Boot Yükleyiciler Hakkında ?

[freeman]

Merhabalar;
Boot loader 'lar, sadece Linux işletim sistemi için mi acaba? Mesela ben hiç Linux 'a bulaşmasam GRUB ile Win veya MAC OS u da kullanabilir miyim? Veya başka bir yükleyici.

Ya da diyelim ki 5 tane işletim sistemi kullanıyorum. Tüm sistemleri, tek bir GRUB ile yönetip, açabilir miyim?

Bir de son olarak, GRUB u Master Boot Record a yazın falan deniyor. Nedir bu MBR? MBR; bilgisayarın sabit diskinde mi olmalı ve GRUB da bu MBR ye mi yazılmalı?
MBR nasıl oluşturulur?

[heartsmagic]

"boot loader" dediğin şey açılış yöneticisi ve elbette sadece Linux sistemler/dağıtımlar için değiller. Her sistemin kendi yöneticisi vardır ancak diğerlerinde görünür şekilde olmadığından kullanıcılar belki haberdar bile değillerdir. Linux'a ilk geçtiğimde kendisini bu nedenle sevmiştim zira MBR nedir, açılış yöneticisi nedir, nasıl işler gibi şeyleri öğrenmemi sağlamıştı.

Önce sondan başlayalım. MBR için Google'ı kullanabilirsin. Emin ol çok fazla kaynak vardır. İngilizce sorun oluyorsa Türkçe bulman da mümkün. Yine de soru olursa kafanda burada da sorabilirsin.

Grub'u Linux olmadan da kurabilirsin fakat kendisinin kurulabileceği bir bölüm gerekiyor yine de. Bunun için küçük bir disk bölümü oluşturup Grub'un çalışabileceği şekilde örneğin ext4 şeklinde biçimlendirmelisin. Sonrasında Grub'u buraya kurabilirsin ve diğer sistemleri yönetebilirsin. Ancak benim önerim son yükeleyeceğin sistem her neyse onun açılış yöneticisini kullanman.

[freeman]

Ben de millete, "bilgisayarı öğrenmek istiyorsanız linux kullanın" diyorum.
Temel olarak böyle birşey yapılabilir mi diye merak etmiştim. Eğer yapılabiliyorsa, gerisini artık ben bulurum.


Peki en son Ubuntu kurduğumu varsayarsak ya da GRUB, GRUB 'a diğer sistemleri nasıl göstericem?
Bunu da açıklarsanız, geri kalan her şey için Google...

[heartsmagic]

Diğer sistemler dediğin neler meselâ? Windows, *BSD, MacOSX? Windows tarafı sıkıntı değil, daha doğrusu eskiden değildi. Son zamanlarda gördüğüm kadarıyla Windows7'den sonra ve 8 ile beraber bazı sıkıntılar da baş göstermeye başladı. Haliyle ayrı ayrı ele almak gerekiyor. MacOSX meselesi için yine bakınabilirsin, bizim forumda bile son zamanlarda konuşulan bir başlık vardı diye hatırlıyorum. *BSD'ler için de sorun olmaması lazım.

[freeman]

Windows 7 işletim sistemi şart zaten. Linux ta olmayan ve kullanmak zorunda olduğum programlar var.
Ubuntu zaten ana Linux sistemim.
Bu iki sistem bilgisayarın sabit diskinde.

Gelelim benim kafamdakine;
Harici diske (500 GB) de bir kaç tane daha işletim sistemi kurmayı istiyorum. MAC OS ve diğer Linux dağıtımlarını denemek için.
Tabi başka sistemlerde olur -eğer kurulabiliyorsa-

Neden böyle kendini zorluyosun diye sorarsanız? İlerde işletim sistemi yazmak gibi bir düşüncem var. Tabi şu an sadece yazılıma yoğunlaşmış durumdayım. İşte bu nedenle de işletim sistemlerine de bir ilgim var. Bu yüzden çeşitli sistemleri kurup, bakıp, incelemek istiyorum. Mesela bu yüzden günlerce uğraşıp çat pat ingilizcem le yabancı bir sürü makaleyi inceleyip, MS-DOS 6.22 'yi bile çalıştırdım...

Bu arada Windows 8, başka bir sisteme izin vermiyordu diye biliyorum. Bir de MAC OS, PC 'lere kurulurken çok sorun çıkarıyor diye biliyorum.

