Touchpad çeviri karşılığı için fikir teatisi

[MaviAteş]

Arkadaşlar, Pardus Türkçeleştirme eposta listesinde bu sayfanında bağlantısı verilerek konuyla ilgili bir tartışma yapılıyordu.

Orada işaret anlamına gelen im sözcüğü ve düz yüzeyi belirtmek için -lem eki birleştirilerek imlem sözcüğünü bir arkadaş önerdi.
Bununla ilgili fikrimi belirtirken benimde aklıma ekrandaki imlecin dokunuşlarımızı izlemesini tarif etmek için İZLEM sözcüğü geldi.

Tabi ki ilham kaynağım imlem olduğu için onuda burada bol bol belirtiyorum.

İZLEM uygun bir çeviri olabilir mi?

[Sypro]

Touchpad: A touchpad is a surface that is sensitive to pressure and motion. When you move your fingertip across the pad, the pointer on the screen moves in the same direction.
(kabaca çevirirsek: touchpad baskı ve harekete duyarlı olup parmağınızı yüzey üzerinde gezdirdiğinizde ekrandaki işaretçi (imleç)'nin de aynı doğrultuda hareket ettiği bir yüzey)

Aynı anlamda Trackpad var, o da aşağı yukarı aynı anlamda.

Türkçelerine bakacak olursak, touchpad için dokunmaya duyarlı tablet; trackpad içinse palet pabucu gibi şeyler söylenmiş mesela.

Hayatta şöyle bir gerçek var:
'bir vericiden elektromanyetik dalga halinde yayınlanan görüntü ve seslerin, ekranlı ve hoparlörlü elektronik alıcılar sayesinde yeniden görüntü ve sese çevrilmesini sağlayan haberleşme sistemi' demek yerine biz Televizyon demeyi kabul etmiş isek ve bunu kimse yadırgamıyorsa bence 'baskı ve harekete duyarlı olup parmağınızı yüzey üzerinde gezdirdiğinizde ekrandaki işaretçinin de aynı doğrultuda hareket ettiği bir yüzey' demek yerine Touchpad demeyi de yadırgamak anlamsız.

Mektep yerine okul, talebe yerine öğrenci, muallim yerine öğretmen demek tutmuş geçmişte evet; fakat kitap için betik demeye de kalmış ve tutturamamış kişileriz. İlla her kelime Türkçe olacak diye bir kaide yok, eğer tam anlamını başka bir dilde karşılıyorsa o halini kabul etmek çok daha doğru geliyor bana.

Off ne yazdım, okurken sıkılanlar için şimdiden özür dilerim:)

[MaviAteş]

Tamamen haksızsınız diyemem ama Türkçeleştirilebiliyorsa Türkçeleştirilebilmeli diye düşünüyorum, aksi takdirde dediğinizi yapmalıyız.

Birde dediğinizi yaparken, yani dilimize yeni bir sözcük sokarken, onu Orijinal dilinde yazıldığı gibi değil, okunduğu gibi yazarak almalıyız diye düşünüyorum.

Yani Televizyonu Television diye, Otomobili Automobil diye dilimize almadığımıza göre TouchPad'i de okunduğu gibi almalıyız.
Çünkü, TouchPad sözcüğünü bu şekilde alırsak,
1-) Bir çok yerde farklı yazım şekliyle karşılaşırız, bu yanlış yazanların hatası olamaz, ana dili Türkçe olan birisinden İngilizce bir sözcüğü doğru yazmasını beklemek yanlıştır.
2-) (En önemlisi bu.) Okunduğu gibi yazılmayan sözcüklere çekim eki getirmek sıkıntı oluyor. Dikkat ederseniz çoğu kişi mouse'um bozuldu diye yazar. Aynı şey burada da son hecedeki Pad sözcüğünün Ped ya da pet şeklinde okunmasıyla karşımıza çıkıyor.

Fakat şimdi ilginç geliyor ama dilimize Taçpet diye aldığımız anda tüm bu sorunlar ortadan kalkıyor. Bence en iyisi tamamen Türkçe olan bir sözcük bulmak.

