen, çekirdeği 6.x serisine güncellemek sorunu çözebilir.

Ubuntu GNOME için sisteminde mevcut olan ve kullanılabilir güncel Linux çekirdeklerini görmek için aşağıdaki yöntemleri kullanabilirsin.

1) Mevcut Yüklü Çekirdekleri Listeleme

Sisteminde hali hazırda kurulu olan çekirdek sürümlerini görmek için:

Kod Seç Genişlet

dpkg --list | grep linux-image
ÖRNEK KOMUT VE ÇIKTISI :

Kod Seç Genişlet

~$ dpkg --list | grep linux-image
ii  linux-image-5.15.0-134-generic                              5.15.0-134.145                              amd64        Signed kernel image generic
ii  linux-image-5.15.0-56-generic                              5.15.0-56.62                                amd64        Signed kernel image generic
ii  linux-image-generic                                        5.15.0.134.133                              amd64        Generic Linux kernel image
~$
Benim sisteminde iki tane Linux Çekirdeği varmış (eski olan : 5.15.0-56.62 , yeni olan ve kullanımda :  5.15.0-134.145)

Alternatif olarak:

Kod Seç Genişlet

ls /boot/vmlinuz-*
ÖRNEK KOMUT VE ÇIKTISI :

Kod Seç Genişlet

~$ ls /boot/vmlinuz-*
[b]/boot/vmlinuz-5.15.0-134-generic  /boot/vmlinuz-5.15.0-56-generic[/b]
~$
Eğer Linux Mint Sistemi kullansaydın mevcut en güncel ama dağıtım tarafından önerilmeyen 6.x serisini görebilirdin..

EKRAN GÖRÜNTÜSÜ :


Üst menü'den "Görünüm ----> Linux Çekirdekleri" alt menüsününe tıklandığında "Kullanıcı Uyar Penceresi"

En Güncel Linux Çekirdek Versiyonu


Eğer sen GNU/Linux Mint kullansaydın bu sorunların hiçbirini yaşamayacaktın.

Sen de bu yazılım olmadığından işimiz gene terminal arabirimine kaldı...

2) Sistemin Şu An Kullandığı Çekirdeği Görme

Şu anda aktif olarak kullanılan çekirdek sürümünü görmek için:

Kod Seç Genişlet

uname -r
ÖRNEK KOMUT VE ÇIKTISI :

Kod Seç Genişlet

~$ uname -r
[b]5.15.0-134-generic[/b]
~$
3) Ubuntu Depolarında Bulunan Güncel Çekirdekleri Görme

Ubuntu'nun resmi depolarında hangi çekirdeklerin mevcut olduğunu kontrol etmek için:

Kod Seç Genişlet

~$ apt list --upgradable | grep linux-image
ÖRNEK KOMUT VE ÇIKTISI :

Kod Seç Genişlet

~$ apt list --upgradable | grep linux-image
[b][/b]

~$ Bende komut çıktısını sistem boş döndürdü (arkaplan print() fonksiyonu "null" karakterini "boşluk" karakterine atadı)

Kod Seç Genişlet

apt list --upgradable | grep linux-image komutu boş bir çıktı verirse, bu şu anlama gelir:

• Mevcut çekirdeğin en güncel sürümü yüklü (şu anki çekirdek zaten en güncel olduğu için yeni bir sürüm bulunamıyor).
• Depolar doğru şekilde güncellenmemiş olabilir (yeni bir güncelleme olup olmadığını kontrol etmek için
  
  Kod Seç Genişlet
  apt update çalıştırılmamış olabilir).

Daha geniş bir liste için:

Kod Seç Genişlet

apt-cache search linux-image
Bu liste'de dikkat etmen gerekenler (yanlış çekirdek yüklememesi yapmaman için)

Çıktıda şuna benzer satırlar görebilirsin: (çıktı farklı da olabilir amaç senin hangisine yönelmen gerektiği)

Kod Seç Genişlet

linux-image-generic - Generic Linux kernel image
linux-image-generic-hwe-22.04 - Generic Linux kernel image (HWE)
linux-image-6.5.0-25-generic - Linux kernel image for version 6.5.0 on 64-bit x86 SMP
linux-image-6.2.0-39-generic - Linux kernel image for version 6.2.0 on 64-bit x86 SMP
Burada "linux-image-generic" veya "linux-image-generic-hwe-22.04" gibi paketlere dikkat etmelisin.

