Temel Linux Komutları

[demir]

Komutlar işletim sistemi ile iletişiminizi sağlar. Pek çok şeyi komutlarla kısa zamanda, kolayca halledebilirsiniz. Grafik arayüzlerin sunduğundan daha fazla seçeneği kullanabilirsiniz. Linux komutları terminal veya konsol ekranlarından girilir. Bir çok sorunun konsol/terminal girdi ve çıktılarıyla daha rahat çözüleceğini göreceksiniz. Bu yüzden linux'e yeni başlayan her kullanıcı bazı temel komutları bilmek zorunda. Bu rehberin zamanla, katkılarınızla gelişeceğini umuyorum. Formata sadık kalarak, katmak istediğiniz içeriği veya düzeltmeyi bize gönderebilirsiniz. Rehber zenginleşene kadar aşağıdaki linklerin sizlere faydası dokunacaktır.

http://belgeler.org/howto/kitapcik-tuslar.html
http://wiki.linux-sevenler.org/index.php/Temel_Linux_Komutlar%C4%B1_-_Alfabetik_olarak

Repla



ls
Bulunduğunuz dizindeki dosyaları ve alt-dizinleri listeler.

Kod Seç Genişlet


user@linux:~$ ls
file1.txt
file.jpg
file.mp3


-a ile gizli dosyaları, -l ile detaylı bilgiyi görebilirsiniz. Gizli dosyalar ve dizinlerin başında nokta olur.

Kod Seç Genişlet


user@linux:~$ ls -al
drwx------   5  user group   4096 2008-01-13 19:18 .gizli_dosya
-rw-r--r--   1  user group    568 2007-12-23 20:53 file.jpg
-rw-r--r--   1  user group  38570 2003-01-09 20:23 file2.jpg
drwxr-x---   3  user group  4096 2007-08-13 20:33 Alınan Dosyalarım


Kod Seç Genişlet

drwx------   5  user user   4096 2008-01-13 19:18 .gizli_dosya
gibi bir satırda d listelenenin bir dizin olduğunu belirtirken, linklerde  l, normal dosyalarda - yerini alır .  r okuma, w yazma, x çalıştırma izinlerini belirtir. İlk üç kullanıcının, ikinci üç grubun, son üç diğer kullanıcılara tanınan izinleri gösterir.  user dosyanın sahibini, group dosyanın grubunu gösterir. Boyut ve tarih bilgilerinden sonra dosya/dizin ismi gelir.

-s -h -R  ls ile sık kullanılan option lardır. Bir komut birden fazla option ile çalıştırılabilir. Bu durumda  - den sonra option'lar arka arkaya yazılabilir.

Kod Seç Genişlet

ls -shl



cd
Dizin değiştirme komutu.

cd ~   veya cd home dizinine değiştirir.
cd ..    bir üst dizine değiştirir.
cd -    bir önceki dizine değiştirir

cd ile bulunduğunuz dizinin alt-dizinleri dışında bir dizine erişmek isterseniz, cd /var/www şeklinde tam yolu yazmanız gerekir.  cd ~/temp kullanıcının home dizinindeki temp dizinine değiştirecektir.


pwd
Çalıştığınız dizinin tam yolunu verir.

Kod Seç Genişlet

user@linux:~$ pwd
/home/user
user@linux:~$

user@linux  "user kullanıcısı linux isimli makinada" anlamındadır.


sudo
komutları root/super user yetkisiyle çalıştırmanızı sağlar. root/super user sisteminizde tüm yetkilere sahip olan kullanıcıdır. O yüzden sudo veya root yetkisiyle komut kullanırken dikkatli olmalısınız.
sudo komut şeklinde kullanılır.


rm
dosya/dizin silme komutudur.rm dosya-ismi şeklinde kullanılır

Kod Seç Genişlet

user@linux:~$ ls -al
drwx------   5  user group   4096 2008-01-13 19:18 .gizli_dosya
-rw-r--r--   1  user group    568 2007-12-23 20:53 file.jpg
user@linux:~$ rm file.jpg
user@linux:~$

dizenleri silerken -r option'u eklenir.