[canosayan]

bence en iyisi bu konuyu burada kapatmak. touchpad yerine de ne olduğunu bilirsiniz siz yazmak

[garafatma]

Touchpad: A touchpad is a surface that is sensitive to pressure and motion. When you move your fingertip across the pad, the pointer on the screen moves in the same direction.
(kabaca çevirirsek: touchpad baskı ve harekete duyarlı olup parmağınızı yüzey üzerinde gezdirdiğinizde ekrandaki işaretçi (imleç)'nin de aynı doğrultuda hareket ettiği bir yüzey)

Aynı anlamda Trackpad var, o da aşağı yukarı aynı anlamda.

Türkçelerine bakacak olursak, touchpad için dokunmaya duyarlı tablet; trackpad içinse palet pabucu gibi şeyler söylenmiş mesela.

Hayatta şöyle bir gerçek var:
'bir vericiden elektromanyetik dalga halinde yayınlanan görüntü ve seslerin, ekranlı ve hoparlörlü elektronik alıcılar sayesinde yeniden görüntü ve sese çevrilmesini sağlayan haberleşme sistemi' demek yerine biz Televizyon demeyi kabul etmiş isek ve bunu kimse yadırgamıyorsa bence 'baskı ve harekete duyarlı olup parmağınızı yüzey üzerinde gezdirdiğinizde ekrandaki işaretçinin de aynı doğrultuda hareket ettiği bir yüzey' demek yerine Touchpad demeyi de yadırgamak anlamsız.

Mektep yerine okul, talebe yerine öğrenci, muallim yerine öğretmen demek tutmuş geçmişte evet; fakat kitap için betik demeye de kalmış ve tutturamamış kişileriz. İlla her kelime Türkçe olacak diye bir kaide yok, eğer tam anlamını başka bir dilde karşılıyorsa o halini kabul etmek çok daha doğru geliyor bana.

Off ne yazdım, okurken sıkılanlar için şimdiden özür dilerim:)

Yürü be!

[ubuntuki lilith]

Ubuntuki bu başlığı açtığına pişman
açmadan öylece touchpad diye bıraksaydım herhalde kimse bunun türkçesi nedir diye bir ad bulmaya kalkmayacaktı ve daha da önemlisi kanımca kimse çevirilerde touchpad kelimesini okuyunca yadırgamayacaktı çeviriyi (%99umuz) gül gibi geçinip gidecektik

[raspacı]

Ubuntuki bu başlığı açtığına pişman
açmadan öylece touchpad diye bıraksaydım herhalde kimse bunun türkçesi nedir diye bir ad bulmaya kalkmayacaktı ve daha da önemlisi kanımca kimse çevirilerde touchpad kelimesini okuyunca yadırgamayacaktı çeviriyi (%99umuz) gül gibi geçinip gidecektik

Bu başlığı zaten ubuntuki açmamış ki.   Biz elbirliğiyle senin açtığın başlığı başka mecralara çekip bağımsızlığımızı kazandık. İko bir söz attı ortaya biz de koşturduk peşinden.

[canosayan]

Ubuntuki bu başlığı açtığına pişman
açmadan öylece touchpad diye bıraksaydım herhalde kimse bunun türkçesi nedir diye bir ad bulmaya kalkmayacaktı ve daha da önemlisi kanımca kimse çevirilerde touchpad kelimesini okuyunca yadırgamayacaktı çeviriyi (%99umuz) gül gibi geçinip gidecektik

Bu başlığı zaten ubuntuki açmamış ki.   Biz elbirliğiyle senin açtığın başlığı başka mecralara çekip bağımsızlığımızı kazandık. İko bir söz attı ortaya biz de koşturduk peşinden.

neyse. ubuntuki bir sonuca ulaştı. gerçi baştan beri söylüyorum kalsın diye ama.

aslında linux'un türkçesi ne olabilir bir düşünsek.

[raspacı]

Ubuntuki bu başlığı açtığına pişman
açmadan öylece touchpad diye bıraksaydım herhalde kimse bunun türkçesi nedir diye bir ad bulmaya kalkmayacaktı ve daha da önemlisi kanımca kimse çevirilerde touchpad kelimesini okuyunca yadırgamayacaktı çeviriyi (%99umuz) gül gibi geçinip gidecektik

Bu başlığı zaten ubuntuki açmamış ki.   Biz elbirliğiyle senin açtığın başlığı başka mecralara çekip bağımsızlığımızı kazandık. İko bir söz attı ortaya biz de koşturduk peşinden.

neyse. ubuntuki bir sonuca ulaştı. gerçi baştan beri söylüyorum kalsın diye ama.

aslında linux'un türkçesi ne olabilir bir düşünsek.