[gecegezen]

Bunlar benim izlenimlerim ama su şıralar en yağın ücretsiz boot loader grub ve genelde linuxte diğer dağıtımlar ve çekirdeklerden dolayı bu kadar ünlü aslında windows altında çalışan bir easybcd diye bir program duymuştum ama grub kadar yeteneklimidir bilmiyorum ve galiba ücretli bir yazılımdı. Windows 8 ile beraber efi diye bir teknolojiye geçilmiş ki onun nasıl çalıştığını anlamış değili zaten onu kullanan bir donanımım olmadığı için tecrübem yok o konuda bsd işe birden fazla yöntemle boot edebiliyor grub onları da çok fazla kullanmadım. Ama BSD altında çalışan grub olduğu gibi başka bir boat loader daha vardı ama onun ismini hatırlamıyorum şimdi.

Windows 8 baska sisteme izin vermeme olayı iste güvenli açılış (efi) mühabetinden kaynaklanıyor.

[siberoloji]

Bu bahsettiğin işletim sistemlerini fiziki olarak harddiske kurmak istiyorsanız, bunu sınırı var bilmelisiniz.
Ancak size Virtualbox programını tavsiye ederim. Doğrudan bilgisayarınıza olmasa da istediğiniz her türlü harici cihazın içinden bir kısım yer ayırarak istediğiniz kadar işletim sistemi kurabilirsiniz.

Peki en son Ubuntu kurduğumu varsayarsak ya da GRUB, GRUB 'a diğer sistemleri nasıl göstericem?
Bunu da açıklarsanız, geri kalan her şey için Google..

-Boot Yükleyici ekranı açıldığında, recovery ya da ayarlar kısmına girip güncelle seçeneğini seçtiğinizde grub, hard diski tarar ve yüklü işletim sistemlerinin listesini yenilerler. İşte bu kadar.

[heartsmagic]

@korucu77, fiziki olarak kurmanın nasıl bir sınırı var?
@KaganIsmail, eğer amacın işletim sistemlerini denemekse ben de @korucu77 gibi sanal makine önerecektim sana. Çok daha zahmetsiz olur bu senin için.

[siberoloji]

@korucu77, fiziki olarak kurmanın nasıl bir sınırı var?

mesela windows boot loader en fazla 4 birincil bölüm kabul eder.
her bir bölüm a-z arasında harf alabilir. Bu mantıkla bir etiketleme sınırımız var.
Ayrıca bir harddiski en fazla 4 bölüme bölebilirsiniz. Bunlardan 3 ünü birincil bölüm yapıp 4.bölümü
uzatılmış bölüm yapabiliriz. O zaman ilk 3 bölüme windows versiyonları kurabiliriz. Diğerlerine olmaz. Bu da bir sınırdır.
Son olarak uzatılmış bölümlere de sonsuz sayıda win dışında işletim sistemi kurabilirsiniz.

[heartsmagic]

Windows'tan bahsediyoruz yani? 7 falan kurulamıyor mu uzatılmış alana?

[siberoloji]

Hayır.
Windowsun kurulu olduğu alanın bayrağı boot olmalı ve birincil olmalı.

KaganIsmail in sorusu doğrultusunda en fazla 3 windows ve istediği kadar linux yada kurulumu birincil bölüme yapılma zorunluluğu olmayan işletim sistemi kurulabilir.

[freeman]

@heartsmagic;
VBox yüklü Ubuntu 'da. Zaten genelde  VBox ile deniyorum ama fiziksel olarak kurayım demiştim. O yüzden sordum.  Mesela Ubuntu 'yu ilk Wubi ile kullanıyordum(bir nevi sanal makine) bir çok özelliğe müdahele edemiyordum. Mesela burada da sormuştum hatta. Wubi ile Grub 'u değiştirememiştim.

Bir de kurmak istediğim disk 7200 RPM 3.5" disk. Dizüstündeki  5200 RPM 2.5". Biraz da bu yüzden kurmak istiyorum. Hız ve performansta artış olur.

Şimdilik GRUB hakkında bilgi topluyorum. Ondan sonra deniycem. Eğer çok sorun çıkartırsa fazla uğraşmayıp, yine VBox kullanırım.


@korucu77;
Windows olarak sadece 7 yi kullanıyorum. Linux dışında eğer sorun vermezse MAC OS denerim belki.

Bir de ben en son bir Linux dağıtımı kurarsam, GRUB otomatik olarak diğer sistemleri görür sanırım. Yani en azından Ubuntu 'da böyle.Diske bölümlendirip  ilk Win7 kurmuştum, sonra Ubuntu. GRUB kendi halletmişti herşeyi...

