ATI Sürücülerinin Modül İnşası Sorunu ve Çözümü

Başlatan ufuk_k, 19 Eylül 2010 - 17:57:23

« önceki - sonraki »

0 Üyeler ve 1 Ziyaretçi konuyu incelemekte.

Yazdır
Aşağı git Sayfa1 2
Kullanıcı Eylemleri

ufuk_k

19 Eylül 2010 - 17:57:23
An itibariyle son çekirdek güncellemesi olan 2.6.32-24.43 sürümünden sonra depodaki fglrx sürücüsü ve ATI'nin sitesinden edindiğimiz güncel sürücüler (10.8, 10.9 ve test etmediğim diğer sürümler) yüklenirken hata vermekte ve sürücü yüklense de modüller inşa edilemediğinden (DKMS modules) kullanılamamakta. Eğer 2.6.32-23 çekirdeğine dönerseniz bu sorun çözülüyor ve sürücüler düzgün bir şekilde yükleniyor, çalışıyor. Sorunla ilgili forumdaki başlıklar:

http://forum.ubuntu-tr.net/index.php/topic,22396.msg269606.html#msg269606
http://forum.ubuntu-tr.net/index.php/topic,20208.msg269802.html#msg269802

Launchpaddeki bug kayıtları:
https://bugs.launchpad.net/ubuntu/+source/fglrx-installer/+bug/641679
https://bugs.launchpad.net/ubuntu/+source/fglrx-installer/+bug/642518

Biraz araştırıp bir kaç yerden çözümlere bakarak bu sorunun çözüldüğünü gördüm ve paylaşayım dedim. Eğer şu an sorununuz yoksa ve bahsedilen çekirdeği ve sürücüleri kullanmıyorsanız, bu çözümü denemeyin.

1. Önce, sistemimiz bahsedilen çekirdek ile (2.6.32-24) başlatıyoruz. Elimizde indirdiğimiz ATI sürücüsü var ise onunla işe başlıyoruz, yoksa indiriyoruz. Uçbirim açalım ve daha önce kurulum denemesi yapıp kurduysak sürücüleri temizleyelim.
Kod Seç
cd /usr/share/ati
sudo sh fglrx-uninstall.sh Bu noktada eğer indirip de kurduğumuz fglrx sürücümüz yoksa, zaten bu dizin olmayacaktır ve işleme gerek kalmayacaktır.

Daha sonra indirdiğimiz ATI sürücüsünün sistemimize özel paket oluşturmasını sağlıyoruz, sürücünün ev dizinimizde olduğunu varsayarsak:
Kod Seç
cd
sudo sh ati-driver-installer-10-9-x86.x86_64.run
 Çıkan yönergelerden "Generate distribution specific package" seçeneğini seçip devam ediyoruz. İşletim sistemleri çıktığında, Red Hat seçili olacak, bunu değiştirip en altta bulunan Ubuntu/lucid seçeneğini işaretliyip paket inşasına geçiyoruz. Eksik paketleri ATI kendisi kuruyor, biz yalnızca onay veriyoruz.

2. Komutu ev dizinimizde verdiysek, "fglrx_8.771-0ubuntu1_amd64.deb", "fglrx-modaliases_8.771-0ubuntu1_amd64.deb", "fglrx-amdcccle_8.771-0ubuntu1_amd64.deb" ve "fglrx-dev_8.771-0ubuntu1_amd64.deb" paketleri bu işlem sonunda oluşmuş olacak. Öncelikle gerekli pakedi kuruyoruz:
Kod Seç
sudo dpkg -i fglrx_8.771-0ubuntu1_amd64.deb
Tam bu noktada bahsettiğimiz hataları alıyoruz. Hataları /var/lib/dkms/fglrx/8.771/build dizininde make.log dosyasında görebiliriz. Zaten kurulumda da "Failed to build DKSM modules" şeklinde bir hata alıyoruz.

Şimdi sorunumuzu çözecek değişikliği yapalım. Uçbirimden:
Kod Seç
sudo gedit /usr/src/fglrx-8.771/kcl_ioctl.c komutuyla ilgili dosyayı açıyoruz. Dosyanın en son kısmında:
Kod Seç
return compat_alloc_user_space(size); diye bir satır var. Bu satırı, aşağıdaki şekilde değiştiriyoruz:
Kod Seç
return arch_compat_alloc_user_space(size); ve kaydedip kapıyoruz.