...Bu böyle gider, Ubuntuya da Türkçe karşılık bulalım, Amerika'ya da  bulalım gibi...Kimse windows yerine pencereler demiyor. Linux bir nevi marka olmuş, markaları Türkçeleştiremeyiz herhalde...

[canosayan]

Ubuntuki bu başlığı açtığına pişman
açmadan öylece touchpad diye bıraksaydım herhalde kimse bunun türkçesi nedir diye bir ad bulmaya kalkmayacaktı ve daha da önemlisi kanımca kimse çevirilerde touchpad kelimesini okuyunca yadırgamayacaktı çeviriyi (%99umuz) gül gibi geçinip gidecektik

Bu başlığı zaten ubuntuki açmamış ki.   Biz elbirliğiyle senin açtığın başlığı başka mecralara çekip bağımsızlığımızı kazandık. İko bir söz attı ortaya biz de koşturduk peşinden.

neyse. ubuntuki bir sonuca ulaştı. gerçi baştan beri söylüyorum kalsın diye ama.

aslında linux'un türkçesi ne olabilir bir düşünsek.

...Bu böyle gider, Ubuntuya da Türkçe karşılık bulalım, Amerika'ya da  bulalım gibi...Kimse windows yerine pencereler demiyor. Linux bir nevi marka olmuş, markaları Türkçeleştiremeyiz herhalde...

aşlına bakarsanız başlıkta ki teati kelimesine de takıldım ben ama çaktırmıyorum.

[raspacı]

Sanırım birazdan başlık yine kopacak ve "Teati kelimesi ile ilgili fikir teatisi" şeklini alarak bağımsızlığını ilan edecek.

[ironic]

Mesele yine bambaşka noktalara kaymaya başlamış.  

[ubuntuki lilith]

"dünyayı güzellik kurtaracak bir insanı sevmekle başlayacak her şey"
demek isterdim ama herşey touchpad yerine ne yazabiliriz demekle başladı neticede bu başlığı ben açmasam da

[localhost]

7 sayfa olmus. Bir sonuc varmi onu merak ettim

[raspacı]

Valla başlığı kimin açtığı bile net değil Sonuç sanırım bir arkadaş TDK'den cevap bekliyordu.

[heartsmagic]

Ubuntuki bu başlığı açtığına pişman
açmadan öylece touchpad diye bıraksaydım herhalde kimse bunun türkçesi nedir diye bir ad bulmaya kalkmayacaktı ve daha da önemlisi kanımca kimse çevirilerde touchpad kelimesini okuyunca yadırgamayacaktı çeviriyi (%99umuz) gül gibi geçinip gidecektik

Yapma @ubuntuki Eğer böyle düşünseydi Aydın KÖKSAL hocamız, şu anda bilgisayar yerine "kompüter" diyor olacaktık. Elbette fırtınalar kopacak bazı meseleler için, üzülmek yersiz.

Teati konusunu es geçelim bence aksi takdirde "kitap" kelimesine kadar gideriz Ben öğrenci varken talebe denmesinden de rahatsız olmayan birisiyim. İkisini de seve seve kullanıyorum hâlâ. O nedenle teati gibi içi dolu kelimeleri de kullanırım. Hiç girmeyelim yani o konuya (Çaktırmadan girdim sanırım @canosayan, sen aldırma bana lütfen

[kahraman masa esat]

Tüm yazıları okudum. Sinir sahibi oldum (:

Geçen gün TeknoSA' da çalışanlardan birine "dizüstü fareleri" ne tarafta diye sordum. 2-3 saniyelik dumurdan sonra " laptop mouse ?" diye geri döndü? Keşke mağaza da değilde dışarıda olsaydık. Ağzının ortasına geçirebilseydim elemanın.