Kod Seç Genişlet

user@linux:~$ ls -al
drwx------   5  user group   4096 2008-01-13 19:18 .gizli_dosya
user@linux:~$ rm -r .gizli_dosya
user@linux:~$


cp
dosya/dizin kopyalama komutudur. cp asıl-dosya  hedef-dosya şeklinde kullanılır. Hedef mevcut değilse yaratılır, mevcutsa üzerine yazılır.

Kod Seç Genişlet

user@linux:~$ls
linux.txt
user@linux:~$cp linux.txt linux.txt.ydk
user@linux:~$ls
linux.txt  linux.txt.ydk
user@linux:~$ls

bir dizinin altındakileri her şeyi başka bir dizine kopyalamak için

Kod Seç Genişlet

user@linux:~$cp /tmp/*  tmp2/
tmp2 dizini var olmalıdır. Yoksa kopyalama yapılmaz. Bir dizini tüm alt dizin ve dosyalarıyla  kopyalamak için

Kod Seç Genişlet

cp -r tmp/ tmp3
tmp3 yoksa, yaratılır ve tmp altındaki tüm dizin/dosyalar tmp3'e kopyalanır.


mv
Dosya/dizinlerin yerini değiştirir.

Kod Seç Genişlet

user@linux:~$mv  /tmp/a.txt  tmp2/
tmp dizini altındaki a.txt tmp2 dizininin altına taşınır.

Kod Seç Genişlet

user@linux:~$cp /tmp/*  tmp2/b.txt
tmp dizini altındaki a.txt, tmp2 dizini altına b.txt olarak taşınır. b,txt mevcutsa yeniden yazılır, değilse yaratılır.


kill
Sistem üzerinde koşan işlemleri sonlandırır.


man
Komutların kullanım ve özellik detaylarını içeren kılavuzlara erişimi ve kılavuzlar arasında anahtar kelime ile arama yapılmasını sağlar. man komut şeklinde kullanılır.

Kod Seç Genişlet

man man
man komutunun kılavuzuna eriştirir

man -k anahtar-kelime ile kılavuzlarda arama yapılır.

Kod Seç Genişlet

man -k loop
çıktısı

Kod Seç Genişlet

Glib::MainLoop (3pm) - An event source manager
losetup (8)          - set up and control loop devices
Net::DBus::Reactor (3pm) - application event loop
XtAppMainLoop (3)    - query and process events and input
XtMainLoop (3)       - query and process events and input


who
Sistemin faal kullanıcılarını gösterir.

Kod Seç Genişlet

user@linux:~$ who
user    :0           2008-03-16 19:14
user@linuxi:~$


sistemin son yeniden başlatma saati ve tarihini verir.

Kod Seç Genişlet

user@linuxi:~$ who -b
         system boot  2008-03-16 12:30
user@linux:~$


alias
Uzun ve tekrar tekrar kullanılan komut dizilerini için tek ve yeni bir komut ismi yaratmak için kullanılır. Örnek:
Depoları güncellemek için:

Kod Seç Genişlet

alias güncel="sudo aptitude update"
Bu komut uygulandıktan sonra güncel komutu ile depolar güncellenebilir. Fakat bu komut kalıcı olarak alias tanımlamaz. Bir sonraki girişte tanımlanan alias silinir. Kalıcı olması için bu satırın ev dizini içindeki gizli olan .bashrc dosyasına eklenmesi gerekir.



Yukarıda yazsa da ben yine de buraya ekliyorum..

Yazar: Alper

Ayrıca faydalı içerikten dolayı sabitliyorum...

[lseker]

Konu Sabit ama buraya Yeni başlayanlar için kolaylık olacağına inandığım bir başlığa link vermek istiyorum.
Nautilus betikleri

[Contempt]

paylasım için tesekkurler

[ceykey45]

Paylaşımın için teşekkürler.