Şimdi de yaptığımız değişikliği aktaralım:
Kod Seç
cd cd /usr/src/fglrx-8.771/
sudo ./make.sh Bu adımı da tamamlıyoruz.

3. Şimdi modüllerimizin inşa edilmesini sağlayacağız. Bunun için, tekrar kurmak yerine, sürücünün kalan kurulum adımını sağlıklı tamamlamasını sağlıyoruz:
Kod Seç
sudo dpkg --configure fglrx komutu, ilk adımda kurduğumuz sürücünün kurulumunu tamamlayacak. Daha sonra gerekli diğer paketleri de kuralım:
Kod Seç
cd
sudo dpkg -i fglrx-modaliases_8.771-0ubuntu1_amd64.deb
sudo dpkg -i fglrx-dev_8.771-0ubuntu1_amd64.deb
sudo dpkg -i fglrx-amdcccle_8.771-0ubuntu1_amd64.deb

Tüm paketlerin kurulumu bitti. Son olarak unutmadan, şu komutu verp xorg.conf dosyamızı düzeltiyoruz:
Kod Seç
sudo aticonfig --initial ve sistemimizi yeniden başlatıyoruz. Adımlar sorunsuz tamamlandıysa, 2.6.32-24 çekirdeğimiz, ATI sürücümüzle modüllerini yükleyerek çalışmasını sağlayacak.

Bu bilgiler için baktığım kaynaktaki kullanıcı, bu yöntemi, aynı hatayı aldığı Ubuntu 10.10 Maverick'te 2.6.35-22 çekirdeği için uygulamış ve başarılı olmuş, bu da demektir ki, aynı çözüm 10.10 üzerindeki ATI sorunları için de kullanışlı olabilir.

http://www.mail-archive.com/ubuntu-bugs@lists.ubuntu.com/msg2514536.html




"Waiting for an ideal, a low deal, a no deal.
Play your stereotype,  oh yeah..."

stratovarius

#1
20 Eylül 2010 - 20:17:14 Son düzenlenme: 20 Eylül 2010 - 21:04:37 stratovarius
Teşekkürler anlatım için yanlız ben ilk aşamada takıldım, deb pakaetlerini oluşturmadı bir türlü şu şekilde oluşturmasını sağladım.

Kod Seç
sh ati-driver-installer-10-9-x86.x86_64.run --buildpkg Ubuntu/lucid

Bu şekilde oluşturup sorunsuz kurulum yaptım.


Ayrıca bir şey farkettim bu kurulumla catalyst kurulmuyor.

Konsoldanda denediğimde böyle bir komut yok hatası aldım.


Catalyst sorununuda şöyle çözdüm üzerine birde eski yöntem kurulum yapıp , sonra baştan kurulum yaptım düzeldi.


Teşekkürler.

ufuk_k

#2
21 Eylül 2010 - 06:58:41
Catalyst kurulu, ancak hatalı olarak /usr/bin altında değil de, /usr/lib/share/fglrx altında duruyor. Düzelmesi için normal sh ile sürücüyü tekrar mı kurdun?

Aslında verdiğin komutu kullanarak oluşturdum ben de ama, dediğim yöntem zaten o komutun aynısını grafik kurulum ekranında yapıyor, bir farkı yok. Çünkü ben iki yöntemle de oluşturabildim.
"Waiting for an ideal, a low deal, a no deal.
Play your stereotype,  oh yeah..."

stratovarius

#3
21 Eylül 2010 - 08:20:46 Son düzenlenme: 21 Eylül 2010 - 17:54:22 stratovarius
İlk önce normal yolla modül inşa etmeden kurulum yaptım sonra kaldırıp buradaki anlatımı yapınca düzeldi.


Mesaj tekrarı yüzünden mesajınız birleştirildi. Bu mesajın gönderim tarihi : 21 Eylül 2010 - 14:01:25

Bugün kubuntu yükledim ve baya uğraştırdı saolsun driver kurulumu için yaptıklarımı anlatım.

