Ses Problemleri Çözüm Kılavuzu v0.5e

[EsatYuce]

Ses Problemleri için Çözüm Kılavuzu v0.5e
Alıntı sitesi: http://ubuntuforums.org/showthread.php?t=205449 (İngilizce)
Tercüme eden: Yorumu gönderen kullanıcı
Uyarılar/ Notlar
Bu bilgilerin herkes için çalışacağı garanti edilmez. Fakat en az bazılarına yardım edeceğini umuyoruz.
Eğer hiç* bir şey duymuyorsan ve Ubuntu'yu yüklediysen büyük olasılıkla bir böcek var demektir. Bu senin donanımınla alakalı olmayabilir
Not: Burada kullanılacak Ubuntu kelimesi aynı zamanda Kubuntu ve Xubundu anlamlarınada gelebilir.
Önemli not: ALSA modüller 'snd' önekiyle birlikte kısa çizgi '-' ardından modül adıyla kullanılır. (Örneğin; 'via82xx'). Tam adı snd-via82xx  gibi * bir şey olabilir. Bununla beraber bazı kutularda kısa çizgi yerine alt çizgi (_) görebilirsin. Bu normaldir. Kafanı karıştırmasın. Bizim burada kullanacağımız kısa çizgidir.

Genel Yardım- Eğer niçin ses duyamadığına dair bir fikrin yoksa burdan başla
1.) Konsol (veya kabuk veya terminalde)

Kod Seç Genişlet

aplay -l kodunu yaz.
 Not: Eğer terminal nedir? soruyorsan, 'Alt+F2' tuşlarına basıp çıkan pencerede 'Konsole' yi bul.
Başarı: Sisteminde yüklü bütün ses kartlarının listesini göreceksin.
Hata: Eğer bu veya buna benzer bir mesaj görürsen:

Kod Seç Genişlet

aplay: device_list:221: ses kartı bulunamadı
2. adıma geç

2.)

Kod Seç Genişlet

lspci -v
Başarı: Ses kartının listesini göreceksin. Bu olumlu bir işarettir. Çünkü Ubuntu ses kartını buluyor, fakat sürücüleri henüz yüklenmemiştir Konsola ihtiyacın olacağından onu kapatma.
Hata: Eğer listelenmemişse, yapabileceğin birkaç şey vardır:
  a)Eğer ses kartın onboard (ana kartla gelen veya ona takılı) ise sistem BIOS'unda 'disable' durumda olabilir. Bilgisayarı yeniden başlatıp  BIOS'a girip 'enable' durumuna getir. (BIOS'a girmek için genellikle 'Delete', F2 veya F tuşlarından biri kullanılır)
  b) Eğer ses kartın onboard değilse uygun PCI slotunda olduğundan emin ol. Eğer kartım Windows'da çalışıyor, fakat burada çalışmıyorsa problemin bu adımda değildir.

3.) Ses kartının ALSA olup olmadığını kontrol et. 'http://www.alsa-project.org/alsa-doc/' konumuna git ve ordaki listeden senin kartının üreticisini bul. Ses kartının üreticisinin tablosunu al. Chipseti 2. adımdaki bulduklarınla karşılaştır.
Başarı: Ses kartının Chipsetinin sürücüsünü (driver'ını) buldun.
Hata: Ses kartının Chipsetinin sürücüsünü bulamadın. (Eğer buraya kadar başarılı olamadıysan bu yazı sana yardımcı olamaz)

4.) Uçbirime şunu yazın:

Kod Seç Genişlet

sudo modprobe snd- yaz
Şimdi modüllerin listesini görmek için ENTER tuşuna basmadan önce TAB tuşuna bas. 3. adımda bulduğun sürücüyle karşılaştır.
Örneğin; benim sürücü via82xx idi. Bu yüzden ben

