[Güncel] D Programlama Dili Dersleri

[-DıLgEş-]

-Giriş
   Herkese Merhaba;
        Bu başlık altında D diline ait dersler, örnek kodlar, kaynaklar, vs. yayınlanacaktır. Öncelikle şunu belirteyim; D dili sözdizim olarak C ve C++ dillerine benzemektedir(Ufak, tefek istisnalar hariç). Bu dili; C, C++ ve diğer dillerden güçlü kılan özellikleri bu başlık altında bulabilirsiniz. Fazla uzatmadan D Dili'ni ufak ufak tanımaya başlayalım...

-D Nedir?
        D dili; nesne tabanlı, çok örnekli diye çevirebileceğimiz bir sistem programlama dilidir. 2001 yılında, Walter Bright tarafından tasarlanmıştır. İlk olarak pek çok eksiği bulunan bu dil çıktığı ilk zamanlarda pek ilgiyle karşılanmamaktaydı. Dile en büyük geliştirmeler 2006 yılında Andrei Alexandrescu katılımıyla olmuştur. Zaman içinde D dili, iki farklı sürüme ayrıldı: D1 ve D2... 2012 senesinin Aralık ayında D1'in desteği sona ermiş olup sadece D2 üzerinde iyileştirmeler yapılmıştır.
        D dili; sözdizim olarak C, C++, C# gibi dillere benzemektedir. Öğrenilmesi diğer dillere göre kolaydır ancak öğrenme aşamasında biraz zaman ve sabır gerekmektedir. Türkiye'de D dilinin gelişimine verdiği en büyük katkılar nedeniyle sayın Ali Çehreli'ye çok teşekkür ediyorum. Eğer gerçekten bu başlık biraz faydalı olursa bunu ona borçluyum...

Neden D?
        Bu konu hakkında sözü Andrei Alexandrescu'ya bırakıyorum. Ali Çehreli'nin çevirisiyle buradan okuyabilirsiniz.

-D Dili'nin Derleyicileri ve IDE'leri(Tüm Geliştirme Ortamları
        D dilinin meşhur 3 derleyicisi bulunmaktadır. Bunlar;

Dijital Mars D Compiler(dmd)
            Dijital Mars tarafından geliştirilmektedir. Dilin tüm olanakları ilk olarak bu derleyiciye aktarılmıştır. Bu derleyiciyi sisteminize kurmak için buradan sisteminize uygun bir şekilde indirebilirsiniz. Arch Linux ve Manjaro kullanıcıları aşağıdaki komutla sistemlerine kurabilirler:

Kod Seç Genişlet


sudo pacman -Syy
sudo pacman -S dmd


    GNU D Compiler(gdc)
            GDC, açık kaynak bir D derleyicisidir. Pek çok mimariye destek vermektedir ancak dmd kadar gelişmemiştir. Hız olarak iyidir. Sisteminize kurmak için;

Arch Linux kullanıcıları:

Kod Seç Genişlet


sudo pacman -S gdc


Debian/Ubuntu kullanıcıları:

Kod Seç Genişlet


sudo apt-get install gdc


    LLVM D Compiler(ldc)
            En hızlı D derleyicisidir. LLVM derleme ortamını desteklemektedir. Sisteminize kurmak için buraya bakabilirsiniz.

        Her ne kadar derleyici seçmek için 3 seçeneğimiz bulunsada en iyisi Dijital Mars tarafından geliştirilen D derleyicisi dmd'dir. Burada benim yazdığım kodlar dmd tarafından sorunsuz bir şekilde derlenebilmektedir. Bu yüzden bu derleyiciyi sisteminizde bulundurmanızda yarar vardır.
   D dili için Tümleşik Geliştirme Ortamları için buraya bakabilirsiniz.

   Hazırsanız eğer artık D dili için uzun yolculuğumuza başlayalım... İlk program "Merhaba Dünya"...

-Merhaba Dünya Programı
   Dünyanın neresine giderseniz gidin, hangi dili öğrenmek isterseniz bu programı karşınıza koyarlar. Bu programın temel amacı dilin sözdizimini fazla detaya girmeden anlatmak için kullanılır. Hemen aşağıda bu programın D diline ait kaynak kodu gösteilmiştir. Bu kodun açıklaması ise hemen aşağıda yer almaktadır.

import std.stdio;

void main()
{
   writeln("Merhaba Dünya");
}

        Şimdi bu kodu kopyalayıp sonu ".d" olacak şekilde kaydedelim ve derleme işlemine geçelim. Ben kaynak kodu merhaba.d olarak kaydettim, siz istediğiniz gibi kaydedebilirsiniz. Derleme işlemi için aşağıdaki adımları uygulayalım:

   Resim eklenecektir...

1. Bir konsol penceresi(uçbirim, terminal, komut satırı) açın.
2. merhaba.d dosyasının kaydedildiği yere gidin.
3. Aşağıdaki komutu yazıp Enter'a basın.

Kod Seç Genişlet


dmd merhaba.d

   Eğer bir hata yapmadıysanız dosyanın bulunduğu yerde merhaba isminde bir program oluştuğunu göreceksiniz. Programı çalıstırmak için;

Kod Seç Genişlet

./merhaba

-Merhaba Dünya Programının İçeriği
    import std.stdio
            Bu komut programa modül(kütüphane) eklemesini sağlar. Burada kullanılan modül stdio'dur.

void main() {...}
   Bu kısım programın yapacağı işlevleri yerine getirir. Burada gördüğünüz void komutu programın değer döndürmeyeceğini belirler. Bu durum D dilinde normaldir. C++'taki gibi int yazmamıza gerek yoktur. D dilinde C++, C ve diğer dillerde olduğu gibi her satır noktalı virgül( ; ) ile biter.

writeln("Merhaba Dünya");
   Bu kod ekrana yazı yazdırır. C'deki printf fonksiyonu burada da kullanılabilir. Örneğin, aşağıda yazdığım kod bir D derleyicisi tarafından derlenirse de çalışır.

Kod Seç Genişlet


import std.stdio;

void main()
{
printf("Merhaba Dünya");
}


Sorular:
1- Programda başka bir şey yazdırın.
2- Programda birden çok şey yazdırın. Bunun için alt alta writeln fonksiyonlarını kullanabilirsiniz.
3- Programda bir noktalı virgül( ; ) silirek derlediğinizde çıkacak sonuçlara bakınız.

Bu ileti düzenlenmektedir..

[Sh4oTT]

Öncelikle D dili gelişmesini çok hızlı ama biraz da sessiz olarak sürdürmektedir. Yani pek fazla bir beklentiniz olmasın.

Bunlara yazmasaydın iyidi   Yeni baslayan varsa vazgecebilir Ellerine saglık devamı gelir umarım.

[-DıLgEş-]

Alıntı yapılan: MaRJiNaLÖncelikle D dili gelişmesini çok hızlı ama biraz da sessiz olarak sürdürmektedir. Yani pek fazla bir beklentiniz olmasın.Bunlara yazmasaydın iyidi   Yeni baslayan varsa vazgecebilir Ellerine saglık devamı gelir umarım.

Devamı gelir ama önceden hazırladıklarımı hard diskimde depoluyordum ve tüm verilerim silinince biraz uzayabilir..