İlk driverı kurdum , sonuçta güncellemelerle fglrx çöktü ve yukarıda işlemleri denedim ama sonuç olumsuz oldu.(yani güncel driver kurulmuyor kubuntuda)

İlk depodan driver kurulumu yaptıysanız, kurulu driverı kaldırıyoruz;

Kod Seç
sudo apt-get remove --purge xorg-driver-fglrx fglrx*
Kod Seç
sudo apt-get install --reinstall libgl1-mesa-glx libgl1-mesa-dri fglrx-modaliases
Kod Seç
sudo dpkg-reconfigure xserver-xorg

Sonra driver kurulumuna geçtim(depodaki driver kurulumudur);

Bugda belirtilen Luc Bruninx'in belirttiği fix kurulumudur;


Kod Seç
sudo apt-get install build-essential fakeroot devscripts

Kod Seç
mkdir fglrx-installer

Kod Seç
cd fglrx-installer

Kod Seç
wget https://bugs.launchpad.net/ubuntu/+source/fglrx-installer/+bug/642518/+attachment/1607184/+files/fglrx-installer_8.723.1-0ubuntu5.debdiff

Kod Seç
apt-get source fglrx

Kod Seç
sudo apt-get build-dep fglrx

Kod Seç
cd fglrx-installer*-* && patch -p1 < ../fglrx-installer_8.723.1-0ubuntu5.debdiff

Kod Seç
debuild -uc -us

Kod Seç
sudo dpkg -i ../fglrx*.deb

Ayarlar işlensin diye aşağıda komutu verdim fakat aticonfig tanımlanmıyor diye hata aldım.

Kod Seç
sudo aticonfig --initial -f

Normalde ubuntuda buraya kadar işlem yeterli oluyor ama ben sistemi yeniden başlattığımda konsolda logine düştü sistem. Bende konsolda giriş yaptım.

Kod Seç
sudo apt-get -f install

Komutunu verip sistemde bozuk kurulan dosyaların yeniden kurulmasını sağladım.
Kod Seç

sudo aticonfig --initial -f

Ayarların işlenmesini sağladım.

Kod Seç
sudo reboot

Sistemi yeniden başlatınca sorunsuz kurulu olduğunu gördüm.


Kubuntuda kurulum yapamayıp benim gibi logine düşen arkadaşlar format atmadan bu  yöntemi denerlerse daha iyi olur.

ufuk_k

#4
21 Eylül 2010 - 18:11:00
Ben de bu fixe bugün baktım. Senin mesajın da buna yer verdiği için fglrx sürücüsünü kurmak isteyenlerin işine yarayacaktır, teşekkürler. Bu yama aslında kısa sürede yazıldı, bir iki gün içinde de denendi. Yalnız dikkatimi çeken, yamanın yalnızca depodaki pakedi kapsaması. Son ATI sürücülerinin kurulmama sorunundan bahsedilmiyor Launchpad'de de. Yanılıyor muyum?
"Waiting for an ideal, a low deal, a no deal.
Play your stereotype,  oh yeah..."

stratovarius

#5
21 Eylül 2010 - 20:36:43
Çıkan yama direkt depodaki sürücü için hazırlanmış bir yama, güncel driverlarla çalışmıyor ne yazıkki.

Yama için zaten depodaki driverıda indirmek zorundasınız.

stratovarius

#7
23 Eylül 2010 - 18:55:44
Bugda yeni sürüm fglrx-installer ile çözüldüğü belirtilmiş. Güncellemeleri yapıp tekrar kurulum deneyen oldumu burdaki işlemleri yapmadan ?

Şu anda sistemimde ubuntu bulunmadığı için deneme yapamıyorum , şayet güncellemelerle sorun ortadan kalktıysa bu işlemlere artık gerek yok demektir.

eribol

#8
23 Eylül 2010 - 21:24:19
Bu ati sürücüsü belli sürüm kartlar için mi yoksa yeni nesil tüm ati kartları için mi sağlam bir sürücü?

alchindusx

#9
23 Eylül 2010 - 23:43:02
Alıntı yapılan: stratovarius - 23 Eylül 2010 - 18:55:44
Bugda yeni sürüm fglrx-installer ile çözüldüğü belirtilmiş. Güncellemeleri yapıp tekrar kurulum deneyen oldumu burdaki işlemleri yapmadan ?

Şu anda sistemimde ubuntu bulunmadığı için deneme yapamıyorum , şayet güncellemelerle sorun ortadan kalktıysa bu işlemlere artık gerek yok demektir.

