Özgürlüğün sınırlarını sen belirle!

[mightygleam]

Okul Gazetemiz için bir yazı yazmam gerekliydi. Konusunu özenle seçmek istiyordum ve sanırım çok iyi bir konu seçtim. Henüz linux'ta çok yeni olmama rağmen bende inanılmaz bir tutku oluşturdu. Daha henüz ergenim Umarım yanlışım yoktur?

-----------

Özgürlüğün sınırlarını sen belirle!

Güvenli, özgür ve değiştirilebilir bir dünya ister miydiniz? Sizce de gerçekten öyle bir dünyanın var olması mümkün olabilir miydi? Düşünün; yaşadığınız ortamdaki kurallar, işleyiş ve düzen tamamen sizin üzerinize kurulu ve istediğiniz zamanda da değiştirebiliyorsunuz. Evet, belki de öyle bir dünya sadece hayal kurmaktan ibaret. Haydi doğruyu söyleyelim; öyle bir dünya imkansız. Öyleyse bu durumda ya kurduğumuz hayali değiştirmeliyiz ya da; dünya kavramını...

Linux... Özgürlüğün, güvenliğin ve değişimin hissedildiği ve en mümkün olduğu dünya... "Linux'ta nerden çıktı?" ya da "Linux nedir?" gibi sorular oluşabilir aklınızda. O halde önce Linux'u sizlere anlatayım. Linux; Yer küremizdeki en özgür ve en güvenli sanal bir dünya... Evet, Linux bir işletim sistemi. Diğer örnekleri; Windows ve Macintosh gibi... Aslında farkları benzerliklerinden biraz daha fazla.
Kısaca Linux; tamamen ücretsiz olup, isteyen herkes tarafından geliştirilebilir ve değiştirilebilir bir işletim sistemi. Ayrıca tüm yapısı herkese açık olduğundan dolayı, yani diğer adıyla 'açık kaynak'lı bir yapıya sahip olduğu için var olan tüm virüs tehditleri milyonlarca kişi tarafından ortadan kaldırılıyor. Bu sebeple Linux diğerleri içersinde en güvenli yapıya kavuşuyor. İşlevsel olarak diğer işletim sistemlerinin çalıştırdığı hemen her şeyi kendi bünyesinde çalıştırabiliyor. Oyunlar, programlar, filmler, müzikler... Aklınıza ne gelirse...

Linux, Türkiye'de çok popüler olmamasına rağmen ODTÜ'nün üretmiş olduğu Pardus işletim sistemi tamamen Türk yapımı ve Linux ürünüdür. Ücretsiz olmakla beraber güvenlidir. Sıradan bir insan bile gerekli bilgiye sahipse işletim sistemi oluşturabilir. Yada bir Linux tabanlı işletim sisteminde çalışabilir. Böylelikle ücretsiz, özgür ve güvenli bir dünyayı, dünyamıza kazandırabilir...
Herhangi bir bilgisayar satın alalım. Özelliklerini ve markasını seçelim. İşlemleri tamamlayıp bilgisayarımızı evimize götürelim. Açtığımızda, karşımıza Windows logosu çıkıyor, değil mi? Peki Windows ücretsiz mi? Hayır. Peki fiyatını nasıl ödediniz? Verdiğiniz fiyatın içinde zaten ödenmişti. Peki size soruldu mu? Hayır. Peki sorulsaydı ve seçenekler arasından Linux'u seçseydiniz ne kazanacaktınız? 120-250 $ arasında bir kazancınız olacaktı. Ama siz bu parayı ödediniz. üstelik size haber verilmeden ödediniz...

Peki Linux'la neler yapılabilir? Eğer altyapısına(kod yazma beceresi) sahipseniz hemen hemen istediğiniz her şeyi yapabilirsiniz. Eğer altyapınız yoksa bile, Linux'un çeşitli ürünlerinde bulunan yardımcılar(Örneğin; Pardus'ta 'Kaptan') sayesinde işletim sistemini özelleştirebilir, daha eğlenceli ve daha yaratıcı hale getirebilirsiniz. Canınız neyi değiştirmek istiyorsa yada neyi geliştirmek istiyorsa Linux bunu yapmanızda sizi özgür bırakıyor.
İşte size özgür bir dünya! Sahip olmanız için ise sadece o dünyanın içinde yaşamanız yeterli. Bedelsiz olarak böyle bir şansa sahip olmak; o şansın paha biçilemez olduğunun kanıtıdır belki de... Aslında Linux üzerine çok konuşur ve yazabilirim, çünkü anlatılacak o kadar çok şey var ki... Fakat onları size bırakıyorum. Kısa bir araştırma yapmanız yeterli olacaktır. Benim anlatmak istediğim; bizi hapseden ve adeta bize emreden lüks mü, yoksa bize en büyük lüksü getiren özgürlük mü?..