Kod Seç Genişlet

sudo modprobe snd-via82xx yazdım.
Başarı:
  a) Buradaki başarı ses kartının yüklendiği anlamındadır.
  b) Bütün bölümleri yüklemek için (büyük ihtimalle bunu yapmak gerekecek) /etc/modules bölümünü düzenlemen gerekecek. (Zannedersem bu bir dosya olabilir. Bunu birkez benim Dapper bilgisayarımda kontrol ettim)
  c) Konsola şunu yaz 'sudo nano /etc/modules'
  d) Sadece dosyanın sonuna yüklenmiş olan modülün adını yaz. Benim kutumda via82xx modülü bana ses verdi. Böylece 'snd-via82xx'i dosyanın sonuna ekledim. Alsamixer'de bütün kanalların seçili olduğundan emin ol.
  e) Alsamixer bölümüne bak.
  f) Kullanılabilir bir medya player kullanarak bir ses çaldır. Ses aygıtını ALSA olarak ayarla. Kubuntu'daki Kaffiene gibi bazı kutularda ses aygıtını başka bir ses aygıtı içinde kendin düzenlemek gerekebilir. Eğer ses duyuyorsan çığlık at.
  g) Son adım. Ses Ayarlarının Kaydedilmesi bölümüne git.
Hata: iki seçeneğin var.
  a) Bir kernel'den yeni bir ALSA sürücü temin etmek kısmına git. Kendi ses ayarlarını ayarlayabilen ve Ubuntu'nun ilk başlangıcına (Elbette Ubuntu'ya format atmaya gerek kalmayacak şekilde) dönmek isteyen kullanıcılar için bu adım daha kolaydır ve tavsiye edilir.
  b) ALSA sürücü güncellemelerini yap. Eğer hala bunu yapmadıysan * tabi ki. Yorumlarını göndermeni bekliyoruz.

Bir kernel'den yeni bir ALSA sürücü temin etmek
Ses bazen doğru ayarlanmamış olabilir. Eğer bazı sebepler veya tamir gibi herhangi bir sebep onun çalışmasını engelleyebilir. Bir yol Ubuntu'yu tekrar yüklemekle eski ayarlara geri dönmektir. Bununla beraber bu adım oldukça gereksizdir. Çünkü bütün * her şey yeniden yüklenecek.
Daha hızlı bir yol sadece problemli paketleri geri almak ve yeniden düzgün bir şekilde yüklemektir:
1.) Konsolda

Kod Seç Genişlet

sudo apt-get --purge remove linux-sound-base alsa-base-utils komutunu çalıştır.

2.) Şununla ise bazı paketleri tekrar yükle:

Kod Seç Genişlet

sudo apt-get install linux-sound-base alsa-base alsa-utils

Çok Önemli Not: Ubuntu (GNOME) kullanıcıları 'linux-sound-base' paketini geri aldıktan sonra ''gdm' ve 'ubuntu-desktop' paketlerini kaydetmişlerse şu kodu kullansınlar:  

Kod Seç Genişlet

sudo apt-get install gdm ubuntu-desktop

Çok Öneli Not: Xubuntu (XFCE) kullanıcıları 'linux-sound-base' paketini geri aldıktan sonra ''gdm' ve 'xubuntu-desktop' paketlerini kaydetmişlerse şu kodu kullansınlar:  

Kod Seç Genişlet

sudo apt-get install gdm xubuntu-desktop

Not: Bu iki önemli notta ufak farklılık vardır.
3.) 'Zaten paketlerim var. Niçin onları geri almak için endişeleneyim?' diye soracak olursan. Cevab: 1.) adımda kullandığımız '--purge' seçeneği kurulmuş ve güncellenmiş bütün ekstra bilgileri geri aldı.

4.) Bu noktada

Kod Seç Genişlet

aplay -l komutunu kullanarak ses kartının listesini alabilirsin.
Başarı: Ses kartın seçildi. Alsamixer bölümüne git ve medya player'la bir ses çalmayı dene.  
Hata: Ses kartı seçilmedi. Sürücünü listesine göz at. ALSA sürücü kaynağı bölümünü seç

