GNU/Linux Dagitimlari Hakkinda

[spero]

Arkadaslar merhabalar.
Ben Linux'ta yeniyim, Mint kullaniyorum. Richard Stallman'i takip ediyorum. Neyse, ben GNU'nun sitesinde gezinirken "Free Distros" basligini gordum. Girip baktigimda ise bildigim (en azindan distrowatch'den) hicbir dagitimi goremedim.
Stallman'in kendisi de bu listede olan gNewSense dagitimini kullaniyormus sanirim.
Arkadaslar sizlere sorum acaba bu listedeki dagitimlarin farki nedir? Neden bilindik dagitim yok?
Yoksa bunlardan birini mi kullanmaliyiz?
Tesekkurler.

Bahsettigim liste: https://www.gnu.org/distros/free-distros.html

Ekleme: Arkadaşlar biraz araştırdım ve şurayı buldum: http://forum.debian.org.tr/index.php?topic=210.0;wap2
Anladığım kadarıyla bizim hali hazırda kullandığımız popüler dağıtımlar bile tamamen GNU felsefesine uymuyor o zaman, doğru muyum ?

[illedelinux]

Anladığım kadarıyla bizim hali hazırda kullandığımız popüler dağıtımlar bile tamamen GNU felsefesine uymuyor o zaman, doğru muyum ?

Evet dogru.
Ancak bu dağıtımların kısmen özgür olmayan yazılım kullanıyor olması, GNU felsefesinden koptuğu anlamına gelmez. Ama aşırıya kaçılırsa elbette kopma tehlikesi olabilir. Zaten özgür yazılımcıları düşündüren de bu durum.
Şu anda bu konuda bir savaş veriliyor, popüler dağıtımlar kısmen kaymış olsa da bu savaşta GNU felsefesinin yanındalar. Zaten şöyle baktığımızda öne çıkan ekran sürücü ve flash'ı görüyoruz. Şimdilik pek tehlike görünmüyor. Ayrıca GNU felsefesinden hiç taviz vermeyen en az altı tane dağıtım var. Yani ufak kaymalar seni tedirgin etmesin, bu savaştan özgür yazılım galip gelecektir...

[bugra9]

Tamamen özgürlük ne demek ya da gerçekten bir yazılım/dağıtım herkese göre tamamen özgür olabilir mi? Burada dikkat edilmesi gereken tamamen özgür olmak değil, özgür yazılım felsefesinin amaçlarını bilmek ve dışına çıkmamaya çalışmak. Bunu da hemen hemen özgür dediğimiz tüm dağıtımlar yapıyor.

Basit bir örnek olarak Firefox yazılımını verebiliriz. Kendi ismi ve logosu dışında tamamıyla özgür bir yazılımdır. Kendi ismini ve logosunu başka yerlerde kullanacağın zaman kendisinden izin alman gerekiyor.  Mesela Firefox yazılımını çatalladın içine kendi istediklerini koydun. Sen bu değişmiş yazılımın adını tekrar Firefox koyamazsın ve Firefox ismi altında bunu dağıtamazsın. Gördüğün gibi bu özgürlüğü sana vermiyor ama bunun sebeplerinden en önemlisinin özgür yazılımları ve bunu kullananları korumak olduğunu görebilirsin. Yine de tam özgürlüğü savunanlar bunun için ismini ve logosunu kullanabileceğin firefox çatallaması olan iceweasel yazılımını oluşturmuş.

Özetle olay işin özüne bakmakta yatıyor.

[spero]

Anladığım kadarıyla bizim hali hazırda kullandığımız popüler dağıtımlar bile tamamen GNU felsefesine uymuyor o zaman, doğru muyum ?

Evet dogru.
Ancak bu dağıtımların kısmen özgür olmayan yazılım kullanıyor olması, GNU felsefesinden koptuğu anlamına gelmez. Ama aşırıya kaçılırsa elbette kopma tehlikesi olabilir. Zaten özgür yazılımcıları düşündüren de bu durum.
Şu anda bu konuda bir savaş veriliyor, popüler dağıtımlar kısmen kaymış olsa da bu savaşta GNU felsefesinin yanındalar. Zaten şöyle baktığımızda öne çıkan ekran sürücü ve flash'ı görüyoruz. Şimdilik pek tehlike görünmüyor. Ayrıca GNU felsefesinden hiç taviz vermeyen en az altı tane dağıtım var. Yani ufak kaymalar seni tedirgin etmesin, bu savaştan özgür yazılım galip gelecektir...

Teşekkür ederim değerli yorumunuz için.


Mesaj tekrarı yüzünden mesajınız birleştirildi. Bu mesajın gönderim tarihi : 03 Ağustos 2016 - 13:45:42

Tamamen özgürlük ne demek ya da gerçekten bir yazılım/dağıtım herkese göre tamamen özgür olabilir mi? Burada dikkat edilmesi gereken tamamen özgür olmak değil, özgür yazılım felsefesinin amaçlarını bilmek ve dışına çıkmamaya çalışmak. Bunu da hemen hemen özgür dediğimiz tüm dağıtımlar yapıyor.

