stallman'in kullandigi linux kerneli ve distrosu

[0111110]

gnu.org'daki şu [http://www.gnu.org/distros/free-distros.html] linkte, gnu projesinin onayladigi guncel distrolar var ama linux kernelleri yok. stallman'in basini cektigi gnu'nun izledigi politika tamamen free software oldugu icin, kullanacagim distroda kapali ve ozgur olmayan yazilimlar felsefeme ters diyor mantikli olarak. sirf bu yuzden debian'in paketlerinde non-free software yazilimlar kullanici ozgurlugune birakilmis olsa dahi debian dagitimini ozgur olmayan olarak nitelemis. keza ubuntu da oyle. ve bazi yerlerde de bazi linux cekirdeklerinin blob dedigi, turkce meali yazi izi olan hatalarindan bahsetmis.

bu mevzuyu bana detayli olarak anlatacak, rms'in kullandigi linux kernelini ve gnu/linux distrosunu belirtecek, ek olarak da ileri okuma icin kaynak gosterecek teknik insanlar ariyorum.

simdiden tsk.

[hatas]

Tahmin yürütüyorum.

Kullandığı çekirdek GNU tarafından sağlanan Linux-libre ya da geliştirilmesinin ne aşamada olduğunu bilmediğim  GNU Hurd olsa gerek.

Kullandığı dağıtım ise, Linux-libre çekirdeğini kullanan ve GNU Hurd çekirdeğini de destekleyen Guix SD olsa gerek. Bu dağıtımdan ben de yakın zaman önce haberdar oldum. Doğrudan bir GNU projesi. Geliştirilmesine 2012'de başlanmış yeni bir proje, son sürümü olan 0.10.0 henüz bir ay önce yayınlanmış.

[eronis]

RMS'nin hedefi bios seviyesine kadar özgür yazılımla dolu bilgisayarlar yaratmak. Libreboot özgür yazılım bios/uefi yazılımıdır bildiğim kadarıyla ama her cihaza da olmuyor henüz diye biliyorum.

https://libreboot.org/docs/hcl/index.html#supported_list

RMS ve FSF biraz aşırıcı. Onlara göre bir bilgisayardaki her yazılım özgür olmak zorunda. GNU projesi bilgisayarlarda özgürlüğü, özgür yazılımı savunuyor değil mi ? Ama adamlar eğer bir dağıtımın depolarında özgür olmayan yazılım varsa onu özgür değil, kullanmayın diyorlar. Dağıtımın depolarından özgür olmayan yazılımı indirmek gibi bir seçenek olmamalı, sadece özgür yazılım kullanılmalı. Şimdi ben doğru mu anladım sen söyle, adamlar bilgisayarlarda özgürlüğü savunuyorlar, özgür yazılımı savunuyorlar ve kullanıcı özgür olmayan yazılımı "kullanamıyorsa" bu tam anlamıyla özgürlük ve bunu sağlayan dağıtım da tam anlamıyla özgür bir dağıtım. Kendileriyle çelişmiyorlar mu sence de ? Eğer özgür yazılımsa, kullanıcı kontrol ediyorsa, bu durumda ben bilgisayarıma ne yükleyip yüklemeyeceğimde, neyi sileceğimde, hangi dağıtımı kullanacağımda, hatta hangi dağıtımda hangi paketlere kadar kullanacağımda ve o paketleri istediğim şekilde değiştirip, oynayıp, kişiselleştirip adeta kendi tarzım olan bir dağıtımı yaratmakta da özgür olmalıyım ve bu özgür olmayan yazılımları da kullanmakta ve yüklemekte serbest olmalıyım. Bunları depolarından kaldırıp engelleyen bir dağıtımı çok da özgür göremiyorum malesef

Tamam kabul, RMS ve FSF'ye çok şey borçluyuz. Hatta bu adamlara linux'u borçluyuz. Bugün pek çok alanda linux'u rayına oturtan ve misal canonical'ın unity arayüzündeki o unity scope özelliğine virüs deyip ubuntu'yu virüs olarak tanıtmıştı zamanında. Tam olarak değildi ama canonical böyle aşırı bir ithamda kaldığı için şu an 16.04'de RMS'nin kızdığı özellik kapalı geliyor ve bence bu onun bir başarısı. Tabii şimdi çemkirecek ki "tamamen çıkarılmalıydı, kullanıcıya bu seçenek verilmemeliydi" diye Ona göre eğer özgür olmayan yazılımı kullanma seçeneği kullanıcıya verilmezse bu özgürlük ve bu düşünce biraz aşırı sanırım ? En azından benim kafa yapım için

[illedelinux]

Günümüz için @eronis'in söyledigi dogru, ancak Linux'un gelişmesi ve kapalı kaynagın önüne geçilmesi adına bahsedilen Gnu/Linux felsefesi ben ona  "kısmen kısıtlı özgürlük" diyorum kabul edilebilir. Hiç bir şeyde yüzde yüz özgürlük olmaz zaten. Örnegin Trisguel dağıtımı Debian tabanlı ve Ubuntu türevi olmasına ragmen "kısmen kısıtlı özgürlük" ilkesini uyguluyor. Yine örnegin kendim kapalı kaynak karşıtı oldugum için bu tür programları mümkün oldugunca kullanmıyorum. Bahsettigim anlayış için biraz fedakarlık gerekiyor, yani Stallman ve diğer özgürlükçülerin yaptıgı da budur...


