Ubuntu'da program yükleme yöntemleri

[komikimben]

Paket Yöneticisi - The package manager

Linux uygulamlarının hemen hemen hepsi açık kaynakdır (open source) ,windows programlarına benzemez ve harici kütüphanelere bağlı olarak çalışırlar. hangi kütüphane olduğunu anlamak zorunda değilsiniz,ancak windows programları tipik bir şekilde kendi kütüphanelerini yüklemesinde içerirler ve bayağı yer kaplarlar yüklemeden sonra, çünkü benzer kütüphaneler daha öncede yüklenmiştir sizin hard diskinizde.Linux programları genelde bunu yapmaz.


Bir çok Linux işletim sistemi yavaş yavaş geliştirmektedir ,programları kolayca indirebilmek ve aynı kütüphaneyi bir çok kez kullanmamayıp hard diskinizde bir çok yeri kurtarmak için.aynı zamanda,bu sistem size yükleme ve update imkanı saglayan bir merkez yeri oluşturur.bu sistem package manager diye adlandırılır ve sizler Ubuntu'da "apt-get,aptitude,Add/Remove ...,Synaptic ve Update Mnager" formlarında görüceksiniz.

Synaptic paket yöneticisinde kurulum

Synaptic ,paketlerin kurulumu içindir  ve büyük ihtimal ile sizin en rahat ediceğiniz bir grafiksel programdır. siz bunu sistem -->yönetim -->synaptic (System --> Administration ---> Synaptic Package Manager) yolunu takip ederek çalıştırabilirsiniz.tebdir olarak çalıştırmadan önce şifre isticektir çünkü tehlikeli olabilir ve Ubuntu sizi korumak için çok sıkı tedbirler alır ve en önemlisi admin olarak girmeyen kullanıcıların sisteminizde karışıklık çıkarmasını engeller.

[IMG]http://img508.imageshack.us/img508/3116/synapticpu0.th.png[/img]

Arama,İşaretleme ve Uygulama

1. ilk olarak yüklemek istediğiniz pakedi arıyoruz.şu unutulmamalıdır ki binlerce uygun tema, uygulama,kütüphane ve döküman vardır Synaptic 'de. bütün bu paketler Ubuntu servislerinde sizin indirebilmeniz  ve update edebilmeniz için yerleştirlmişlerdir; package manager, windows'un update sistemi gibi çalışmaz, daha gelişmiş ve esaslı bir şekilde çalışır,ama birde yüklediğiniz kritik olmayan programları da update eder. aradığınız paketleri kategoriler içersinde bulabilirsiniz. araçyerinde arama  butonuna tıklayarak arama yapabilirsiniz.

2. yüklemek istediğiniz paketi bulduğunuz zaman,üzerinde sağ tıklayın ve yüklemek için işaretleyin.genelikle bu sizi bağlı olduğu diğer programlarında yüklenmesi gerektiğini söylicektir ve demet şeklinde gerekli programları otomatik olarak işaretlicektir. (kaldırırkende aynı işlemi yapabilirsiniz).ayrıca bir anda birden fazla programıda kurabilirsiniz.

[IMG]http://img231.imageshack.us/img231/2218/synapticmarkinstallow7.th.png[/img]

3. yüklemek istediğiniz bütün programları işaretledikten sonra, uygula butonuna tıklayabilirsiniz. böylece,download , yükleme ve kurulum yapılacaktır. çok kolay

[IMG]http://img521.imageshack.us/img521/4568/synapticinstalldeskbarjy2.th.gif[/img]

Synaptic'de sorun yaşarsak ne olucak?

güvenin bana,muhtemelen olucaktır. eger olmazsa,burada neden olmayacagı ile ilgili sorunlar ve çözümleri var.


*Ubuntu paket yöneticisi gerekenleri Ubuntu ana stoklarından alıcaktır, bir çok resmi Ubuntu stoğu vardır! vazgeçtiğiniz ekstra stokları enable yapmaya çalışın.
*eğer internete bağlanamazsanız,tamamen şansınızı yitirmiş olmazsınız.paketlerinizin CD de olma şansı vardır.
*eğer paketiniz hiç bir stokda ulaşılabilir değilse,siz hala windows'un eski hilesini kullanabilirsiniz: el ile kurabilirsiniz. ama unutmayın, Linux'ta bir çok paket-format tipi vardır.