[siberoloji]

Diskinize her yeni işletim sistemi kurulumu esnasında o işletim sistemi kendi başlatıcısını yüklemek ister(bootloader).
win: kendi başlatıcısını 1.hard diskin birinci bölümüne kurar ve sadece windowsu tanır.
grub: isterseniz hdd en başına, isterseniz linuksun bulunduğu bölüme kurabilirsiniz. Diğer işletim sistemlerini de tanır.
MACos: kendi başlatıcısını yükler, diğerlerini otomatik tanır mı? bilmiyorum.

Mesela Ubuntu kurdunuz ve Grub önyükleyicisini HDD en başına kurdunuz(kesinlikle bunu tavsiye ederim.)
Sonra ayrı bir bölüme başka bir Linuks dağıtımı (Mesela Open SUSE) kurarsanız, kurulum esnasında dağıtımın ön yükleyicisini kurmalı mısınız? (gerek yok. Kurma demenizi öneririm)
Bu kurulumu yapınca açılış esnasında grub ayarlarına girip Update Grub demeniz yeterli ya da Linuks çalışır iken terminalden

Kod Seç Genişlet

update-grub2
komutunu vermeniz yeterli. Bir sonraki açılışta HDD içindeki bütün işletim sistemleri listelenir.

[heartsmagic]

Eğer amacın sadece denemekse Vritualbox her zaman idealdir. Ne zaman kararını verdin o zaman kurar kullanırsın ilgili sistemi bence. Öteki türlü temel öğrenme amaçları için Virtualbox gayet güzel bir ortam. Daha doğrusu sanal makineler güzel bir ortam, hangi yazılımı kullanacağın sana bağlı tabi.

[ekremsenturk]

Kısaca Grub'u bildiğim kadar izah edeyim. Diğer önyükleyicilerde aynı prensip ile çalışırlar.
Grub normal olarak MBR olarak bilinen disk'in ayrı bir bölümü olan bir mini flash hafızaya kurulur ve Grub'un en azından bir ayar dosyası var ve Grub kendi ayar dosyasının yolunu bilir. Bu ayar dosyası /boot/grub içindedir ve sürüme göre biraz değişiktir.

Zaten bir Linux kurulu bir Bilgisayara ikinci bir Linux kurduğunuzda, önceki Linux'un Grub'unu kullanmak istiyorsanız, yeni kuracağınız Linıx dağıtımının Grub'unu yeni Linux dağıtımının disk'ine kurmalısınız ki sonradan eski Gruba ekleyebilin.

Normal olarak yeni Linux dağıtımının Grub'unu kullanmak isterseniz, Grub kurulum esnasında diğer disk'teki ayar dosyasını okuyor ve açılış seçeneklerine ekliyor. Kısacası, mutlaka Grub'un kendisi kurulmasa bile disk üzerindeki dosyası kurulu olmalı.

Windows'un açılış parametreleri ise Grub tarafından okunmuyor, Grub sadece açılış önceliğini Windows'un önyükleyicisine aktarıyor. Bu da şu anlama geliyor, Windows önyükleyicisi Grub kurulumu esnasında silinmiyor. Grub sadece diğerinin önüne kuruluyor. Ama bu mini hafızada fazla yer olmadığından, Bazen Grub üzerine Grub kurulduğunda yine diğer Grub'un silinemediği ve yeni Grub'un kurulamıyor gibi, nadir de olsa, sorunlar yaşanabiliyor. MBR en fazla küçük boyutlu üç önyükleyici kaldırabiliyor diye biliyorum. Grub'a başka önyükleyicilerin ayar dosyalarıda, kendi ayardosysına eklenerek tanıtılabiliyor. Bunların sanırım el ile eklenmeleri gerekiyor çünkü dosyanın yeri ve parametreleri Grub tarafından desteklenenden farklı olabiliryor. Windows veya MacOsX önyükleyici ayarları için bir şey söyleyemem ama diğer Linux'ta kullanılabilen önyükleyiciler için bu söylediğim geçerli. Grub Linux'a özel bir program değil ve başka işletim sistemleri için de uyarlanabiliyor.

Grub'un yine farklı sürümleri mevcut Grub4dos, Grub2 ve önceki sürümler olarak farklı sürümler ile farklı dağıtımlarda karşılaşılabiliyor. Ubuntu'da şu an 1.99 rc sürümü kullanılırken, Sabayon Linux'ta 2.00 sürümü kullanılıyor. Önceki sürümününde yine 0.97 veya 0.99 sürümleri ile karşılaşılabiliyor. Grub4dos'a diğerlernin parametrelerini tanıtılabiliyor.