[heartsmagic]

@mightygleam, genel anlamda güzel bir yazı olmuş, haliyle kabaca bir giriş yazısı yazmak istemişsin, bunu da başarmışsın. Eline sağlık. Fakat bir iki düzeltme yapmadan geçmeyelim

* Türkçe kullanımı güzel, ancak ayrı yazılması gerken -de ve -da'lara takan biri olarak üç dört yerde gözüme iliştiler, tekrar alıcı gözüyle bakman lazım
* Macintosh işletim sistemi değil de, bilgisayarların ismidir kabaca. İşletim sistemi MacOS'tur.
* Pardus ODTÜ değil, TÜBİTAK bünyesinde geliştirilmektedir

[eribol]

Linux, açık kaynak, özgür yazılım kavramlarını biraz daha iyi eşitlemek gerekebilir. Pardus için de daha sağlam bilgi edinilebilir. Ama yazı, hitap ve doyuruculuk açısından güzel bir dil ile yazılmış. Bir kaç noktayı biraz daha netleştirmek gerekiyor sadece.

[mightygleam]

Çok teşekkürler böyle bir düzeltmeye ihtiyacım vardı gerçekten Çünkü çok çok yeniyim ve sadece tabiri caizse Özgürlük üzerinden felsefe yaptım gibi. ama Genel anlamda Linux'u Lise seviyesine tanıtabildiysem o bu aşamada yeterli gibi -de lerin yazımı en başarısız olduğum konulardan biridir, Edebiyat öğretmenimle oturup düzeltmem gerekecek Pardus odtü diye biliyordum ama kulaktan duyma bi bilgiydi onun için de teşekkür ederim Ubuntu da Türklerin parmağı varsa ondan da bahsedecektim ama emin değilim.

Açık kaynak ücretlendirilebilir, özgür yazılım ise ücretsiz açık kaynak anlamında gibi hissediyorum ama yanılma ihtimalim yüksek olabilir Pardus konusunda pek derine inmek istemedim. sadece birkaç kez kullanmıştım o konuda daha az bilgiye sahibim açıkçası. Eleştirileriniz için minnettarım. Düzeltmelerle birlikte daha iyi olacağına eminim

[heartsmagic]

Ne yazık ki Ubuntu'da parmağımız yok
Fakat kendisine değineceksen ufak tefek derlemeler yapabilirsin Vikipedi üzerinden. Bizler de destek çıkmaya çalışırız.

[mightygleam]

Linux'un en önde gelen ürünlerinden biri de "Ubuntu" Diyerek başlayabilirim aslında ama Linux hakkında bile tam net konuşamazken ubuntuyu nasıl anlatacağım ki?

[eribol]

Açık kaynak; kaynağı açık Ancak kaynağı açık olsa da onu özgürce değiştiremezsiniz zira şirket buna izin vermez. Windows'ta kaynak kodlarını açabilir ama kaynak kodlarını açsa bile onu çatallayamazsınız veya kodlarını değiştiremezsiniz. Ancak özgür yazılım öyle değil, kaynağı belirtmek suretiyle istediğiniz değişiklikleri yapabilirsiniz.

Linux aslında bir çekirdektir, özür yazılım lisansıyla lisanslanmış(GNU/Gpl) bir açık kaynak yazılımdır. Ama dediğim gibi bu konuları detaylıca yazıya eklemek sıkıcı olabilir. Sadece kavramları yanlış betimlemeden yazabilirsen bile yeterli olur diye düşünüyorum.

Ubuntu'ya değinilmesini sonda popüler dağıtımlardan bahsederken yapabilirsiniz, olursa tabii ki Teferruat gereksiz olabilir

[heartsmagic]

Evet, temel konularda eksiğin olduğu için biraz karışıklık yaşıyorsun. Şimdilik derin sulara pek geçme Eğer yazıyı genişleteceksen sana bir başka yazı tavsiyesi vereyim, az da reklam yapmış olayım:

http://sudo.ubuntu-tr.net/sayilar/8/

Buradaki GNU/Linux Rehberi. Hoş yazının asıl ismi bu değildir, dergiye girerken bu şekilde olmuş. Kabaca sana bu dünya hakkında bilgi verir.