ALSA Sürücü Kaynağı
Eğer buraya kadar problemleri çözerek ulaştıysan fakat modprobe ile ses kartını yükleyememişsen veya sürücüleri kendi kendine yüklemek istiyorsan tırmalamaya devam et. Bol şans.
Alsa-driver kaynaklarının senin için kullanılabilir iki ana yolu vardır.
Biri apt-get sistemi. Bunu kullanarak sistemini düzenleyebilirsin. Bu senin için zor bir iştir.
Diğer yol, alsa-project.org'dan en eski sürümleri alabilirsin. Bu sayfada problemleri çözmene yardımcı olarak kullanılabilir en eski sürücüler bulunur. Bununla beraber, bunlar Ubuntu ile test edilmemiştir ve dikkatli olmak gerekir.
Alsa-source kullanımı
1.) Konsola şu kodu yaz: (not: 'module-assistant' komutu isteğe bağlıdır, bu paketi tamamlamak içindir)

Kod Seç Genişlet

sudo apt-get install build-essential linux-headers-$(uname -r) module-assistant alsa-source

2.)

Kod Seç Genişlet

sudo dpkg-reconfigure alsa-source

3.) Şimdi büyük mavi bir diyalog kutusu belirecek.(Sol ve sağ tuşları 'Evet' ve 'Hayır' seçmek için kullan). Evet diye cevapla (ISA-PNP için-Paket sağlayıcıları tarafından tavsiye edilir). Tekrar Evet (Hataları onarmak için- paket sağlayıcıları tarafından tavsiye edilir)
4.) Şimdi hangi sürücüyü yüklemek istediğini seçeceksin. Modül seçmek veya iptal etmek için 'space' (boşluk) tuşunu ve gezinti için ise 'yukarı' 'aşağı' tuşlarını kullan.
5.) Genel yardım 3. Adım'dan sürücünün ismini bulabilirsin. Sürücünü seç (hepsini seçme). Ben kutumda via82xx'i seçtim. Enter'a bas.
6.) Eğer module-assistant'ı seçersen

Kod Seç Genişlet

sudo module-assistant a-i   alsa-source
ve işlem çubuğu %100'e kadar başarılı bir şekilde giderse,sürücüyü düzgün bir şekilde yükledin demektir. Bu kılavuzda Genel Yardım 4.) adımdan devam et.
Eğer module-assistant'ı seçmediysen- ses kartının sürücüsünü hatırla ve aşağıdaki mavi yazının bulunduğu yerde kullan.

Kod Seç Genişlet

cd /usr/src sudo tar xjvf alsa-driver.tar.bz2 cd modules/alsa-driver

Kod Seç Genişlet

sudo ./configure  --with-kernel=/usr/src/linux-headers-$(uname -r) --with-cards=<enter driver name here e.g. via82xx> --with-oss=yes
sudo make  
sudo make install

Kod Seç Genişlet

Eğer hiçbir hata mesajı almazsan başarılı yükleme olmuştur.
Başarı: Genel Yardım 4.) adıma git.
Hata: Bu yorum için yeni bir sayfa başlat. Unulurki bir çözüm yolu bulan  çıkar.
Alsa-project'den sürücüleri kullanmak- güncellemek
Alsa-project yolu module-assistant haricinde alsa-source yoluna çok benzer.
İlk önce alsa-project'den alsa-driver tar'ı almalısın. Gerisi yüklemek için çok kolay olacak.
Kaynaklardan bazı şeyleri yapmak için yine de özel bir sözlük hazırlamanı tavsiye ederim. Ses kartının sürücüsünü aşağıdaki mavi renkle yazılmış alana yaz.

Kod Seç Genişlet

cd src
     
mkdir alsa
     
cd alsa
     
sudo apt-get install build-essential linux-headers-$(uname -r)
               wget ftp://ftp.alsa-project.org/pub/drive....12rc2.tar.bz2
tar xvjf alsa-driver-1.0.12rc2.tar.bz2 cd alsa-driver-1.0.12rc1 sudo ./configure --with-kernel=/usr/src/linux-headers-$(uname -r) --with-cards=[color=blue]<sürücü adını gir örneğin; via82xx>[/color] --with-oss=yes
sudo make
sudo make install

Eğer yukarıdaki işlemi yaparken hiçbir hata almamışsan başarılı yükleme olmuştur. Genel Yardım 4.) adıma dön.