Programı yükledim ama nereye gitti?

genellikle sizin Uygulama menünüz  yeni bir program olarak eklenecektir, ama bazen otomatik olarak gerçekleşmez.burada yeni programınızın linkini oluşturmak için bazı yollar var:


*sisteminizi yeniden başlatabilmeniz gerekebilir. ctrl + alt + backspace kısa yolu işinizi görecektir.

*terminalde çalıştırmak istediğiniz paketin adını komut olarak yazın. bazen  programın adı komut olarak yetmeyebilir. o yüzden programın ilk iki adını yazıp "tab" tuşuna basınız ve programınızı sonra seçin. unutmayınki terminali kapattığınızda programda kapanacaktır.


*Synaptic'de paketinizin üzerine sağ tıklayın.,özellikleri seçin menüden ve  "tab labelled installed files" tıklayınız. yüklenen programların listesi çıkacaktır.  /usr/bin dizinin içinde genellikle komutların adı olur.

[IMG]http://img60.imageshack.us/img60/429/synapticpropertiesinstarl2.th.png[/img]

Programı nasıl silerim?

bir programı kaldırmak istediğiniz zaman, yükleme işlemi yaparken yaptıklarınızın aynısını yapmalısınız.

Terminal'de kurulum

diyelim ki ABC adında bir program kuracaksınız terminalden.
terminali uygulamalar --> donatılar --> terminal yolunu izleyerek bulabilirsiniz. burada şu kodu kullanabilirsiniz.

Kod Seç Genişlet

sudo apt-get install ABC and sudo aptitude install ABC

yükleme yapabilmeniz için super kullanıcı olmalı * ya da şifrenizi kullanmanız gerekecektir.

[IMG]http://img262.imageshack.us/img262/4530/aptitudepo2.th.png[/img]

Synaptic'de ki gibi programı şu kodları kullanarak arayabiliriz.

Kod Seç Genişlet

apt-cache search ABC
veya

Kod Seç Genişlet

aptitude search ABC


bir paketi silmek içinse :

Kod Seç Genişlet

sudo apt-get remove ABC
veya

Kod Seç Genişlet

sudo aptitude remove ABC

kökten kaldırmak için:

Kod Seç Genişlet

sudo apt-get remove --purge ABC
veya

Kod Seç Genişlet

sudo aptitude purge ABC


komut satırı yeni kullanıcılar için korkutucu olabilir,bu yüzden siz nasıl isterseniz onu seçebilirsiniz.

[IMG]http://img521.imageshack.us/img521/6131/terminalinstalldeskbarau5.th.gif[/img]

Programı elle kurmak

Synaptic'de istediğinizi bulamadığınıza kesinlikle emin misiniz? napalım windows yöntemine mahkum kaldınız. öncelikle istediğiniz paketi internetten indirin. (.deb,.rpm,.tar.gz.,.package vs...) hadi bunları nasıl kuracağımıza sıra ile bakalım.

Debian Paket (.deb)
   
paket yöneticisi ile bir program indirdiğiniz zaman, bu genellikle debian paketidir ancak Ubuntu içinde uygundur ancak çalışma garantisi herzaman için yoktur. nautilus'da ki paleti çift-tıklayın * ya da masaüstünüzdeki kurulum dosyasına, paket yöneticisi belirecektir:

[IMG]http://img219.imageshack.us/img219/5919/gdebiuo4.th.png[/img]

sadece ınstall Package basın. bir sorun olduğunda bilgilendirileceksiniz. ayrıca yeni bir versionu varsa o konuda da haber verilecektir.

Masaüstü Teması (.tar, .tar.gz, .tgz, .tar.bz, ...)

Theme Preferences'i açıyoruz. System → Preferences → Theme.


bu uygulama ile iconları,kontrolleri ve pencere kenarlarını değiştirebilirsiniz. theme yüklemek için, install theme diyoruz.

[IMG]http://img521.imageshack.us/img521/8961/themecz4.th.png[/img]

Kaynak Kodundan Yazılım Kurmak (.tar, .tar.gz, .tgz, .tar.bz, ...)

Sadece sağ tıklayıp "extract here" diyoruz.

[IMG]http://img502.imageshack.us/img502/4795/extractvv4.th.png[/img]

video için ise:

[IMG]http://img213.imageshack.us/img213/1659/extracthereeh0.th.gif[/img]

Diğer uzantılı dosyaların kurulumunu anlatmaya gerek duymadım.

Hayırlı işler.