Ben denedim sonuç olumsuz sadece depodaki sürücü kuruluyor. Ati 10.9 driver yüklenmiyor.

mbunal

#10
30 Eylül 2010 - 09:36:25
ufuk_k nın bu anlatımı ile kubuntu lucid de nihayet ekran kartımı yükleyebildim atinin 10.9 sürücüsünü kullandım. teşekküler ufuk_k
Alıntı yapılan: ufuk_k - 19 Eylül 2010 - 17:57:23
1. Önce, sistemimiz bahsedilen çekirdek ile (2.6.32-24) başlatıyoruz. Elimizde indirdiğimiz ATI sürücüsü var ise onunla işe başlıyoruz, yoksa indiriyoruz. Uçbirim açalım ve daha önce kurulum denemesi yapıp kurduysak sürücüleri temizleyelim.
Kod Seç
cd /usr/share/ati
sudo sh fglrx-uninstall.sh Bu noktada eğer indirip de kurduğumuz fglrx sürücümüz yoksa, zaten bu dizin olmayacaktır ve işleme gerek kalmayacaktır.

Daha sonra indirdiğimiz ATI sürücüsünün sistemimize özel paket oluşturmasını sağlıyoruz, sürücünün ev dizinimizde olduğunu varsayarsak:
Kod Seç
cd
sudo sh ati-driver-installer-10-9-x86.x86_64.run
 Çıkan yönergelerden "Generate distribution specific package" seçeneğini seçip devam ediyoruz. İşletim sistemleri çıktığında, Red Hat seçili olacak, bunu değiştirip en altta bulunan Ubuntu/lucid seçeneğini işaretliyip paket inşasına geçiyoruz. Eksik paketleri ATI kendisi kuruyor, biz yalnızca onay veriyoruz.

2. Komutu ev dizinimizde verdiysek, "fglrx_8.771-0ubuntu1_amd64.deb", "fglrx-modaliases_8.771-0ubuntu1_amd64.deb", "fglrx-amdcccle_8.771-0ubuntu1_amd64.deb" ve "fglrx-dev_8.771-0ubuntu1_amd64.deb" paketleri bu işlem sonunda oluşmuş olacak. Öncelikle gerekli pakedi kuruyoruz:
Kod Seç
sudo dpkg -i fglrx_8.771-0ubuntu1_amd64.deb
Tam bu noktada bahsettiğimiz hataları alıyoruz. Hataları /var/lib/dkms/fglrx/8.771/build dizininde make.log dosyasında görebiliriz. Zaten kurulumda da "Failed to build DKSM modules" şeklinde bir hata alıyoruz.

Şimdi sorunumuzu çözecek değişikliği yapalım. Uçbirimden:
Kod Seç
sudo gedit /usr/src/fglrx-8.771/kcl_ioctl.c komutuyla ilgili dosyayı açıyoruz. Dosyanın en son kısmında:
Kod Seç
return compat_alloc_user_space(size); diye bir satır var. Bu satırı, aşağıdaki şekilde değiştiriyoruz:
Kod Seç
return arch_compat_alloc_user_space(size); ve kaydedip kapıyoruz.

Şimdi de yaptığımız değişikliği aktaralım:
Kod Seç
cd cd /usr/src/fglrx-8.771/
sudo ./make.sh Bu adımı da tamamlıyoruz.

3. Şimdi modüllerimizin inşa edilmesini sağlayacağız. Bunun için, tekrar kurmak yerine, sürücünün kalan kurulum adımını sağlıklı tamamlamasını sağlıyoruz:
Kod Seç
sudo dpkg --configure fglrx komutu, ilk adımda kurduğumuz sürücünün kurulumunu tamamlayacak. Daha sonra gerekli diğer paketleri de kuralım:
Kod Seç
cd
sudo dpkg -i fglrx-modaliases_8.771-0ubuntu1_amd64.deb
sudo dpkg -i fglrx-dev_8.771-0ubuntu1_amd64.deb
sudo dpkg -i fglrx-amdcccle_8.771-0ubuntu1_amd64.deb

Tüm paketlerin kurulumu bitti. Son olarak unutmadan, şu komutu verp xorg.conf dosyamızı düzeltiyoruz:
Kod Seç
sudo aticonfig --initial ve sistemimizi yeniden başlatıyoruz. Adımlar sorunsuz tamamlandıysa, 2.6.32-24 çekirdeğimiz, ATI sürücümüzle modüllerini yükleyerek çalışmasını sağlayacak.