Basit bir örnek olarak Firefox yazılımını verebiliriz. Kendi ismi ve logosu dışında tamamıyla özgür bir yazılımdır. Kendi ismini ve logosunu başka yerlerde kullanacağın zaman kendisinden izin alman gerekiyor.  Mesela Firefox yazılımını çatalladın içine kendi istediklerini koydun. Sen bu değişmiş yazılımın adını tekrar Firefox koyamazsın ve Firefox ismi altında bunu dağıtamazsın. Gördüğün gibi bu özgürlüğü sana vermiyor ama bunun sebeplerinden en önemlisinin özgür yazılımları ve bunu kullananları korumak olduğunu görebilirsin. Yine de tam özgürlüğü savunanlar bunun için ismini ve logosunu kullanabileceğin firefox çatallaması olan iceweasel yazılımını oluşturmuş.

Özetle olay işin özüne bakmakta yatıyor.

Bu açıdan bakınca mantıklı geldi, yorumunuz için teşekkür ediyorum.
Peki ya GNU kapsamında "Free GNU/Linux distributions" başlığı altında verilen dağıtımların diğer popüler dağıtımlardan farkı ne (söyledikleriniz çerçevesinde) ve GNU neden bu dağıtımları öneriyor ve sadece bunları listeliyor ?
Ayrıca Stallman'ın Ubuntu'ya karşı olmasının sebebi nedir ? O listede olan gNewSense dağıtımını kullandığı söyleniyor. Neden böyle bir tercih yapıyor ? Bu dağıtım(lar)ı kullanmanın avantajları ve dezavantajları nelerdir ?
Çok soru oldu ama bu alana yeni yeni girdiğim için haliyle kafamda çok soru oluştu. Fikriniz olduklarını yanıtlamanız kafidir, teşekkürler

[bugra9]

https://www.gnu.org/distros/common-distros.html
Yukarıdaki bağlantıda kendileri niye sorusunun cevabını veriyor.

Bu dağıtım(lar)ı kullanmanın avantajları ve dezavantajları nelerdir ?

Avantajlar ve dezavantajlar kişiden kişiye göre değişir. Özelliklerini okursun ve sana en uygun geleni kullanırsın. Her dağıtımın bir kullanıcısı olduğuna göre her dağıtımın belirli alanlarda ve belirli açılarda birbirine üstünlükleri var demektir.

[spero]

Peki, teşekkür ederim.

[hatas]

Peki ya GNU kapsamında "Free GNU/Linux distributions" başlığı altında verilen dağıtımların diğer popüler dağıtımlardan farkı ne...
Bu dağıtım(lar)ı kullanmanın avantajları ve dezavantajları nelerdir ?

Popüler Linux dağıtımları ile Özgür Yazılım Vakfı'nın %100 özgür kabul ettiği bu dağıtımlar arasındaki temel farkın; popüler dağıtımların bünyesine eklenen sahipli (özgür olmayan) bazı donanım sürücülerinden kaynaklandığını zannediyorum. Dolayısıyla bu dağıtımlarda, bilgisayarınızdaki bazı donanımların düzgün çalışmaması ihtimali bir miktar daha artıyor. Donanım sürücüleri dışında özgür olup olmamasını etkileyen başka etmenler de var.

Popüler dağıtımların bazıları MP3, WMA, DivX gibi dosyaları oynatabilmek için gerekli sahipli lisanslı çözücü paketlerini ve Flash, Sun Java gibi sahipli eklentileri beraberinde yüklüyor ya da en azından indirip kullanmak isteyenler içinde resmi paket depolarında bulunduruyor. Tamamen özgür dağıtımlarda durum nedir tam olarak bilmiyorum, yani bu eklentilerin, dağıtımın ISO dosyasında bulunmadığı kesin ama resmi paket depolarında indirmeye sunuyorlar mı bilemiyorum. Gerçi resmi depolarında olmasa bile gönüllü depo adreslerinde falan vardır herhalde. Bir de bu eklentiler içinde özgür alternatifleri olanları hazır yüklüyorlardır muhtemelen, mesela Java gereksinimi için "Sun Java" yerine "OpenJDK" gibi.

Bu arada popüler dağıtımlar içinde GNU felsefesine en bağlı ve %100 özgür olmaya en yakın olan dağıtım Debian'dır. (bkz. Debian Sosyal Sözleşmesi , Debian Özgür Yazılım Yönergeleri).

Stallman'in kendisi de bu listede olan gNewSense dagitimini kullaniyormus sanirim.

Richard Stallman şu an hangi dağıtımları kullanıyor bilmiyorum ama bilgisayarının bir köşesinde GuixSD bulunuyordur herhalde. GuixSD, doğrudan bir GNU projesi. Geliştirilmesine 2012'de başlanmış ve henüz beta aşamasında. Tamamen özgür bir dağıtım, Linux-libre çekirdeğini kullanıyor.

EDİT:
Şurada yazanları göz önüne aldığımda özgür kabul edilen ya da edilmeyen dağıtımlara arasında şu kalemlerde farklılıklar olabildiği anlaşılıyor:

• Özgür olmayan donanım sürücüleri
• Özgür olmayan uygulama ve eklentiler
• Özgür olmayan programlama platformları