Düzenleme:

Konunun Wiki bağlantısı:
http://wiki.ubuntu-tr.net/index.php/Synaptic_Paket_Yöneticisi

[heartsmagic]

Eline sağlık, sabitlendi ve diğer taraftaki silindi.

[s1bernet1k]

Ellerin dert görmesin arkadaşım.

[Sypro]

Ellerine sağlık. Güzel olmuş cidden.
Alıntı mı Eğer öyle ise kaynak belirtmek gerek.

[heartsmagic]

Diğer taraftaki yazıda kaynak göstermişti @komikimben, buraya geçirirken unutmuş sanırım.

[yogarock]

çok güzel bir çalışma olmuş çok teşekkür ederim..yalnız şu zamana kadar arayıp da bulamadığım bir soruyu sormak istiyorum yeri gelmişken...bu tar.gz paketlerini kurduğumuz zaman bunları kaldırmak istediğimizde nasıl kaldırıcaz yani nereye kuruyor programı /usr,share vs ... böyle kaynaktan derlediğimiz programları tamamen bilgisayardan kaldırmak için herhangi bir program var mı?

[erginemr]

@yogarock,

Kaynaktan derlediğiniz paketlerde, eğer yüklemeyi:

Kod Seç Genişlet

make install
ile yapmışsanız, büyük ihtimalle (ama her zaman değil);

Kod Seç Genişlet

make uninstall
ile kaldırabilirsiniz. Bunu yapabilmek için, en azından Makefile dosyasını saklamanız gerekir.

Ya da daha iyisi, önce Synaptic'ten checkinstall paketini kurup;

Kod Seç Genişlet

make install
yerine;

Kod Seç Genişlet

checkinstall
komutunu vermenizdir (yine her zaman değil, bazen uyumsuzluk olabiliyor).

Bu durumda, dpkg paket yöneticisi, kurulumu izleyecek, kurulu paket veritabanı içine kaydedecek, ve kaynak paketin "*.deb" ikili Debian kurulum paketini de oluşturacaktır. Böylece, programı kaldırmak için:

Kod Seç Genişlet

dpkg -r <program_adı>
komutunu vermeniz yeterli olacaktır.

[yogarock]

tamam onu biliyorum make uninstall ama bu bilgisayardan tamamen kaldırıyo mu?yüklediği bütün kök dizinlerden.....zaten checkinstalli ögrendiğimden beri öyle kuruyorum programları....

[erginemr]

@yogarock,

"make uninstall"da amaç bu zaten...

[yogarock]

saol erginemr ama bu kadar ısrar etmemde sebep 7.10 da compize yüklediğim bazı pluginler çalışmayınca make uninstalle kaldırdım fakat araştırdığımda kök diznlere attığı dosyaları silmediğini gördüm ayrıca kaldırdım plugini tekrar ccsm de gördüm ben de bu yüzden sadece makefile dosyasını sildiğini düşündüm ama dediğin gibi eğer kaldırıyosa kaldırıyodur saol arkadaşım...

[erginemr]

Siz de sağolun. Hepimiz birimiz için... 

Compiz eklentilerinin uninstall prosedürü düzgün oluşturulmamış olmalı, bu yüzden de bazı dosyalar geride kalmış.

Kendinize iyi bakın.

Not: Kaynaktan kurulum hakkında ek bilgi:
http://www.tuxfiles.org/linuxhelp/softinstall.html

[heartsmagic]

Program Kurulumu isminde sabit bir başlıkta anlatılmakta. Checkinstall güzelce halleder o işi.

[yogarock]

evet zaten checkinstall kullanıyorum program kurarken...ayrıca çok teşekkür ederim cevaplarınız için...

[immortal]

http://the.earth.li/~sgtatham/putty/latest/putty-0.60.tar.gz

Şunun nasıl kurulacağına dair bir fikri olan var mı?

[erginemr]

Ubuntu depolarında putty v.0.60 mevcut gibi görünüyor. Basitçe konsoldan:

Kod Seç Genişlet

sudo apt-get install putty
ile kurabilirsiniz.

[heartsmagic]

Cevap zaten verilmiş, ilk bakılacak yer depolar. Kaldı ki hem bu başlık hem de forumdaki başka bir başlık bu meseleyi anlatmakta.
Başlığın daha fazla şişmemesi için sorulara kapatıyorum. Ayrı başlıklarda devam etmek daha güzel olacaktır.