niklaq

#11
01 Ekim 2010 - 19:33:02
birisi bana yardım edebilirmi grafik ekran kullanıyorum ben uçbirim pek bilmiyorum henüz, kurulumu yapamadım aldığım hatalar;

levent@levent-live:~$ fglrxinfo
X Error of failed request:  BadRequest (invalid request code or no such operation)
  Major opcode of failed request:  136 (GLX)
  Minor opcode of failed request:  19 (X_GLXQueryServerString)
  Serial number of failed request:  14
  Current serial number in output stream:  14
levent@levent-live:~$ glxinfo | grep render
X Error of failed request:  BadRequest (invalid request code or no such operation)
  Major opcode of failed request:  136 (GLX)
  Minor opcode of failed request:  19 (X_GLXQueryServerString)
  Serial number of failed request:  14
  Current serial number in output stream:  14
levent@levent-live:~$

her iki yöntemide yaptım olmadı çekirdek güncellemesi yapmasaydım keşke diyemiyorum, çünkü böyle böyle öğreniliyor birisi özelden ulaşsa anlatsa süper olur  :)

ufuk_k

#12
02 Ekim 2010 - 00:03:32
Modüller yüklenmemiş ve sürücü tam kurulmamış görünüyor. Depodaki sürücüleri mi kurmaya çalıştın? Eğer benim çözümü deneyeceksen, depodaki fglrx ile ilgili kurduğun paketleri kaldırman gerekecek. Kullandığın çekirdek sürümünü de vermen gerek. Uçbirimden:
Kod Seç
uname -r komutu ile çekirdeğinin sürümünü öğrenebilirsin. Depodaki paketleri de kaldırdıktan sonra verdiğim yöntemi başından sonuna dikkatli bir şekilde izle. Nerede hata alıyorsan buraya geçebilirsin.
"Waiting for an ideal, a low deal, a no deal.
Play your stereotype,  oh yeah..."

stratovarius

#13
02 Ekim 2010 - 11:14:04
Şu anda depodan kurulumda sorun yok , büyük ihtimalle manuel kurmaya çalışmış.

Maverici denedim az önce mavericktede sorun gözükmüyor depodaki sürücü kurulumunda.

niklaq

#14
02 Ekim 2010 - 12:08:29
çekirdek; 2.6.32-25-generic, dün biraz kurcaladım iki yöntemi karıştırdım ekran kartı driveri sorunsuz çalışıyordu nasıl oldu anlamadım ama ccc çalışmıyordu ve silmeye kalktığımda yok bu birimde diyordu sanırım başka birime kurdum cd demeyi unuttumda (ikinci yöntemde) şimdi depoda ati yazarak gelen tüm kurulmuş programları sildim tekrar başlattım şu an düşük grafik modunda çalışıyor en baştan kurulum yapacağım ne yapmam gerekiyor ekran kartım ati m.radeon 3470 yardım ederseniz çok sevinirim debian indiriyorum şu an ama pek yüklemek istemiyorum  :-\

stratovarius

#15
02 Ekim 2010 - 12:17:00
Yukarıdaki ufuk_k nın anlatımını yapınız. Modul hatasına düştüğünüze göre depodaki driver artık kurulmayacaktır.

niklaq

#16
02 Ekim 2010 - 12:18:46 Son düzenlenme: 02 Ekim 2010 - 13:14:11 niklaq
olmadı, sudo dpkg --configure fglrx kodunu girdiğimde;

root@levent-live:/home/levent# sudo dpkg --configure fglrx
dpkg: fglrx (--configure) işleminde hata:
paket fglrx zaten yüklü ve ayarlanmış
İşlem sırasında hatalar bulundu:
fglrx
root@levent-live:/home/levent# 
diyor =/

stratovarius

#17
02 Ekim 2010 - 18:37:15
Kod Seç
sudo apt-get remove --purge xorg-driver-fglrx fglrx*

Kod Seç
cd /usr/share/ati
sudo sh fglrx-uninstall.sh

Kod Seç
sudo apt-get install --reinstall libgl1-mesa-glx libgl1-mesa-dri fglrx-modaliases

Kod Seç
sudo dpkg-reconfigure xserver-xorg

Bu işlemleri yaptıktan sonra anlatımı yeniden deneyiniz.