Alsamixer'in kullanımı
Konsola şunu yaz:

Kod Seç Genişlet

alsamixer
Şimdi grafiksel bir ekolayzır göreceksin.
 Gezinmek için
 'Sol' ve 'Sağ' yön tuşları- Sola ve sağa gider. Eğer bir yönde sürekli gidersen başlangıç noktasına dönebilirsin. (Dünya etrafında gezindiğini düşün  )
 'Yukarı' ve 'Aşağı' yön tuşları- Herbir ekolayzırın değerini arttırır veya azaltır
 M tuşu- ses açıp/kapatır. Eğer kanal sesli ise yeşik kutu olur. Sessizse gri kutu olur.

Ses Ayarlarını Kaydetmek
Bu adımı yüklenen herbir boot'da gerçekleştir. ilk önce ayarlarının sadece aksamixer'deki gibi olduğundan emin ol. Sonra

Kod Seç Genişlet

sudo alsactl store [color=blue]0[/color]

veya eğer bu senin n.ses kartın ise (n bilgisayarındaki ses kartlarının sayısını gösterir) 0 yerine n-1 yaz.

Aynı anda birden fazla ses kartı kullanabilmek için

  Aynı anda hen oyun oynamak, hemde müzik dinlemek isteyebilirsin. Bunu başarmak için, ALSA'yı desdekleyen en iyi özellikleri kullanmalısın. Bilinen bütün müzik oynatıcılarda bu özelliği kullanabilirsin.
 
  Bu ayar genellikle oynatıcının Araçlar>> Seçenekler gibi yerlerinde veya buna benzer yerlerde bulunur.

  Oyunlar için, biraz daha ustalık isteyen bir konudur. Çünkü herbir üretici ayarları farklı konumlarda hazırlar. Çoğu oyun OSS'yi desdekler. ALSA sürücüsü ayarlanabil OSS uygulamalarını seçmeye imkan tanıyan bir OSS modülüdür:
 
  Bunu yapmak için şu kodu kullan:

Kod Seç Genişlet

sudo apt-get install alsa-oss

  Bu adımdan sonra alsa-oss'yi ayarlamak çok kolaydır. Konsola 'aoss' yaz ardından alsa-oss'yi hangi programda kullanmak istiyorsan o programın adını yaz.

Mevcut ses kartlarını düzenlemek/çoklu kartları anahtarlamak
Not: Bu bölüm herbir kart için işlemlerin ayrı ayrı yapılmasını gerektirir.
Konsola şu kodu gir:

Kod Seç Genişlet

cat /proc/asound/modules
Bu kod mevcut herbir kartın indeksini ve ismini verecek. İsimleri not et ve mevcut kart olarak hangisini seçmek istediğine karar ver.
Not: Eğer indeks 0 ise sadece bir tane ses kartı var demektir.
Şimdi ise şunu yaz:

Kod Seç Genişlet

sudo nano /etc/modprobe.d/alsa-base

Dosyanın en sonunda şunları ekle (farzedelimki sende A,B ve C adında 3 tane ses kartı var ve onları CAB sırasıyla eklemek istiyorsun)

Kod Seç Genişlet

options snd-C index=0
options snd-A index=1
options snd-B index=2


Not: Eğer sayfanın sonunda buna benzer * bir şey göremiyorsan 'Alt' ve 'Üst' yön tuşlarını kullanarak sayfa sonuna git.

Mevcut kullanıcıyı audio group'a eklemek
Eğer bir kullanıcının sesi ve kullanıcı adı  /etc/group'da yoksa şu kodlar kullanılır:

Kod Seç Genişlet

grep 'audio' /etc/group
Aşağıdaki gibi bir satırlık yazı göreceksin.

Kod Seç Genişlet

audio:x:29:
devanımda bir kullanıcı adı örneğin: kullanıcı adı 'ubuntu' olsun. O zaman şöyle görülür:

Kod Seç Genişlet

audio:x:29:ubuntu
Eğer örneğin şöyle * bir şey görülürse:

Kod Seç Genişlet

audio:x:29:root
şu kodu ekleyerek adını dosyaya verebilirsin:

Kod Seç Genişlet

sudo nano /etc/group
Şimdi ise satır şöyle olur:

Kod Seç Genişlet

audio:x:29:root
ve şimdi onu değiştir:

Kod Seç Genişlet

audio:x:29:root:esat
buradaki esat sadece kullanıcı adıdır.
Kaydetmek için Ctrl + O, sonra da çıkmak içim Ctrl +X'e tıkla. İşte bu da bu bölümün sonudur.