[mightygleam]

O zaman Linux'u açık kaynak değil de Özgür Yazılım kavramıyla tanıtayım? Ubuntu için popüler dağıtımları olarak bahsedeyim fakat bir kaç tane daha örnek verirsem iyi olur gibi? Dünyada Ubuntu kadar ünlü olan bi kaç ürün olsa yeterli. Sanırım Pardus değilidir o kadar?


Mesaj tekrarı yüzünden mesajınız birleştirildi. Bu mesajın gönderim tarihi : 01 Mayıs 2011 - 02:47:50

Evet, temel konularda eksiğin olduğu için biraz karışıklık yaşıyorsun. Şimdilik derin sulara pek geçme Eğer yazıyı genişleteceksen sana bir başka yazı tavsiyesi vereyim, az da reklam yapmış olayım:

http://sudo.ubuntu-tr.net/sayilar/8/

Buradaki GNU/Linux Rehberi. Hoş yazının asıl ismi bu değildir, dergiye girerken bu şekilde olmuş. Kabaca sana bu dünya hakkında bilgi verir.

Hoba Böyle bir derginin var olması müthiş bir şey Bahsettiğiniz kısımı biraz inceledim fakat eğer oradan girersem konuya sanırım gazetenin büyük bir kısmını Penguen resimleriyle doldurmak zorunda kalacağız Sıfırdan Anlatmış orada gerçek anlamda sıfırdan Ben en iyisi onu tamamen okuyayım ve sonra yeni şeyler düşüneyim. Eğer Gazeteye ağır gelecek gibi olursa eskisini düzenleyip vereyim. Yaşadığım şehirde(denizli) seminer verebilecek kimseler olsa iyi olurdu fakat henüz buralara pek gelmedi linux Umarım getiren bizler oluruz

[heartsmagic]

@mightygleam, o yazıyı sadece fikir vermesi için önerdim zaten. Şu an sen temel bilgiler konusunda da eksik olduğun için en azından ortalık daha fazla karışmadan neyin ne olduğunu anlaman lazım. Yazıyı kullanman gerekmiyor kısacası Şu an senin yazın da giriş babından uygun arkadaşların için. @eribol'un dediği gibi biraz daha genişletirsin olur biter. Ayrıca Linux konusuna hem açık kaynaktan, hem de özgür yazılımdan girebilirsin, ikisi beraber de olur.

Farklı "ürün" değil de farklı "dağıtım" diyoruz biz onlara Ubuntu'nun yanına belki Debian (Ubuntu'nun abisi), OpenSuse, Mandriva, Fedora, Archlinux, Gentoo, Slackware gibi dağıtımları ekleyebilirsin. Fakat bu daha fazla kafa karıştırabilir. Dağıtım kavramının ne olduğunu anlayabilmen için dergideki yazıyı önermiştim.

[mightygleam]

Anladım, öyleyse dediğiniz gibi yapayım. Bide Sudo dergisini baştan sona gözden geçireyim. sonra tekrar bi düzenleme yapayım, Hocalarıma sunayım

[Ozgurluk]

.
* Pardus ODTÜ değil, TÜBİTAK bünyesinde geliştirilmektedir

Pardus'a en çok katkıyı Çanakkale On Sekiz Mart Üniversite'si veriyor. 64 bit pardus ve pardusda çalışan gnome projesini Çanakkale 18 mart hocaları ve öğrencileri gerçekleştirdi. Tabiki ana geliştirici olarak Tübitak'a bağlı, Ulusal Elektronik ve Kriptoloji Araştırma Enstitüsü (UEKAE)'nün geliştirdiği bir proje.

[furkankalkan]

Güzel yazı olmuş da bizim öğrencilerin dikkatini ne kadar çeker bilmiyorum.Yazıda Linux un eksilerini de(normal öğrencilere göre eksilerini tabii ki) belirtmelisin ; yani Windows oyunlarının pek az bir bölümünü çalıştırma,Teknik bazı terimleri ve bazı terminal komutlarını bilme zorunluluğu gibi... Böyle tarafsız bir şekilde yazarsan hiç değilse insanları hayal kırıklığına uğratmamış olursun.Sırf bilgisayarına format attırmak için 100-150 TL veren bir insanın da Linux kurmasını bekleyemezsin yani.

