Türkçe Özeni ile ilgili gözden geçirmeler

[erginemr]

...
Paket kelimesi ingilizcedeki package kelimesinden mi geliyor? Bilgisi olan varmı?

Fransızca "le paquet" kelimesinden. Keza kravat, plaj, dekor, duş, ...siyon'la biten sözcükler de öyle. Osmanlı'nın son demlerinde benimsenen Fransız kültürünün, kültürümüz üzerindeki etkisinden kalma.

Kısacası, hep birilerinin etkisinde kalmışız. 

[Burak]

Fransızca'dan dilimize geçen ve beni çok şaşırtan kelimelerden birisi de 'bidon'. 'Le bidon' demek çok komik geliyor bana.

[MURATSPLAT]

  Her zaman türkçe karşılığı olan bir adın yerine yabancı bir kelime kullanmak bence eziklikten başka bişe değil.
Ayrıca faydalıda değil. Bilgisayarla  yeni tanışmış biri, anadili türkçe olan, benek kelimesini bir  uygulamada gördüğünde   hemen görüntü ilgili çarışımlar yapar.

  Bu ara şuan kullandığım kde sürümünde benek yazmıyormuş. Üzücü

[kafkasyali]

Fransızca'dan dilimize geçen ve beni çok şaşırtan kelimelerden birisi de 'bidon'. 'Le bidon' demek çok komik geliyor bana.

Program=>Uygulama

Peki ya Araplar CD'ye ne der?

Yanıt: LCD (el cd)

Tamam iğrençti

[Burak]

  Her zaman türkçe karşılığı olan bir adın yerine yabancı bir kelime kullanmak bence eziklikten başka bişe değil.
Ayrıca faydalıda değil. Bilgisayarla  yeni tanışmış biri, anadili türkçe olan, benek kelimesini bir  uygulamada gördüğünde   hemen görüntü ilgili çarışımlar yapar.

  Bu ara şuan kullandığım kde sürümünde benek yazmıyormuş. Üzücü

@MURATSPLAT,
Kusura bakmayın, kişisel de algılamayın ama Türkçe'yi savunurken o kadar çok dil bilgisi hatası yapmışsınız ki düzeltmeden edemiyorum.

- "Türkçe"nin 't'si büyük yazılır.

- "bişe"  --->  "bir şey" şeklinde yazılmalı. "bir şey"i bitişik yazma hatasına çoğumuz düşüyoruz. Unutmayalım; içinde "şey" geçen her şey ayrı yazılır. Ör: "bir şey", "her şey", "çok şey"...

- "faydalıda" --> "faydalı da" şeklinde yazılmalı. "Dahi" anlamına gelen "de" bağlacı ayrı yazılır.

-"...hemen görüntü ilgili çarışımlar..."  -->  "...hemen görüntü ile ilgili çağrışımlar..."

[olaki]

  Her zaman türkçe karşılığı olan bir adın yerine yabancı bir kelime kullanmak bence eziklikten başka bişe değil.

Selam.
Bence bu kadar katı, acımasız olmamalı.
Şüphesiz özen göstermeliyiz, farkındalığımızı korumalıyız... ama o kadar teknik/teknolojik bombardıman altındayız ki, ister istemez kapılabiliyoruz.  

Hayat gailesi...  

[erginemr]

...
Program=>Uygulama

Peki ya Araplar CD'ye ne der?
Yanıt: LCD (el cd)

Tamam iğrençti

Bence çok komikti. 

[tragedy10]

Bence dilin içine yerleşmiş kelimelerle oynamak daha vahim durumlar ortaya çıkarabilir.
Türkçe yapısı itibariyle de açık bir dil zaten. Diğer dillerden gelen kelimeleri bünyesinde rahatlıkla eritebiliyor. Kendisine mal edebiliyor.
Duyduğuma göre Arapça bu yönden çok katı. İçine farklı dilden bir kelime yerleştirmek çok zor.
Hard disk karşılığı olarak bilinen Sabit disk tamlamasındaki disk kelimesinin dahi kökeni disc olması lazım.
Mesela bana göre "televizyon" kelimesi artık Türkçe'dir. Kafe kelimesi de öyle... Örnekleri çoğaltabiliriz.
İstemediğim nokta ise Kafe yerine Cafe kullanmaktır. Disk yerine disc kullanmaktır.
Yine E-Posta'daki E harfi de elektronik kelimesinin ilk harfi ki bu kelime de yabancı kökenli. Fakat Türkçeleşmiş bir kelime.