• Kod Seç Genişlet
  linux-image-generic → Ubuntu'nun varsayılan çekirdek sürümünü belirtir.
• Kod Seç Genişlet
  linux-image-generic-hwe-22.04 → HWE çekirdeği, yani Ubuntu'nun güncellenmiş donanım desteğine sahip çekirdek sürümü.
• Kod Seç Genişlet
  linux-image-6.x.x-xx-generic → Spesifik çekirdek sürümleri. En güncel sürümü takip etmelisin.

Bazı çıktılarda şunları görebilirsin:

Kod Seç Genişlet

linux-image-lowlatency - lowlatency Linux kernel image
linux-image-6.5.0-25-lowlatency - Linux kernel image for version 6.5.0 on 64-bit x86 SMP (lowlatency)
linux-image-6.2.0-39-generic-signed - Signed Linux kernel image

• Lowlatency çekirdek: Gerçek zamanlı işleme gerektiren sistemler için (ses prodüksiyonu, düşük gecikmeli uygulamalar).
• Signed çekirdek: Güvenlik açısından imzalanmış ve Secure Boot ile uyumlu çekirdekler.

Liste'den en güncellin adını boş bir metin editörüne kopyala-yapıştır ile aktar sonra

NOT :

Yükleme öncesi uname -r komutu ile şuan kullandığın çekirdek sürümünü görüntüle terminal ekranından sonra, versiyon numarasına bak (sendekinin) sonra liste'de senin versiyonuna en yakın yeni ve üst sürümü bul...

ÖRNEK :

Kod Seç Genişlet

[b]uname -r -----> 6.2.0-39-generic[/b]



Kod Seç Genişlet

apt-cache search linux-image çıktısında daha yeni bir sürüm (örneğin 6.5.0-25-generic) varsa

Kod Seç Genişlet

sudo apt install linux-image-6.5.0-25-generic
yeni çekirdek sistem'e yüklenir.

NOT :

Ubuntu GNOME v24.10 ;

Linux 6.6 Çekirdeği:

Modern donanım desteğinde önemli gelişmeler sağlıyor; yeni nesil Intel ve AMD işlemciler için daha iyi optimizasyonlar, güncellenmiş grafik sürücüleri ve genel performans iyileştirmeleri içeriyor.

Kaynak : https://aciksistem.net/ubuntu-24-10-surumu-ekim-2024te-yayina-aliniyor/
Eski ve kullanılmayan çekirdekleri kaldırma:

Kod Seç Genişlet

dpkg --list | grep linux-image ile sistemde yüklü olan çekirdekleri listele.

Eski sürümleri temizle

Kod Seç Genişlet

sudo apt remove --purge linux-image-<versiyon>
5) Ubuntu Mainline Kernel Listesini Görüntüleme (En Güncel Çekirdekler)

Ubuntu Mainline Kernel : https://kernel.ubuntu.com/~kernel-ppa/mainline/

Komut satırında en güncel çekirdekleri görmek için:

Kod Seç Genişlet

sudo -ss curl -s https://kernel.ubuntu.com/~kernel-ppa/mainline/ | grep -oP '(?<=href=")v[0-9]+\.[0-9]+(\.[0-9]+)?(?=/")' | sort -V | tail -n 10
NOT :

curl paketi sisteminde kurulu olmalı

Kod Seç Genişlet

sudo -ss apt-get -u -ff install curl

EK NOTLAR :

Eğer ACPI hataları kesin olarak NVIDIA ile ilgiliyse, o zaman şu parametreler daha iyi olabilir:

Kod Seç Genişlet

GRUB_CMDLINE_LINUX_DEFAULT="quiet splash nouveau.modeset=0"
Bu, açık kaynaklı "nouveau" NVIDIA sürücüsünü devre dışı bırakır ve sistemin resmi NVIDIA sürücüsünü kullanmasını sağlar.