[Yiğit Ateş]

Uçbirim komutlarını bilme zorunluluğu bence artık kalmadı. Sudo bilinse kafi

[Ozgurluk]

@mightygleam, öncelikle linux anlatırken bu felsefeyi özgürlük felsefesini oluşturan insandan bahsetmek gerek. Bunları yazıya eklemeniz daha etkili bir yazı olacaktır. Unix tarzı işletim sistemleri başta ABD'de üniversiteler'de bilgisyar müh.liği akademik kadro ve öğrenciler arasında herhangi bir lisans kısıtlaması olmadan, özgürce dağıtılıp geliştiriliyordu. Bir müddet sonra kaynak kodlarını kapattıkları için. Öğrenciler ve akademik kadro artık lisans sorunları ile boğuşmaktaydılar. Özgürce geliştirebillicekleri ve dağıtabilecekleri, kendilerini geliştirebilicekleri bir yazılım yoktu. Sonra Galiba yanlış hatırlamıyorsam bu ve bunun gibi özgürlüğü kısıtlayıcı lisans sorunları yüzünden bir gün. Richard Stallman abimiz, Kesinlikle Özgürlükten bahsediceksek en temelde bilinmesi insan bu insanıda wikipedia'dan araştırıp yazıya ekleyiniz. Daha etkili bir yazı olur. Neyse bu Abi zamanında galiba 83 yılında GNU porjesini başlattı. Sloganı Gnu is not Unix. Gnu unix değildir. Özgür yazılım projesinde bir işletim sistemi oluşturuldu. Ama tasarlanan kernel yeterli değildi. Sonra galiba 91'li senelerde 386'lı biligsayarında Finlandıya'lı bilgsiayar müh.liği öğrencisi Linux Torvalds,  Minix işletim sistemi üzerinden kendi okulanun ağına bağlanmak için bir program geliştiiryor. Sonra bu programın galiba minix'e ihtiyaçı kalmadığı, kendi üzerinden bir kabuğu çalıştırdığı üzere, bu fikirle Linux çekirdeğini geliştiriyor. Linux aslında bir çekirdek. Yani işletim sistemi değil. İşletim sistemi bir çok katmandan oluşan bir şey. Şöyle bakalım Linux işletim sistemleri üzerinde ki diğer bileşenlerin Gnu bünyesinden çıktığını düşünürsek, İşletim sistemini GNU/Linux olarak adlandırmak daha doğru. R.Stallmanın projesinde tasarlanan çekirdek hiç bir zaman için yeterli değildi. Aranan kan Gnu projesine Linus abiden geldi. Bu yazdıklarımı yıllar önce, kim korkar linux kitabından okumuştum. Hayal meyal yazdığım için hatalar olabilir ama ana hatları ile GNU/linux ve linux bir çekirdek işletim sisteminin bir parçası, işletim sisteminin asıl adı özetle Gnu/linux

Diğer bir kısım ben kısmen doğru olarak görsemde yazınızda, linux virüslere karşı direncini dosya hiyerarşi yapısından kazanmıştır. Yani / kök diye bir dizinimiz var sizin izniniz olmdan buraya programlar, kendi zehirini akıtamıyor. Yani buraya yazamıyor. Fakat * tabi ki güvenlik açıkları çoğu programcının katkıları ile açık kaynak üzerinde ki bakışları sayesinde kapatılıyor. Linux'da bence en büyük tehlike rootkit'de dönüştürmektir sisteminizi. Bunun için bilmediğiniz uygulamaların kurulumuna izin vermiyceksiniz. Eğer uygulamarın kurulumuna izin verirseniz sisteminizi yavaş yavaş ele geçiriyorlar. Siz farkında olmadan http://tr.wikipedia.org/wiki/K%C3%B6k_kullan%C4%B1c%C4%B1_tak%C4%B1m%C4%B1 rootkit için bakınız.

Özetle Yazınızda linuxdan bahsederken Gnu Linux diye bashetmeniz ve virüslere karşı güvenliğin dosya hiyerarşisinden geldiğini ve sürekli güvenlik saldırılarına karşı güncellenen, güvenlik açıkları hızlı kapatılan bir işletim sistemi diye bahsetmek daha doğru olur. Özgür yazılm derken bir paragrafda bu felsefeyi başlatan Gnu felsefesini başlatan R.Stallman Abiden bahsetmeniz çok daha hoş olur.

Saygılarımla...