[erginemr]

tragedy'nin argümanı doğrultusunda aklıma gelen ilk güzel örnek: atmasyon

[mbt28]

  Her zaman türkçe karşılığı olan bir adın yerine yabancı bir kelime kullanmak bence eziklikten başka bişe değil.
Ayrıca faydalıda değil. Bilgisayarla  yeni tanışmış biri, anadili türkçe olan, benek kelimesini bir  uygulamada gördüğünde   hemen görüntü ilgili çarışımlar yapar.

  Bu ara şuan kullandığım kde sürümünde benek yazmıyormuş. Üzücü

@MURATSPLAT,
Kusura bakmayın, kişisel de algılamayın ama Türkçe'yi savunurken o kadar çok dil bilgisi hatası yapmışsınız ki düzeltmeden edemiyorum.

- "Türkçe"nin 't'si büyük yazılır.

- "bişe"  --->  "bir şey" şeklinde yazılmalı. "bir şey"i bitişik yazma hatasına çoğumuz düşüyoruz. Unutmayalım; içinde "şey" geçen her şey ayrı yazılır. Ör: "bir şey", "her şey", "çok şey"...

- "faydalıda" --> "faydalı da" şeklinde yazılmalı. "Dahi" anlamına gelen "de" bağlacı ayrı yazılır.

-"...hemen görüntü ilgili çarışımlar..."  -->  "...hemen görüntü ile ilgili çağrışımlar..."

Tamam güzel hoş uyarmışsın da bu kadar kasmaya ne gerek var? Burası bir forum tabiki Türkçe'ye dikkat etmeliyiz ama herkezden dörtdörtlük bir yazım bekleyemessin. Türkçe dil bilgisi kaideleri bir çok dilden daha zordur o yüzden elimizden geldiğince düzgün yazmaya çalışalım çok insanları sıkıntıya sokmaya gerek olmadığını düşünüyorum. Zaten İhtiyar Said'imiz var .

Arkadaşın yazım hataları ile uyarın biraz daha güzel olabilirdi diye düşünüyorum.

Herşey saygı ve sevgi çerçevesinde büyür...

[hasanyılmaz]

Tamam güzel hoş uyarmışsın da bu kadar kasmaya ne gerek var? Burası bir forum tabiki Türkçe'ye dikkat etmeliyiz ama herkezden dörtdörtlük bir yazım bekleyemessin. Türkçe dil bilgisi kaideleri bir çok dilden daha zordur o yüzden elimizden geldiğince düzgün yazmaya çalışalım çok insanları sıkıntıya sokmaya gerek olmadığını düşünüyorum. Zaten İhtiyar Said'imiz var : ) .
Arkadaşın yazım hataları ile uyarın biraz daha güzel olabilirdi diye düşünüyorum.
* her şey saygı ve sevgi çerçevesinde büyür...

Yanlışlara, bunu yapana saygı gösterirsek büyüyen şey bu yanlışları yapanların sayısı olmaz mı?

[Eren]

@mbt28

Bizde kimseden kitap yazar gibi foruma yazmasını beklemiyoruz. Beklediğimiz okunabilir bir Türkçe ile yazılması, Sohbet (Chat) dili ile yazılmaması, imla kurallarına az da olsa dikkat edilmesi.

Bazı soruları inanın okumakta zorlanıyorum. Ne yazıldığı belli değil, konunun bitişinde satır atlanmıyor konular birbirine karışıyor, noktalama işaretleri yok v.s.

