Yazılım veya verilerin elektrik hatlarıyla aktarılması

[Neof07]

Merhaba, stuxnet adli virüsü araştırırken bir ifadeyle karşılaştım. "Elektrik hatları üzerinden veri aktarılması" yani virüs bulaştırmak. Bu nasıl bir olaydır ? Elektrik kabloları üzerinden nasıl veri aktarılır ? Bu konuyla ilgili birkaç döküman varsa paylaşılırsa çok güzel olur. Sanırım bu elektrik alanına giriyor.

[illedelinux]

Evet doğrudur, özel yapılmış elektronik aletlerle farklı frekanslar üreterek çeşitli cihazlara herhangi bir veri aktarılabilir.
Yani burada kullanılan elektrik değil, elektrik kabloları frekans iletimi amacıyla kullanılabilir.
Ancak şimdilik tek taraflı bir işe yaramıyor, iletim için karşı tarafta da ayrı bir cihaz olması gerekiyor.
Bu konuda ülkemiz henüz çok geride olsa da gelişmiş ülkelerde bir hayli ilerleme var, ancak şimdilik kişisel kullanım her yerde yasak...

[Neof07]

@illedelinux, yani bu tür * bir şey için özel geliştirilmiş donanımın olması gerekiyor. Şu an bizim kullandığımız elektrikle yapılabilecek * bir şey değil yani ? Manipüle edilebilemez mi peki ? Hani şimdi şöyle bir düşününce; veri dediğimiz şey elektronik sinyaller veya frekanslar olmuyor mu ? Peki biz kod yazarak bu veriye şekil verebiliyorsak aynı şekilde elektriğide böyle şekillendiremez miyiz ? Yani en azından devre dışı bırakabilecek kadar. Tabii stuxnet tarzı * bir şey için özel cihazların ve içeriden bir yazılım olması şart.

Merak ettiğim bir konuydu. Person of interest dizisinde de aynı olay vardı. Harold finch adlı karakter mobil cihazlara ve iş makinelerini yapay zekasıyla kontrol edebiliyordu. En önemlisi dizinin son 4. sezonun son bölümlerindeydi sanırım, bir elektrik şebekesi ya da şehrin elektriğini kontrol eden bir merkez de, yazılımını tüm şehre bulaştırıyordu. Manipüle etmekte ki amaç hacklemek değil farklı şeyler yapabilmek. Bence güzel bir konu.

Kişisel kullanım yasak demişiniz. Bunu tam olarak açar mısınız ?

[mhmtkrktr]

Frekans üstüne frakans bindirerek, aynı hat üzerinde (elektrik şebekesi vb) birden çok veri ağı oluşturulabilir. Bu, iletişim amaçlı çok uzun zamandır ülkemizde de, belirli alanlarda kullanılan bir teknoloji. Aynı şekilde network ağı da elektrik şebekesi üzerinden taşınabilir. Hatta ev ağı gibi küçük çaplı uygulamalarda bunun için yapılmış Tx/Rx cihazlar piyasada bulunmakta. Ancak lokal olabilecek kadar kısa mesafede kullanılabilir. Ayrıca monofaze sistem için geçerli.

Bu şekilde virüs yaymak veya sistem kontrolü yapmak pratikte mümkün olabilir. Fakat bizim ülke için geçerli değil. Sebebi ise, AC dağıtım hatlarında veri taşımak için, veriyi hatta yükleyecek bir Tx (verici) ve mevcut frekanstan üst frekansı ayıracak bir Rx (alıcı) düzeneğe ihtiyaç duyulur. Eğer birileri, belki birilerinin aklına gelirde virüs yayar bende toplarım diye şebekesine Rx cihazı koymamışsa, o şebekeye veri pompalamanın bir anlamı kalmıyor    Kaldı kı verici ile alıcının uyumlu olması, yani aynı dili konuşuyor olması gerekir.

ABD gibi (örneği çok) lokal elektrik şebekesinin DC olarak verildiği hatlarda ise, şebekenin regülasyon ihtiyacı olmadığı için, sadece gönderici tarafın olması yeterli olabilir.
Yani şimdilik Holywood da olur böyle şeyler diyebiliriz. Ama bu defa gerçekten öyle. Adamların şebekesi müsait.

[Neof07]

@mhmtkrktr, bence olmaması daha iyi. Düşünsenize telefonunuzu şarj ediceksiniz fişini takıyosunuz.O orda sakin sakin dururken birileri sizin telefonunuza erişiyor. Ne kadar çok teknoloji olursa o kadar çok erişim imkanı olur birirlerinin mahremiyetimize. Olmaması bence daha iyi.