Hayır, ben mi fazla Türkçe konuşuyorum/konuşmaya çalışıyorum yoksa memleketimin insanları mı Türkçe konuşmuyor? O elemanın benim dediğimden bir şey anlamaması veya anlamasının uzun sürmesi, benim "dizüstü fareleri" demem değil, o elemanın "laptop mouse" demesindendir.

[eğri büğrü yine de doğru]

Merhaba arkadaşlar, zamanında pes ettiğim bir Pardus deneyiminden sonra, sadece linux üzerinde çalışabilen bir yazılımın yüzü suyu hürmetine şansımı bu defa Ubuntu ile denemeye karar vermiş bulunuyorum; gördüm ki forumda birkaç kelam etmeye bu konudan başlayabilirim

Diyeceğim o ki bu Türkçeleştirme işinin arkasında durmak gerekir, yoksa yabancılaşmanın önünü alamazsınız. Teknik Türkçe terimlerin azlığından bahsedilmiş. Bu genel olarak bizlerin tembelliğinden başka bir şeyin sonucu değildir. Hem teknoloji ve bilgi üretmekte, hem karşılık bulmaktaki tembellik. Ancak çok başarılı olunan alanlar da mevcuttur, örneğin bilgisayar alanında, bir son kullanıcının dağarcığındaki pek çok terim başarılı bir şekilde Türkçeleştirilmiştir, yukarılarda emeği geçenlere değinilmiş. Ben bu terimleri 90'ların sonunda zamanın PC Magazine dergisinden öğrenmiş biri olarak onlara da şükran borçluyum, bu alandaki Türkçe düşünüşümün temellerini atmışlardır, o yüzden bugün de hemen tümüyle bu konuda Türkçe terimlerle (onları sindirmiş olarak) konuşuyorum ve bence yadırganacak bir durum da yoktur: bilgisayar, yonga, arayüz, masaüstü, taşınabilir bellek (parmak bellek, çubuk bellek..), anakart, fare, sabit disk vb. Elbette çevrilemeyecek temel terimler vardır, ancak her alanda touchpad'leri alır taçpet yaparsak Türkçe Türkçe'likten çıkar.

Neyse lafı uzattık, o halde başlığın amacını yerine getirmesine katkı sağlamaya çalışalım. Şimdi bu touchpad denen meretin İngilizce tanımı yapılmış, işlevsel olarak neye yaradığını da herkes biliyor. Dolayısıyla kimi arkadaşların belirttiği gibi 'chicken translation' tabir edilen tarzda çeviri yapmaya çalışmak yerine Türkçe'nin kendi yapısı dahilinde anlamca en uygun karşılığı aramak daha uygun olur, o zaman tutma şansı daha yüksek olacaktır. O halde naçizane atmasyonlara^* başlayalım, ola ki birinin aklına söylenişi hoş, anlamı da karşılayan bir karşılık gelmesine yardım eder:

- sürey (yüzey'den..)
- dokunsür (bu ne ya emreder gibi)
- sürmece (en fazla çekmece kadar komik)
- sürlem (bu da düzlem'den, ama söyleniş olarak pek hoş durmuyor)
- sürecek (çekecek bizi andı)
- izlem önerilmiş, izlik, imleçlik gibi seçenekler de düşünülebilir
- hiçbişey tutmayacak da olsa, imleçsürer karşılığı kalmalıdır, kolayca yerleşebilir.

Türkçe'deki ekler ve sözcük türetme yeteneği hakkında biraz düşünüp araştıran pek çok kişinin onlarca sözcük 'uydurabileceğini' düşünüyorum.

- ya tutarsa?

Ubuntu camiasına saygılar, hörmetler.

^* evet atmasyon sırıtıyor burada, haklısınız

[MaviAteş]

Pardus Türkçeleştirme eposta listesinde de aynı sözcüğün çevrisi tartışılıyordu.
Pardus Türkçeleştirme Eposta listesi TocuhPad çeviri konusu

Bende burayı, oradaki bir iletiden gördüm.

Birde Taçpet  sözcüğünden bahsettiğim için bu konuda tekrar konuşmak istiyorum. Öncelikle ben, kesinlikle böyle bir kullanıma karşıyım.
Ancak bir sözcüğün çevirisi hiç yapılamıyorsa, Orijinal dilinde yazıldığı haliyle dilimize almak daha kötü oluyor.