Dilimizde noktalama işaretlerini kullanmazsak cümleler farklı anlamlar taşıyabiliyor ve ne anlam yüklendiği anlaşılamayabiliyor.

[ihtiyar said]

  Her zaman türkçe karşılığı olan bir adın yerine yabancı bir kelime kullanmak bence eziklikten başka bişe değil.
Ayrıca faydalıda değil. Bilgisayarla  yeni tanışmış biri, anadili türkçe olan, benek kelimesini bir  uygulamada gördüğünde   hemen görüntü ilgili çarışımlar yapar.

  Bu ara şuan kullandığım kde sürümünde benek yazmıyormuş. Üzücü

@MURATSPLAT,
Kusura bakmayın, kişisel de algılamayın ama Türkçe'yi savunurken o kadar çok dil bilgisi hatası yapmışsınız ki düzeltmeden edemiyorum.

- "Türkçe"nin 't'si büyük yazılır.

- "bişe"  --->  "bir şey" şeklinde yazılmalı. "bir şey"i bitişik yazma hatasına çoğumuz düşüyoruz. Unutmayalım; içinde "şey" geçen her şey ayrı yazılır. Ör: "bir şey", "her şey", "çok şey"...

- "faydalıda" --> "faydalı da" şeklinde yazılmalı. "Dahi" anlamına gelen "de" bağlacı ayrı yazılır.

-"...hemen görüntü ilgili çarışımlar..."  -->  "...hemen görüntü ile ilgili çağrışımlar..."

Tamam güzel hoş uyarmışsın da bu kadar kasmaya ne gerek var? Burası bir forum tabiki Türkçe'ye dikkat etmeliyiz ama herkezden dörtdörtlük bir yazım bekleyemessin. Türkçe dil bilgisi kaideleri bir çok dilden daha zordur o yüzden elimizden geldiğince düzgün yazmaya çalışalım çok insanları sıkıntıya sokmaya gerek olmadığını düşünüyorum. Zaten İhtiyar Said'imiz var .

Arkadaşın yazım hataları ile uyarın biraz daha güzel olabilirdi diye düşünüyorum.

* her şey saygı ve sevgi çerçevesinde büyür...

Uyarılarımızı uyarı olarak değil de tavsiye niteliğinde yaparsak daha güzel sonuçlar ortaya çıkar kanaatindeyim. Biz bir aileyiz. Aile içerisinde küçük tavsiyeler olması güzel olur, ailemizin en güzel şekilde büyümesi açısından. "bu kadar kasmaya ne gerek var?" değil de "kendi hatalarımızı görmek, önceliğimiz olmalı" demek daha doğru olur sanırım. Elimden geldiğince düzeltmeler yapmaya çalışıyorum. Bazen çok zorlandığım oluyor. Bu konuda bize yardımcı olan -düzgün ve temiz Türkçe kullanarak- arkadaşlara teşekkür ediyorum. Şimdiye kadar rastladığım en güzel forum burası diyebilirim. Bir kaç forumda görev almış ve şu anda burası dışında bir forum ve bir portalda yetkili olarak devam ediyorum -hatırladığım kadarıyla -. Bu sitelerde dahi burayı örnek alıyorum hep. Buradaki seviyeye ulaştırmaya çalışıyorum. Kitap okumaktan uzak bir toplumuz maalesef. Forumda da düzgün Türkçe kullanılmazsa bilinçaltımıza yerleşiyor ve böylece iyice bozuluyor dilimiz. Kullandığımız dil bozuldukça dilimiz de iyice bozuluyor. Önüne geçmek için yapılan etkili çalışmalar: öncelikle kendimiz düzgün ve temiz Türkçe kullanımına dikkat etmeli ardından çevremizdekileri buna teşvik etmeli, yapılan yanlışları da düzeltmeli -bu da bizim işimiz -.