Ama yine de durumu hacklemek için düşünmemek lazım. Daha farklı şeyler yapılabilmesi açısından belki de yeni bir teknoloji ya da alan oluşucak. Daha farklı şeyler çıkıcak. Bununla ilgili daha çok bilgi öğrenmek istesem ne diye araştırabilirim bu durumu  ?

[illedelinux]

Neof07, bu konuyu öğrenmek aslında kimsenin pek işine yaramaz, ancak elektronikçiysen ve ben elektrik hatlarıyla bir icat yapacağım diyorsan o ayrı mesele. Ancak terkrarlıyorum, o yasanın maddesi şimdi aklıma gelmiyor, elektrik hatlarını farklı amaçlarla kullanmak yasak.
Örnegin kendim bir başka şehirdeki yakınımla telefon yerine bedava görüşme amacıyla bir çalışmam olmuştu ama bu yasak olayını öğrenince projeden vazgeçmek zorunda kaldım. Zaten yasak olmazsa kimse iletişim için para harcamadan internet ve diğer iletişim araçlarını bedavaya getirir, yasak olması bir anlamda da bu bedava olayına dayanıyor...

[freeman]

Bu konular uzmanlık gerektiren konular. Öyle orada burada öğrenebileceğinizi pek sanmam.
Sonuçta hiç olmazsa, işin içine binlerce voltluk elektrik giriyor. Bu sebeple internette "know-how" şeklinde bir bilgide bulamazsınız.

Elektrik mühendisliğinde yüksek lisans/doktora gibi seviyelerde belki çalışabilirsiniz.

[Neof07]

@freeman, Anladım. Elektrik mühendisliği ve ya bilgisayar mühendisliği düşünüyordum zaten. daha düşük seviyeli işler daha hoşuma gidiyor sanırım elektrik benim için ideal. Araştırma yapıyorum bir yandan da bilgisayar mühendisliği mi dersiniz elektrik mühendisliği mi ? Ama bu alan için elektrikse bende elektriği seçebilirim.

@illedelinux, tabii bu tür şeyler istenildiği gibi kullanılabilecek türden şeyler değildir mutlaka.

[mhmtkrktr]

@freeman ,   birileri yüksek gerilim hattına çit teli atıp diğer ucunu bilgisayarın kasasına bağlamayı düşünmüyorsa, aslında korkulacak bir durum yok ortada. Zaten bu işin yüksek gerilimlede bir ilgisi yok aslında.

Yasal olması durumu da konuyu şu aşamada etkilemez sanıyorum. Geliştirilen bir teknolojinin illaki bizim ülkede kullanılma şartı yok. Her kör satıcının bulunur bi topal alıcısı der, patentini cebine koyarsın.  

@Neof07, bahsettiğin olayın içine elektrik, elektronik, bilgisayar gibi bölümlerin hepsi girer. Tek bir bölümün altından kalkabileceği bir olay değil bu.

Uzman olma konusu ise ayrı bir tartışma konusu. Bunun için mühendislik okumak şartmıdır orası biraz şüpheli. Eğitim * tabi ki önemli, bunu küçümsemek değil amacım yanlış anlaşılmasın. (kendimde biraz mürekkep yalamışlığım var) fakat şöyle bir örnek vereyim. Bildiğim bir kurum var. Bi tane şalterin başında bekleyen 3 vardiya halinde 3 mühendis duruyor. Görevi şalter atarsa geri kaldırmak. Buraya kadar * her şey normal ama eğer bir sebepten dolayı şalter kaldırsanda durmuyorsa o zaman g*t cebinde pense tornavidayla gezen ilkokul mezunu ustayı çağırıyorlar. Ustanın görevi sorunu bulup düzeltmek. Bu kurum işliyorda, bi sıkıntı yok yani.
Demek istediğim , mesleki uzmanlığın temelinde, mesleki özveri daha bi önemli sanki. Zaten bizde mühendislik okumuş birinden beklenen de, düşünüp *bir şeyler bulup geliştirmesi değil de, kapağı kadrolu, veya en azından sigortası olan bir yere atması oluyor.
Demem o ki, mühendis olursan şalterin başında bunları düşünmek için bol bol zamanın olur. Şartlar sen okulu bitirene kadar değişmezse ve tabii hala bunları düşünüyor olma durumuda var işin içinde.