Çünkü bu sözcük dilimize Touchpad şeklinde girerse,  "touchpadim bozuldu" şeklinde kullanımı olacak.
Bu durumda Türkçenin okunduğu gibi yazılma kuralı çiğnenmiş olduğu gibi, sondaki kalın ünlü harfe (PAD) ince bir ünlüyle başlayan ek (İM) getirilmiş olacak.

Bu dünyanın sonu gibi bir şey, direk ana dilimizi İngilizce yaparsak bile bu saçma durumdan daha mantıklı olur. O yüzden hiç çevrilmediği durumda okunduğu gibi yazarak dilimize alabiliriz diye söylemiştim.



Bu arada önerilerinizle ilgili fikrimi belirteyim, sürey ve dokunsür göze hoş gözüküyor, kulağa mantıklı geliyor.

[heartsmagic]

Ne güzel işte, iki taraflı olarak konu tartışılıyor. Buradan çıkacak sonuç ortak çevirilere girerse yeni bir kelimemiz olur. Kabul edilir, edilmez orası ayrı. Fakat güzel bir karşılık sunmak bile kuru kuruya kabullenmekten iyidir. Umarım iki taraf da birbirlerini takip ederler ve ortaya makul bir karar çıkar.

[iKo]

Sürey de mantıklı ve güzel bir çeviri olabilir...

[fesuphanallah]

Kullandığımız Türkçe  Osmanlıca'nın sadeleştirilmiş halidir.Haliyle Arapça,Farsca,Türkçe,kürtçe,Sırpça,Ermenice,Yunanca,İngilizceden çeşitli kelimeler bu dile girmiş ve türkçeleşmiştir. Türkçeleştirme yaparken o mu bumu olsun sorularındaki asıl maksat ahenk uyum sorunu. çok oturgaçlı götürgeç örneğinde oldugu gibi kaba saba ve tamlama olmamasina dikkat etmek gerekir düşüscesindeyim.Bu yüzden bizim dilimizi diğer dillerden ayıran en önemli unsur dildeki sadelik ve bu sadeliğin mükemmel uyumudur. Touchpad Kelimesi icin en uygun gördüğüm kelime ... '' DEGMEk '' Orta asya Türk dili lehçelerinde dokunmak,temas etmek,dokunulan manasindadir.kelimenin kökeni olan deg,değ kelimesi cok yalin kalacağı için [font=Verdana]Degmen[/font] kelimesini kullanmakta yarar olacağı kanısındayım. Bu fikrim abzürt olarak nitelendirilirse ikinci ve üçüncü bir seçenek olarak Osmanlıca  '' Mütemas ''   veya  ''Mütemassaif'' kelimelerini önereceğim. Takdir Sizlerin....

[canosayan]

maşallah fikirler yağıyor. fakat çeviride önemli olan kelimeyi ne kadar uygun çevirdiğiniz kadar ne kadar kullandırabildiğinizde önemli gibi. en azından benim kanımca

[aniceman]

Daha önceki bir kaç günü aşmayan gelecek linux ve pardus deneyimlerimden sonra ilk kez devamını getirebileceğime inandığım bir linuxla, ubuntu ile tanıştım 2 hafta kadar önce. Windows ta yıllardır koşmayı biliyorken, her şeyi ardımda bırakıp, ubuntu ile yürümeyi öğreniyorum yeniden ve benim gibi daha bir çok kişinin aranıza katıldığına inanıyorum her geçen gün.

Ve belki eski kullanıcılar zorlanacaklardır ama, özellikle benim gibi yeni başlayanlar için bu Türkçeleştirme çalışmalarının oldukça önemli olduğuna inanıyorum. Bu kelimeler sürekli bilgisayar kullanırken karşılaşılacağı ve özellikle yeni kullanıcıların alışması, dolayısıyla yayılması için vesile olacağı için Türkçe ye yerleşmesinde de aracı olacaktır bu çalışamalar.
Yoksa bir gün bilgisayar üzerine kurulan hiç bir cümlede "bilgisayar" kelimesinden başka kelimemiz kalmayacaktır.

Touchpad karşılığı olarak ise dokunaç aklıma gelenler arasından.

[ScaryMan]

Son durum nedir? Ne olarak çeviriyoruz?