[mbt28]

@İhtiyar Said sen benim söylemek istediğimi daha güzel belirtmişsin. Söylemek istediğim birbirimizi uyarırken tavsiye şeklinde yapalım hem daha etkili olur hemde en güzel ve sağlıklı iletişimi sağlarız diye düşünüyorum.

Bu kadar kasmaya ne gerek var derkende anlaşılır temiz bir şekilde yazdıysa daha kurcalamaya gerek yok diyorum. Yani "," kullanamayabilir ama noktalara, soru işaretlerine dikkat etmesi yeterli.

[ihtiyar said]

@İhtiyar Said sen benim söylemek istediğimi daha güzel belirtmişsin. Söylemek istediğim birbirimizi uyarırken tavsiye şeklinde yapalım hem daha etkili olur hemde en güzel ve sağlıklı iletişimi sağlarız diye düşünüyorum.

Bu kadar kasmaya ne gerek var derkende anlaşılır temiz bir şekilde yazdıysa daha kurcalamaya gerek yok diyorum. Yani "," kullanamayabilir ama noktalara, soru işaretlerine dikkat etmesi yeterli.

Uzun bir cümle yazıpta hiç virgül kullanmadıysa vay o okuyanın haline.

Oku oku da baban gibi, eşşek olma.
Oku oku da, baban gibi eşşek olma.

İki cümle arasındaki fark her şeyi anlatıyor sanırım.

[mbt28]

Tamam, pes ettim havlu atıyorum. Herkes imla kurallarına çok dikkat etsin bilmeyenler göndermeden önce biraz dilbilgisi çalışıp ondan sonra ileti göndersin.

İyi günler.

[ihtiyar said]

Tamam, pes ettim havlu atıyorum. Herkes imla kurallarına çok dikkat etsin bilmeyenler göndermeden önce biraz dilbilgisi çalışıp ondan sonra ileti göndersin.

İyi günler.

Sözlerim bir saldırı değildi. Fikir teatisi yapıyorduk ne güzel. Umarım yanlış anlaşılmadım ve kırmadım seni. Mesajları göndermeden önce önizleme butonuna tıklayarak bir kez gözden geçirmeniz, tekrar okurken gereken yerlere virgül koymanız yeterli olur. Yazdığınızı tekrar okurken hataları görebiliyorsunuz. Ben de çok zaman tekrar tekrar okuyorum.

[Burak]

Benim MURATSPLAT'ın mesajındaki düzeltmemle ilgili ufak bir tartışma olmuş, şimdi bakabildim. Öncelikle buranın bir forum olduğunu ve herkesin ("herkezz" değil*, yukarıda bir örneği var da bu yanlışın) enfes bir Türkçe kullanması gerekmediğini ben de kabul ediyorum. Yaptığım şeyin bir saygısızlık gibi algılanabileceğini düşünseydim o iletiyi yazmazdım. Fikrimce yaptığım şey; "Türkçe Özeni ile İlgili Gözden Geçirmeler" başlığı altında Türkçe'yi savunurken pek çok Türkçe hatası yapmış birisinin yanlışlarını göstererek, hem bu yanlışları sürekli yapan pek çok kişiye doğrularını göstermek hem de buradaki ironiye dikkat çekmekti.

MURATSPLAT ya da başkalarını gücendirdiysem özür dilerim.

Ayrıca Türkçe özeni hakkında beni esas rahatsız eden, böylesi bir forumda "default" kelimesini kullanan, "update ettim" diyenler değil. Teknolojiyle bu kadar içli dışlı iken ve teknolojiyi nereden ithal ettiğimiz malum iken arada yabancı kelimeler kullanmak normal bir şey bence, en azından hoş görülebilir.

Beni esas rahatsız eden -örneğin-  "de" bağlacını yanlış kullananlar veya Türkçe kelimeleri yanlış yazanlardır. Burası arkadaşımızla sohbet ettiğimiz bir alan değil. Burada yazdıklarımız sürekli burada kalıyor ve bunları kim bilir kaç kişi okuyor. Ben de arkadaşımla MSN'de konuşurken kelimeleri kısaltarak, nasıl yazılırdısını pek düşünmeden yazarım ama örneğin bu iletiyi yazarken, şu yukarıda yazdığım "hoş görmek" fiili birleşik mi yazılırdı, yoksa ayrı mı yazılırdı diye başka bir kaynaktan kontrol ederek yazıyorum. İletiyi yolladıktan sonra tekrar okuyup farkettiğim hataları düzeltiyorum.