Değişikliği yaptıktan sonra GRUB'u güncelle ve sistemi yeniden başlat:

Kod Seç Genişlet

sudo update-grub && sudo reboot
Özetlersek :

• ACPI sorunu olup olmadığını kontrol etmeden "Windows 2022" eklemek mantıksız olabilir veya sorunu tak.. diye de çözebilir,denemeden bir sonuç söylemek zor...!!(bende ACPI sorunu vardı bununla çözdüm)
• Eğer sorun NVIDIA kaynaklı ise,
  
  Kod Seç Genişlet
  nouveau.modeset=0 daha iyi bir çözüm olabilir.

Wayland kapatılında"x orga geçtim ama şimdi de appcenter ve dosyalar açılmıyor. " Soruna Çözüm Adımları :

Özet olarak sana ne yaptırmış olacağım....

• GNOME bileşenlerinierini yeniden yükleyeceksin
• Oturum seçimini doğru yapacaksın
• Yapılandırma ayar dosyalarını sıfırlayacaksın (yedek alarak)
• Sistem güncellemelerini ve eksik bağımlılıkları düzelteceksin.

1) GNOME'un Gerekli Bileşenlerini Yeniden Kur

Kod Seç Genişlet

sudo apt update && sudo apt upgrade -y

Kod Seç Genişlet

sudo apt install --reinstall gnome-shell gnome-session nautilus gnome-software


Bu komutlar:

    GNOME kabuğunu (gnome-shell)
    Oturum yöneticisini (gnome-session)
    Dosya yöneticisini (nautilus)
    Yazılım mağazasını (gnome-software) yeniden kuracaktır.

Ardından sistemi yeniden başlat:

Kod Seç Genişlet

sudo reboot
2) GNOME Oturumunu Doğru Seçtiğinden Emin Ol

Eğer Xorg'a geçtikten sonra uygulamalar açılmıyorsa, giriş ekranında yanlış bir oturum seçmemelisin...

• Giriş ekranında (GDM), kullanıcı adını seçmeden önce "Oturum Seç" (dişli çark simgesi) ikonuna tıkla.
• "GNOME on Xorg" veya "Ubuntu on Xorg" seçeneğini seç.
• Şifreni girerek tekrar oturum aç.

Bu adımlardan sonra App Center ve Dosyalar açılıyor mu, kontrol et.

3) GNOME Yapılandırmalarını Sıfırla (Eğer Sorun Devam Ederse)

Hâlâ açılmıyorsa, GNOME yapılandırmalarını sıfırlayarak deneyelim:

Sistem dosyasını "YEDEKLİYORUZ"...

Kod Seç Genişlet

mv ~/.config/dconf/user ~/.config/dconf/user.old
Sonrasında GNOME oturumunu yeniden başlat:

Kod Seç Genişlet

gnome-shell --replace


Eğer hala sorun devam ediyorsa, sistemi yeniden başlat:

Kod Seç Genişlet

sudo reboot
4) Sistem Güncellemelerini ve Bağımlılıkları Kontrol Et

Son olarak, sistemde eksik paket olup olmadığını kontrol etmek için şu komutları çalıştır:

Kod Seç Genişlet

sudo apt --fix-broken install && sudo apt autoremove
Daha sonra sistemi yeniden başlat:

Kod Seç Genişlet

sudo reboot
Bu adımlardan sonra App Center ve Dosyalar açılmıyorsa, aşağıdaki komutların çıktısını paylaş:

Kod Seç Genişlet

journalctl -xe | tail -n 50

Kod Seç Genişlet

gnome-shell --version
Resmi NVIDA Deposunu Kullanma :

Önce depo'yu sistem'e ekle

Kod Seç Genişlet

sudo add-apt-repository ppa:graphics-drivers/ppa
Sonra Sistemi Güncelle :