@0111110  arkadaşım, alttaki adrese git sayfanın en altında bulunan email adresi sahibi arkadaşımız, bu konuda yeterli bilgiye sahip oldugunu düşünüyorum.
http://www.getgnu.org/

[eronis]

Bu arada kernelini bilmiyorum ama oem olarak satın aldığı bir lenovo thinkpad t60'ın içinde trisquel kullanıyor. Bu bilgisayarı özellikle bios'u özgür olanla değiştirmesi kolay diye seçmiş.

[0111110]

@hatas,

ben de reddit'te ve gentoo forumunda trisquel kullaniyor diye okudum ama o eskiydi. lemote adinda bios sistemi vs acik olan cinli bir ureticinin dizustusunu tamamen acik kaynak diye kullanmis, daha sonralari uretici firma ayni modeli uretmemis sitesine baktigim kadari ile. bu yuzden ilerleyen zamanlarda trisquel kullanmayi birakmis olabilir. gnu hurd'u gelistirip kullaniyordur. benim tahminim de o yonde.

@eronis,

"""Şimdi ben doğru mu anladım sen söyle, adamlar bilgisayarlarda özgürlüğü savunuyorlar, özgür yazılımı savunuyorlar ve kullanıcı özgür olmayan yazılımı "kullanamıyorsa" bu tam anlamıyla özgürlük ve bunu sağlayan dağıtım da tam anlamıyla özgür bir dağıtım. Kendileriyle çelişmiyorlar mu sence de ?"""

bence celismiyor. neden dersen eger, cunku "ozgur olmayan bir yazilimi kullanma ozgurlugu" biraz absurt kaciyor. bu tipki 2016 senesinde herhangi bir demokrasiyle yonetilen herhangi bir ulkede, secimlere mutlak monarsi getirecegini savunan bir siyasi olusumun girmesi gibi absurt. iste bu noktada free software olmayan yazilimlarin da bu isletim sistemi icinde yer almamasi gayet makul. zira resmen kendi ozgur irademizle kendi dmokratik duzenimizi yikiyoruz/kendi free software projemize zarar veriyoruz.

ama iste teoride guzel olan hersey elbette pratikte islemiyor evrende. evren kotu de degil iyi de. haliyle rms hippi bir karakter olmasindan dolayi da tamamen ozgur olan yazilimlar olacak bizim gnu/linuxlarda deyince biraz abarti oluyor. tabii sen son kullanicinin tum isteklerini karsilayabilirsen o zaman tamamen hakli olarak cikarilmali diyebilirsin ozgur olmayan yazilimlar, ama su sartlarda gercekten cok iyimser, cok ucuk, cok utopik ama bir o kadar da faydali istek. cunku tum kullanicilar bir degil. birisi son kullanicidir, kisisel isleri icin ister, digeri isi icin ister. kisisel isi icin isteyen adam ozgur olmayan yazilimlari kullanamadigi icin haliyle epey zorluk cekerken isi icin kullanan kisi ona nazaran daha az sorun yasar. rms'in bu istegi daha cok kisiye ve kullanim amacina gore degisirken bir de isin icinde donanimsal olay ve uretici firmalar var. semin de dedigin gibi bu adam bios'a kadar tamamen kodlarim acik olmali diyor. oylesine bir istekle turkiye gibi veya banglades gibi bir ulkede bilgisayar pazarinda ortalama bir kullanici haliyle istesigini bulamaz. dogal olarak rms'in yaptigi gibi asya pazarina gidecek. o da zor ve parasi olana.

neyse iste, boyle tatli sert mizacli ve uzlasmaci olmayan dobra adamlar da olacak ki denetim saglansin gnu/linux da dahil tum free software projelerinde. veya bazi adimlar kolayca atilsin. sirf gnu projesinin olusumundan takdir edilmesi ayri, bir de bu tur -bazen cok abartip isin kakasini cikarttigi- kullanicinin faydasina olacak keskin ifadelerle takdir edilmeli diye dusunuyorum ben.

ama yine belirteyim, su haliyle birakalim tamamen ozgur bir bilgisayari, tamamen ozgur yazilim olan bir gnu/linux bile cok iyimserce. kotu bir sey istemiyor elbette ama suan cok zor.

umarim tum gelistiricilerin destegiyle bir bes veya on yil sonra tamamen ozgur ve tastamam bir yazilim depomuz olur.

@illedelinux,

haklisin. sahsen ben de oyle yapiyorum. dedigin gibi suanda rms'in onerdigi sey bizler icin fazlasiyla zor. kismen kisitli ozgurluk daha kabul edilebilir.

verdigin link icinde tesekkur ederim.

@eronis,

ben de simdi ogrensim onu. ustte yazmistim, onceden cinli bir ureticiden kullaniyormus dedigin gibi bios'u tamamen kendi kontrol edebildigi ve gorebildiginicin. adam gercekten farkli bir gezegende yasiyor gibi.

tesekkur ederim herkese verdigi bilgiler icin.

[eronis]

Eskiden bir lemote yeeloong'da debian tabanlı gnewsense kullanıyordu. Ama işlemci gücü 900mhz, açılışı asır sürüyor. Biraz daha hızlı bir şey almak istemişse şaşırmam.

[0111110]

Eskiden bir lemote yeeloong'da debian tabanlı gnewsense kullanıyordu. Ama işlemci gücü 900mhz, açılışı asır sürüyor. Biraz daha hızlı bir şey almak istemişse şaşırmam.

1 ddr2 ram, 120 gb hdd vsymis o lemote. hak ediyor ama daha guclu bir bilgisayari.