Hataları düzeltmek konusunda da şöyle bir durum var. Bir hatayı gördüğümüzde eğer hata sahibini uyarmazsak (örneğin ben aşağıda ihtiyar Said'i uyaracağım) o hatayı daha çok defa göreceğiz demektir. Ayrıca bunun insanları kıran bir şey olmasını da anlamıyorum. Benim hatam varsa lütfen düzeltin ki başka yerlerde de yapıp rezil olmayayım.

@ihtiyar Said

Uzun bir cümle yazıpta hiç virgül kullanmadıysa vay o okuyanın haline.

"yazıpta" ---> "yazıp da" şeklinde olmalı.  /  Burada 'da' bağlaçtır ve ayrı yazılması gerektiği gibi sertleşmeye maruz kalıp 'te', 'ta' şeklinde de yazılmaz.

[ihtiyar said]

...
@ihtiyar Said

Uzun bir cümle yazıpta hiç virgül kullanmadıysa vay o okuyanın haline.

"yazıpta" ---> "yazıp da" şeklinde olmalı.  /  Burada 'da' bağlaçtır ve ayrı yazılması gerektiği gibi sertleşmeye maruz kalıp 'te', 'ta' şeklinde de yazılmaz.

İşte takıldığım bir nokta. Bilgilendirme için teşekkür ederim.

[Burak]

İşte takıldığım bir nokta. Bilgilendirme için teşekkür ederim.

Rica ederim.

[erginemr]

Peki arkadaşlar, bu konuda benim de kafama takılan şöyle bir iki sorum olacak:

1. Özel isimleri kullanırken bu harf sertleşmesi / yumuşaması nasıl gerçekleşiyor? Örneğin ismin -de halini özel isimlerde kullanırken Hasan'da diyoruz. Özel isim sert sessizle bitiyorsa, -de, -da da isme uyuyor mu? Yani Ahmet'de mi doğru, yoksa Ahmet'te mi?

2. Özel isimlere eklenen çekim eklerinde araya tek tırnak işareti koyuyoruz (örn. Ankara'ya), yapım eklerinde ise eki tırnak işareti olmadan kullanıyoruz (örn. Ankaralı). Benim merak ettiğim, yapım ve çekim (özellikle çoğul) eklerinin bir arada kullanıldığı durumlarda tırnak işareti nerede başlıyor; çekim ekinin başladığı yerde mi? Örnek durumlar: Ankaralılar, Ankaralılara, Hasanlar, Hasanlardan,

3. Bu "bir" ve "her" sözcükleri oldum olası kafamı karıştırmıştır: Birkaç mı, yoksa bir kaç mı? Bir.şey mi, yoksa bir şey mi? Her.şey mi, yoksa her şey mi? Herkes mi, yoksa her kes mi?

Haydi bakalım; edebiyatçılar ve güzel Türkçe'ye önem veren arkadaşlar, iş başına!

[atomkarinca]

@erginemr, bildiklerimi söyleyeyim ben

Eğer ekler birleşikse özel isimlere de eklendiğinde "Ahmet'te" sertleşiyor fakat ayrı yazılan de hiçbir zaman sertleşmiyor.

Ankaralılar'a deniyor çünkü Ankaralılar bir özel isim olmuş oluyor, ondan sonraki ek olduğu için kesme işaretiyle ayrılıyor.

Bir şey ayrı yazılıyor fakat birkaç birleşik yazılıyor. Her şey de ayrı yazılıyor mesela.

[erginemr]

Sağ ol @atomkarinca.

[atomkarinca]

Ni demek.

[erginemr]

Ni demek.