[eribol]

Bu kadar detaya gerek yok, Linux'u benimseyen veya kullanan bir topluluğa yazmıyor. Hatta hitap edilen kesim bilgisayarı kullanmıyor da olabilir. Dosya hiyerarşisini gören yazının devamını okumaz.

[furkankalkan]

Uçbirim komutlarını bilme zorunluluğu bence artık kalmadı. Sudo bilinse kafi

bana göre sudo haricinde bilinmesi gereken komutlardan bazıları şöyle apt-get komutları ls cd cat rm make ... he bide wget

[Ozgurluk]

Abi dosya hiyerarşisini gören tırsar demişsinde, adam sanıcak ki linux güncellediğin sürece kaya gibi sağlamdır. Halbuki belirsiz, güvenirliği olmayan kaynaklardan yazılımlar kurarak insanlar ve insanların kullandıkları sistemler her an için tehlike anında kalıcak. Bugün linux'da ben asla kaynağını bilmediğim uygulamaya kurulum izni vermiyorum. Evet linux güncelledikçe güvenlik tehtidleri kapanıyor. Burası doğru sonra yazıda insanlar artık alıştı bilmiyorum Pardus Linux demeye, Ubuntu linux demeye, ... gerçi dünya genelinde de bu böyle R.Stallman bu yüzden delirirse adamın hakkı vardır derim. Hiç değilse Yazıda linux yerine doğru telafuzu olan Gnu/linux kullınılabilir.

[heartsmagic]

.. Yazıda linux yerine doğru telafuzu olan Gnu/linux kullınılabilir.

Kimer göre doğru? Doğru dediğin şey burada tartışmaya açık bir durumdur. Söylemek istediğim diretmeye gerek yok. Ayrıca detaylarda boğulmasın bence de kimse. RMS'den bahsedilebilir elbette, GNU'dan da. Fakat denge iyi sağlanmalı, insanlar sıkılmamalı.

[Ozgurluk]

Richard Stallman'ın kendi söylemleri var.  Gnu/linux diye telafuz edilmesi konusunda ki adam bana göre haklı. Linux dağıtımlarını oluşturan şey sadece çekirdek değil. Mesela başta Gnome bir Gnu projesi, R.Stallman Gnu/linux diye telafuz edilmesi konusu daha doğru bana göre, bundan ziyade @heartsmagic hocam daha hakkaniyetli.

Linux ile kullanılmaktan kaçınılması gereken kafa karıştıran kelimelerden insanları korumak gerekliliğini düşünüyorum. Çünkü ileride belirli bir kavramların oturması için, dilimizde veya bilişim terimleri bünyemizde bunun şart olduğunu düşünüyorum.

Alıntıdır.

"Linux sistem

Linux, Linus Torvalds tarafından 1991'lerde geliştirilmesi başlayan çekirdeğin ismidir. Linux'un kullanıldığı işletim sistemi basitçe GNU'nun Linux eklenerek kullanılmasıdır. Bütün bu sisteme "Linux" demek hem adaletsiz hem de kafa karıştırıcıdır. Lütfen bütün sistemi GNU/Linux olarak telafuz edin, hem GNU Projesine itibarını vermek hem de bütün sistemi çekirdekten ayırdetmek için. "

http://www.gnu.org/philosophy/words-to-avoid.tr.html

isteyenler kullanılmaktan kaçınılması gereken kafa karıştıran kelimeler ve ifadelere bakabilirler. R.Stallmanın'da Gnu/linux diye kullanılması üzerine youtube'da bir ara videolarını izlemiştim.

[heartsmagic]

RMS zaten öyle söylüyor haliyle, belirtmek istediğim bu zaten, ona göre sana göre veya bana göre böyledir bu. Ancak her yazdığımızda GNU/Linux diye yazma zorunluluğu olması gerektiğini söylemiyorum ben. Sistem zaten GNU/Linux, az çok işin içine giren herkes bunu bilir, onay verir. Ancak "söyleyin, söyleyin, söyleyin" demek itici geliyor bana.

[mightygleam]

http://www.htaal.k12.tr/downloads/e-dergi03.pdf

Okul gazetesi maalesef biraz gecikmeli çıktı. Geçen seneki yazıyı da koymuşlar, burada paylaşayım istedim. 14. sayfada, Başlığıma müdahale etmişler biraz

[heartsmagic]

Geç olsa da yazının girmesi güzel olmuş dergiye

[cerencalici]

@mightygleam, güzel yazı olmuş, eline sağlık.