[bebek]

paylasım için tesekkurler

paylaşım için teşekkürler

paylaşım için teşekkürler

[oguzhanunlu]

Paylaşım gerçekten çok güzel.  Geliştirilirse bizim gibi yeni başlayan kullanıcılar için bulunmaz bir nimet olur .

[teneke]

LKD' Belgeler org adresinde bu konu hakkındada döküman bulunmakta.

[s7e7v7e7n]

çok güzel bir döküman bilgiler ama birde komutları yazacağımız yere nasıl ulaşacağımıza söylesen hiç fena olmaz

[garafatma]

yukarıda menuden

donatılar> Uçbirim

[s7e7v7e7n]

teşekkür ederim hemen uyguluyorum şu virüslü olan dosyaları sileyimde kurtulayım..

[AbkHaZiaN]

teşekkür ederim hemen uyguluyorum şu virüslü olan dosyaları sileyimde kurtulayım..

Virüsle anlatılanlar arasında bir bağlantı kuramadım. Nasıl bir bağlantı olduğunu anlatır mısınız?

[s7e7v7e7n]

teşekkür ederim hemen uyguluyorum şu virüslü olan dosyaları sileyimde kurtulayım..

Virüsle anlatılanlar arasında bir bağlantı kuramadım. Nasıl bir bağlantı olduğunu anlatır mısınız?

kusura bakma ama bende ne demek istediğini anlamadım..

ben windows dan linux a geçerken komple C ve D yi sıfırlamadım sadece C yi sıfırladım
daha önceden benim bilgisayarım da virüs vardı proğramlarla temizlediğimi zannediyormuşum ki tam temizlik olmamış resimlerin hepsinde Thumbs.db isimli dosya D nin içinde halen var ve komut ile bütün hepsini silmek istiyorum elle siliyordum ben ama baya çok olduğu için sil sil bitmiyorlar önemli değil gerekirse komutla yapamıyorsam elle silerim.
umarım anlata bilmişimdir şimdi belkide soruyu ben yanlış anlamış olabilirim kusura bakma.

[garafatma]

Thumbs.db ve picasa.ini dosyaları virüs değil, sadece winzortun o klasörle ilgili kullandığı, son kullanıcıyı bağlamayan dosyalar aslında. Tam grevi veya amacı nedir bilemiyorum ancak her winzort kullanıcısnda bu dosyalar mevcuttur. He yinede temizlemek gerek, fazlalık sonuçta...

[AbkHaZiaN]

@keiser_soze gerekli bilgiyi vermiş. Ayrıca hepsinin isimleri farklıdır uzantıları aynı olanları silebilirsin.

Kod Seç Genişlet

rm *.ini
Daha önce bendemedim ama büyük ihtimal çalışacaktır.

[heartsmagic]

teşekkür ederim hemen uyguluyorum şu virüslü olan dosyaları sileyimde kurtulayım..

@tweety, şiddetle http://forum.ubuntu-tr.net/index.php/board,142.0.html bölümünde az da olsa vakit harcamanı öneriyorum.

[blackwhite]

Alfabetik sıraya göre benim kendi derlemem olan ve PDF formatında hazırlanan bu kaynağı sunmak istiyorum. İçerisindeki komutların birçoğu belki yukarıda verilmiş olabilir ama hepsinin yada birçoğunun alfabetik sıraya göre bir yerde bulunması açısından yararlı olacağını düşünüyorum.

***   LINUX KOMUTLARI   ***

•   Accept

accept [seçenekler] hedef

Sistem yönetimi komutudur. Belirlenen adreslere gönderilmiş yazdırma işlerini kabul ederek veya reddederek yazdırma sistemini yönetir. Bir soket üzerine bağlantı kabul eder. Bağlantı tabanlı soket türleri üzerinde kullanılır (SOCK_STREAM, SOCK_SEQPACKET ve SOCK_RDM).