Yine de *bir şeyler araştıracam dersen şunu araştırarak başlayabilirsin. https://tr.wikipedia.org/wiki/Diyot
İster AC şebeke olsun, ister DC şebeke, bu işin önünde ki en büyük engel bu olacaktır. Nedir i kısaca özetlersek buradaki amacına göre engeli,  AC voltajı DC ye dönüştürmek için (adaptörler vb) , DC hatta ise üniteye ters voltaj verilmesini engellemek için kullanılır. Yani polarizasyon görevi vardır ve üzerinde frekans bulunan hiç bir değerin geçişine izin vermez.

Söylediğin şekilde legal amaçlarla kullanılacaksa, karşı tarafında bu durumdan bilgisi ve izni olacağı için ortada bir engel kalmıyor. 
Cebinde ki telefon Graham Bell in bulduğuyla aynımı veya bilgisayarın ekranında ki aydınlatma Edison 'un bulduğu ile aynımı diye bakar bir ucundan başlarsın.

[Neof07]

@mhmtkrktr, sanırım kafamda az çok *bir şeyler canlandı. Sanırım kendimi tek bir yönde sınırlamam gerekiyor. Gerektiğinde *bir şeyler yazabilecek olmak ve teknik bilgiyede sahip olmak en iyisi. Ama bölüm olarak bilgisayar sanırım benim için daha iyi olur. Çünkü mtok ile girmeyi düşünüyorum bölümümde bilişim olunca. Ayrıca araştırmayı severim, arada sorum oluyor cevaplayamıyorum size danışabilirim sanırsam ? Ama elektronikte kendimi daha ileriye taşımam gerekiyor sanırım. Bu kısım daha önemli. Yanlış mı söylüyorum ?

Verdiğiniz örneğe katılıyorum. Çünkü çevremde de böyle kişiler var ve tanık olmuşluğumda oldu. Tabii küçük çaplı işlerde ama bu daha kütü çünkü kapsamlı bir işte bile okumuş adamın yapabildiği birşey yok. Bu kötü birşey

[mhmtkrktr]

Bu işin sonunda kamyon kasasında amele olmakta var, nasa da bilim adamı olmakta var. Liyakatın bir önemi olmayınca okumakta ne olacağını belirlemiyor malesef
Hangi bölümde olmak istediğini kendin seçersin. Yardımcı olabileceğim bir konu olursa, bildiklerim çerçevesinde olurum tabiki. Fakat bu forum, bahsettiğin konu üzerine bir forum değil. Bizim elektronik bilgiside zaten tüplü televizyon zamanında kaldı.
Özellikle yazılımsal elektroniğe merakın varsa şurası araştırman için iyi bir kaynak olacaktır.  http://www.kontrolkalemi.com/forum/
Linux harici sormak istediğin bir şey olursa, buradan da özel mesajla iletişim kurabilirsin.

[Neof07]

@mhmtkrktr, Bilgisayar ve biraz daha "Düşük seviyeli" işler diye adlandırılan kısımlar hoşuma gidiyor. Ancak yukarıda da bahsettiğim gibi hazır platformlar hep güvensiz oluyor. Benim istediğim şu şekil olabilir mesela; bir cihaz tasarlıcam bunun ara yüzünü oluşturucam ve gerekirse dos tarzı * bir şey yazmak isterim. Yani hem teknik kısmı hem de yazılım kısmıyla ilgilenmek isterim. Bu tür şeyleri sorunca karşıma hep "arduino" çıkıyor. Ancak ben biliyorum ki bunlar kolaylaştırdığı gibi bi o kadar da güvensiz. Yani kendi yaptığım bir sistemin açığını kendim düzeltmem, hem açıkları kolayca anlamama hem de sizin de dediğiniz gibi liyakat meselesi için bence önemli.

Ama arduino(Ya da plc) hakkında pek fikrim yok ya da onun gibi şeyler hakkında. Yani onun üzerine kurucağım bir linux sistemle ben istediğim dille yazılımı mı çalıştırabilir miyim ki ? Geleceğin alanları gömülü sistemler, network ve yapay zeka *olacak gibi duruyor. Masa üstü programlarla boşu boşuna uğraşmak istemiyorum. Fikrim de yanlış varsa lütfen düzeltin.

PLC mesela daha uygun gibi geliyor benim fikirlerime.

[mhmtkrktr]

Benim istediğim şu şekil olabilir mesela; bir cihaz tasarlıcam bunun ara yüzünü oluşturucam ve gerekirse dos tarzı * bir şey yazmak isterim. Yani hem teknik kısmı hem de yazılım kısmıyla ilgilenmek isterim

Verdiğim bağlantıdan PIC programlama bölümünü inceleyebilirsin. PLC daha kompakt bir yapı olduğu için bu tür işlere uygun olmaz.