Çalışma için MIDI ayarlamak-  *EXPERIMENTAL*
Bu bölüm ses kartından ses çıktığı varsayılarak işleniyor. Herşeyden önce, ses kartında bir MIDI port'unun olduğundan emin ol. Çoğu onboard ses kartlarında bir MIDI port yoktur.

Sonra, şu dosyayı aç:

Kod Seç Genişlet

sudo nano /etc/modprobe.d/alsa-base
Ardından bu seçenekleri ekle:

Kod Seç Genişlet

options <örneğin burada snd modül adı; snd-via82xx> mpu_port=0x330
veya ses kartı için zaten bir seçenek varsa

Kod Seç Genişlet

mpu_port=0x330
komutunu ekle.

Mevcut MIDI port 330'dur. Emin değilsen bu numarayı doğrulamak için BIOS'a bakabilirsin. Eğer numara listelenmemişse büyük ihtimalle 330'dur (0x dosya için eklenir)

Eğer hata almazsan MIDI portu başarılı bir şeklide kurmuşsundur. Bu anda, başka düzenleme yapılıp yapılmayacağını bilemiyorum.

Çeşitli Türler ve İpuçları
Burada bu kılavuz haricinde diğer kişilere birkaç kinayemiz olacak. Bunların hepsi bütün donanımlarda çalışacak diye bir şart yoktur elbette. (İnanıyorum ki birgün hda-intel bunu gibi küçük bir kullanma kılavuzu yapacaktır.)
shaviro şu adresi buldu: http://www.ubuntuforums.org/showthread.php?t=15375 (İngilizce)
Alıntı:  http://ubuntuforums.org/showthread.php?t=127402 (İngilizce) ye teşekkür ederiz ki soundblaster 16 isa'yı çalıştırdı. Kısaca eklemek gerekirse:

Kod Seç Genişlet

snd-sb16
/etc/modules açılır, Sonra yeni bir dosya oluşturulur.

Kod Seç Genişlet

gedit /etc/modprobe.d/sound
ve şu komut eklenir:

Kod Seç Genişlet

options snd-sb16 isapnp=0 port=0x220 irq=5 dma8=1 dma16=5

Kod Seç Genişlet

sudo update-modules

Eğer bir intel8x0 modül varsa

Kod Seç Genişlet

sudo nano /etc/modprobe.d/alsa-base

komutunu çalıştırarak AC'97'yi ayarlayabilirsin. Ardından şu satır eklenir.

Kod Seç Genişlet

"options snd-intel8x0 ac97_quirk=3"

[heartsmagic]

Neresi düzeltilecek?

[EsatYuce]

Tamam ben düzelttim biraz. istersen son yazılan bu iki yorumu sil.

[heartsmagic]

Tamam yorumlar sorun olmaz. İmlâsı falan mı düzeltilecek? Eğer öyleyse bir ara el atarız, sonra bu yorumları sileriz. Ayrıca çeviri sana mı ait? Değilse çeviri kaynağı belirtsek güzel olur. Eğer sana aitse eline sağlık.

[EsatYuce]

Çeviri bana ait. sayfanın başında kaynağı verdim. Ben biraz düzenlemiştim bunu fakat siz açtınız ve benim değişikliğim iptal olmuş galiba. Keşke kaydetseydim bilgisayarıma.
İmla falan değil sadece göze hoş görünmesi için bazı fontlar eklenebilir.

[fiko273]

1-2 günlük ubuntu kullanıcısıyım. 5+1 ses sitemi takılı. Wİndows kullanırken bütün hoparlörleri kontrol ederek hangisinin L hangisi R diye bulabiliyorduk mesela. Sinema seyrederken falan hepsinden farklı ses çıkacak şekilde ayarlamıştım. Ubuntuda ses denetimini kurcaladım 6Ch ayarına falan getirdim fakat ayar bir türlü olmadı. Ses kartı onboard harici bir ses kartı da yok. Yardımcı olabilirmisiniz?