•   Access
access -''mode dosya_ismi''

Belirli bir kipte dosyanın ulaşılabilir olup olmadığına bakar. Bu kipler (r)ead-okunabilir, (w)rite-yazılabilir,e(x)ecute-çalıştırılabilirdir.

•   Aclocal
aclocal [seçenekler]

GNU autoconf aracı. autoconf tarafından ihtiyaç duyulan m4 makro tanımlarını bir dosyaya yerleştirir.

•   Aconnect
aconnect [seçenekler] [gönderen] [kabul eden]

aconnect 64:0 65:0

--help
    Standart ciktida kullanisli bir mesaj goruntuler ve basariyla cikar.
--version
    Standart ciktida versiyon bilgisini goruntuler sonra basariyla cikar.

Yukarıdaki şekilde komutlar ve açıklamaları devam etmektedir. Dosyanın boyutu 600kb çıvarındadır. Umarım yararını görğrsğnğz.

INDIR:
LINK 1

LINK2

[osmancan]

Alfabetik sıraya göre benim kendi derlemem olan ve PDF formatında hazırlanan bu kaynağı sunmak istiyorum. İçerisindeki komutların birçoğu belki yukarıda verilmiş olabilir ama hepsinin * ya da birçoğunun alfabetik sıraya göre bir yerde bulunması açısından yararlı olacağını düşünüyorum.

***   LINUX KOMUTLARI   ***

•   Accept

accept [seçenekler] hedef

Sistem yönetimi komutudur. Belirlenen adreslere gönderilmiş yazdırma işlerini kabul ederek veya reddederek yazdırma sistemini yönetir. Bir soket üzerine bağlantı kabul eder. Bağlantı tabanlı soket türleri üzerinde kullanılır (SOCK_STREAM, SOCK_SEQPACKET ve SOCK_RDM).

•   Access
access -''mode dosya_ismi''

Belirli bir kipte dosyanın ulaşılabilir olup olmadığına bakar. Bu kipler (r)ead-okunabilir, (w)rite-yazılabilir,e(x)ecute-çalıştırılabilirdir.

•   Aclocal
aclocal [seçenekler]

GNU autoconf aracı. autoconf tarafından ihtiyaç duyulan m4 makro tanımlarını bir dosyaya yerleştirir.

•   Aconnect
aconnect [seçenekler] [gönderen] [kabul eden]

aconnect 64:0 65:0

--help
    Standart ciktida kullanisli bir mesaj goruntuler ve basariyla cikar.
--version
    Standart ciktida versiyon bilgisini goruntuler sonra basariyla cikar.

Yukarıdaki şekilde komutlar ve açıklamaları devam etmektedir. Dosyanın boyutu 600kb çıvarındadır. Umarım yararını görğrsğnğz.

INDIR:
LINK 1

LINK2

emeğiniz paylaşımınız için teşekkür ederim.

[pwl]

teşekkürler

[Sherlock Holmes]

El altına durması açısından Masaüstü Duvar kağıdı olarak Komutlar.

[tab]

arkadaslar az kaldı butun terminal komutları wikide yapılıyor bizzatben yapıyorum

wikide ucbirim diye arattığınız zaman karsınıza cıkacak birkac gun kaldı...

[Sherlock Holmes]

arkadaslar az kaldı butun terminal komutları wikide yapılıyor bizzatben yapıyorum

wikide ucbirim diye arattığınız zaman karsınıza cıkacak birkac gun kaldı...

Çok iyi olur. 
Komutlar konusunda türkçe kaynağın olması sevindirici bilhassa benim için.

[tab]

bir sıkıntı olmaz ise 07/11/2009 tarihinde wiki sayfasında uçbirim diye arattığınız vakit bulabileceksiniz eğer eksik gorduğunuz komut var ise lutfen bana ozel mesaj olarak yada mail adresime gonderiniz

saygılarla...

[met3]

Paylaşım için teşekkürler bu komutlar Ubuntu için geçerli mi ?

[heartsmagic]

@met3, evet.

[tab]

ve son:

http://wiki.ubuntu-tr.net/index.php5/U%C3%A7birim