[kzgun]

Şu an kullandığımız sistemler zaten elektrikle veri taşır. Sanırım sizin dediğiniz şey ise doğrudan elektrik iletim , dağıtım hattına müdahale ederek veri aktarımı. Bugünün koşullarında baktığımız zaman zor bir iş gibi.  Aklıma bir şeyler geliyor ama ifade edemiyorum. Kısacası o yollanacak verinin nereye gideceğini yönlendirmek problem gibi geliyor. Ama şu var ki iletim hatlarında en üstten geçen tek kablo trafo merkezleri arasında haberleşmeyi sağlar. O manipüle edilebilir gibi. Dışarıya kapalı bir sistem yolladığınız verinin gideceği yer bellidir. Bir nevi internette öyle.  Ama iletim hattından yollanacak bir veri trafo merkezleri, hatların dallanması, çeşitli aletlere elektriğin girişi sırasında uygulanan filtreler ile eriyip gider gibime geliyor. Tabi yarın neler gösterir bilemem. 

Arduino meselesi ise mikrodenetleyici yardımıyla elektriğin kontrol edilmesidir. Giriş birimlerine bağladığınız sensörler yardımıyla çeşitli veriler elde edersiniz. Yazdığınız program ile gelen verileri değerlendirir ve çıkış birimlerini kontrol edersiniz.  İşletim sistemi sizin yazdığınız programdır. Ve mikrodenetleyici sadece o programı çalıştırın. Aynı anda iki program yükleyemezsiniz. Ki donanım linux tabanlı yahut windows tabanlı bir sistemi kaldıracak kadar güçlü değildir. Böyle bir şey istiyorsanız raspberry pi alabilirsiniz.  Ama zamanlamanın kritik olduğu projelerde yine mikrodenetleyici kullanırsınız. Bilgisayarlarda donma gibi problemler çıkabilir. Bunun dışında işletim sisteminin kontrolü sırasında belli bir zaman kaybı olur. 

Plc ise mikrodenetleyinin abisidir diyebiliriz. Daha ağır fiziksel koşullara dayanırlar ve sanırsam birden fazla program yüklenebilir.(tam emin değilim şu an)

[Neof07]

@kzgun, raspberry pi , pic , plc ve arduino tarzı şeyler hazır platform olmuyor mu ? Hani bir cihaz geliştirmek istesem, bunlar ile geliştiremem heralde. Bunlar ile daha işe yarar şeyler yapılabilir mi ?

[mhmtkrktr]

Sence bunlar hazır yapılara mı benziyor. https://www.direnc.net/microchip-pic-microcontroller
Ha diyorsan ben bunuda kendim yapmak istiyorum, o zaman bi kaç kilo soba kömürü ile güzel bi testere al başla şimdiden işe.
Plc, arduino vs hepsinin temelinde pic var. İçerisine ne yazarsan sana onu verir. Plc, pic'lerin belirli ve özellikle endüstriyel amaçla bir araya getirilmiş halidir. Pic programlamayı, mantığını bilirsen plc elinde oyuncak olur. Plc kendi programını da içerisinde barındırdığı için maliyetide biraz fazla olur. Öyle her uygulamaya kullanamazsın.
Pic ile yapılmış uygulamalara bakarak, tam olarak ne olduğunu anlamaya çalış. Biraz araştır, biraz mantık yürüt. Sonrasında burada soracağın birçok sorunun cevabını kendinde verebilecek duruma gelirsin. Yukarda anlatmaya çalıştığımın özünde bu da vardı. Bu işler mühendisliği sadece okumakla olmuyor. Geliştirme yapacaksan, araştırma da yapacaksın. Gerekirse iki satır yazıya 3 gün bakacaksın, anladığından gerçekten emin olunca, işine yarayıp yaramayacağına öyle karar vereceksin.
Sana 10 yılda bitiremeyeceğin bir kaynak gösterdim, 10 dakika sonra bu benim işime yaramaz dedin. Biraz daha bakarsan aradığın şeyin o olduğunu göreceksin. Aradığın şeyi doğru anlatmışsan tabii.    

[Neof07]

Yani, işin içine girdikçe anlamaya başlıcam bazı şeyleri. Daha elimde gereken donanımda yok. Önce bir üni kazanalım hayırlısıyla