Gilthanas

#18
03 Ekim 2010 - 18:04:41 Son düzenlenme: 03 Ekim 2010 - 18:13:46 Gilthanas
ilginçtir bende paketleri oluşturamadı bile fglrx-install.log da içinde

Package build failed!
Package build utility output:
./packages/Ubuntu/ati-packager.sh: 385: dpkg-buildpackage: not found
./packages/Ubuntu/ati-packager.sh: 385: dpkg-buildpackage: not found
[Error] Generate Package - error generating package : Ubuntu/lucid

yazıyor

2.6.32-25 üzerinde kurmaya çalışıyorum fakat paketleri oluşturmuyor. Önceki 24 kernel ise hiç açılmıyor kernel bulunmadı benzeri bir hata geliyor. şimdi ise 21 kernel ile bir önceki ati-driver i kullanıyorum

eribol

#19
03 Ekim 2010 - 20:13:14
Alıntı Yap/packages/Ubuntu/ati-packager.sh: 385: dpkg-buildpackage: not found
./packages/Ubuntu/ati-packager.sh: 385: dpkg-buildpackage: not found
Eksik paket belirtilmiş. Bu paket kurulu mu?

Gilthanas

#20
04 Ekim 2010 - 11:18:27
Depolara linux mint den baktım bulamadım. böyle bir paket...

heartsmagic

#21
04 Ekim 2010 - 11:22:04
Alıntı yapılan: Gilthanas - 04 Ekim 2010 - 11:18:27
Depolara linux mint den baktım bulamadım. böyle bir paket...

dpkg-dev paketi içeriyor onu.
Hayattan çıkarı olmayanların, ölümden de çıkarı olmayacaktır.
Hayatlarıyla yanlış olanların ölümleriyle doğru olmalarına imkân var mıdır?

Böylece yalan, dünyanın düzenine dönüştürülüyor.

stratovarius

#22
04 Ekim 2010 - 11:38:54
Kod Seç
sudo apt-get install build-essential fakeroot devscripts

Şu paketleri kurmanız yeterlidir.

ufuk_k

#23
04 Ekim 2010 - 18:05:09
Sürücü ile paket oluştururken, bağımlılıkları belirleyip kendisi yükletiyor aslında. Sende bir sorun olmuş, belki sürüm/Linux Mint farkından dolayı.
"Waiting for an ideal, a low deal, a no deal.
Play your stereotype,  oh yeah..."

alchindusx

#24
05 Ekim 2010 - 17:10:44 Son düzenlenme: 05 Ekim 2010 - 21:48:26 alchindusx
Bugün 10.10 sürümünü geçtim ve ati 10.9 sürücüsünü yüklemek istedim. make sure that the version is being gibi bir hata mesajı çıktı konsolda. Biraz araştırma yaptıktan sonra http://ubuntuforums.org/showthread.php?t=1221221&page=2 bu adresteki şu komutları kullandım.

Kod Seç
sudo sh ./ati-driver-installer-10-9-x86.x86_64.run --listpkg

Kod Seç
sudo sh ./ati-driver-installer-10-9-x86.x86_64.run --buildpkg Ubuntu/maverick

Kod Seç
sudo aticonfig --initial

Sırasıyla bu komutları çalıştırıp bilgisayarı yeniden başlattım ve aldığım sonuç şu şekilde.

fglrxinfo çıktısı;


Kod Seç
display: :0.0  screen: 0
OpenGL vendor string: ATI Technologies Inc.
OpenGL renderer string: ATI Radeon HD 4800 Series 
OpenGL version string: 3.3.10237 Compatibility Profile Context

glxinfo | grep render çıktısı;

Kod Seç
direct rendering: Yes
OpenGL renderer string: ATI Radeon HD 4800 Series 
    GL_NV_conditional_render, GL_NV_copy_depth_to_color,


Yeni bir ubuntu kullanıcısı olduğum için tam olarak bilmediğim ve emin olmadığım için soruyorum arkadaşlar; sürücü tam olarak yüklendi mi veya yapmam gereken başka bir şey var mı ?
Yazdır
Yukarı git Sayfa1 2
Kullanıcı Eylemleri