Kod Seç Genişlet

sudo -s /bin/sh -c "sudo -s apt-get -u update -y  ; sudo -s apt-get -u  upgrade -y ;apt-get dselect-upgrade -y ; apt-get dist-upgrade -y ; apt-get -u install -ff -y ; apt-get -u check -y ; sudo apt-get install --fix-broken -y "
Resmi NVIDA Depo'sundaki Sürücüleri Listeleme :

Kod Seç Genişlet

apt list -a nvidia-driver
Ardından istediğin sürücüyü

Kod Seç Genişlet

sudo apt install nvidia-driver-<version> komutuyla yükle

Dikkat :

Yükleyeceğin sürücü ile yükleyeceğin Linux Çekirdeği birbirine uyumlu olmalı'dır.

Kolay gelsin...!!!

[PardusPars]

   Yapılacak çok şey varmış.

Öncelikle Wayland' a geçtim. BİOS için Lenovo' nun sitesine baktım, kontrol ettim. Kendi bios sürümümü de kontrol ettim(nasıl yapıldığını araştırdım). Sitede önerilen güncelleme var. Benimki **Version: PQCN13WW** **Release Date: 09/06/2024** diyor. Sitedeki bios güncellemesi Mart 2025 ve PQCN21WW şeklinde ama sanırım sadece Win 10 ve 11 için. Ubuntu için bulamadım. Ya yok ya da yayımlanmamış.

[Equilibrium]

  Yapılacak çok şey varmış.

Öncelikle Wayland' a geçtim. BİOS için Lenovo' nun sitesine baktım, kontrol ettim. Kendi bios sürümümü de kontrol ettim(nasıl yapıldığını araştırdım). Sitede önerilen güncelleme var. Benimki **Version: PQCN13WW** **Release Date: 09/06/2024** diyor. Sitedeki bios güncellemesi Mart 2025 ve PQCN21WW şeklinde ama sanırım sadece Win 10 ve 11 için. Ubuntu için bulamadım. Ya yok ya da yayımlanmamış.

Zaten GNU/Linux OS için bulamazsın...

Yapman gereken şuydu...

Eğer Windows 10-11 içeren bir disk bölümün olsaydı...Kendi donanımın için uygun güncellemeyi Windows tarafında indirip sisteme uygulayacaktın....Bu kadar

Ama BİOS güncellemenin de sakıncaları da yok değil...

BİOS Güncellerken başına gelebilecek en kötü durumlar (biraz gözünü korkutayım ki böyle bir işlem'e karar verdiğinde "tamamen yapacağın işlemlere odaklan")

BİOS Güncellerken başına gelebilecek en kötü durumlar

• Güncelleme Hatası: BIOS güncellemesi sırasında bir hata meydana gelirse (örneğin, güç kesintisi veya yanlış dosya kullanımı), anakartın çalışmaz hale gelmesine neden olabilir. Bu duruma "bricking" denir.
• Uyumsuzluk Sorunları: Yeni BIOS sürümü, mevcut donanım bileşenleriyle uyumsuz olabilir. Bu, sistemin düzgün çalışmamasına veya bazı bileşenlerin tanınmamasına yol açabilir.
• Veri Kaybı: BIOS güncellemesi sırasında yanlış bir işlem yapılırsa, sistemin boot (açılış) ayarları değişebilir ve bu da veri kaybına neden olabilir.
• Yanlış BIOS Dosyası: Yanlış anakart modeli için BIOS dosyası yüklenirse, bu durum sistemin çalışmamasına neden olabilir.
• Geri Dönüş Yapamama: Bazı BIOS güncellemeleri, önceki sürümlere geri dönmeyi zorlaştırabilir veya imkansız hale getirebilir.
• Sistem Stabilite Sorunları: Yeni BIOS sürümü, sistemin stabilitesini etkileyebilir ve beklenmedik hatalara veya çöküşlere yol açabilir.
• Donanım Garantisinin Geçersiz Olması: Bazı üreticiler, BIOS güncellemesi sonrası oluşan sorunlar nedeniyle garantiyi geçersiz kılabilir.

Yani dikkatli olmalısın.