[33] Ubuntu için disk bölümleme ve kurulum

[heartsmagic]

Not: Bu yazının amacı bölümleme ve kurulum için yardımcı olmaktır. Lütfen diskinizdeki bölümlerle iş yaparken çok dikkatli olun. Aksi takdirde yapacağınız bir hata verilerinizi kaybetmenize neden olabilir.

Ubuntu'nun temel anlamda kullanması gereken iki bölüm vardır. Bunlar kök bölüm ve takas (swap) alanıdır. Ubuntu kurulduğunda yaklaşık 4GB yer kaplar. Fakat rahat bir kullanım için daha fazla ayırmanız oldukça faydalı olacaktır. Örneğimizde bu 20GB olacak. Günümüzde belleklerin yeterli olmasına rağmen askıya alma gibi işlemler için takas alanı gerekmektedir ve bu işin sağlıklı olmasını istiyorsanız takas alanınızı en az bellek miktarınız kadar ayırmalısınız. Bizim örneğimizde bu 1GB olacak.

Ubuntu'yu iki şekilde kurup kullanabilirsiniz.
1. Tek başına.
2. Windows'un yanına.

Disk bölümleme için aslında değişen bir şey olmayacak. Eğer diskinizde Windows olacaksa yanında Ubuntu için bölümler olacak. Bizim öreğimizde diskin başında Windows olduğu var sayılacak. Eğer Windows kullanılmayacaksa o bölümü yokmuş gibi düşünebilirsiniz.

Bölümleme işlemini yapmak size kalıyor. İstediğiniz bir yazılımı kullanabilirsiniz. Mesele ortada Ubuntu'nun kullanacağı bölümlerin olmasıdır.

Ubuntu Çalışan CD ile sistemi açıp Gparted uygulamasıyla diskten yer ayırma, bölme biçimleme işlemlerini yapabilirsiniz.

Şimdi örneğimize geçelim. Örneğimizde bir de NTFS yedek bölümümüz olsun. Kısacası bölüm Windows üzerindeki tabiriyle C: ve D: sürücülerinden oluşsun. Görünüm genelde şu şekilde olacaktır.

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------
l                                            l                                                                                     l
l   C: 60GB                          l                                    D: 120GB                                l
l                                            l                                                                                     l
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------

C: Sürücüsünde Windows kuruludur. D: sürücüsü ise yedek alandır ve üzerinde Ubuntu için bölüm ayırabileceğimiz kadar boş alan vardır. Bu noktada şunu unutmamak gerekir. Linux üzerinde sürücü isimleri yoktur. Siz Gparted gibi bir program kullandığınızda bu bölümler sda1 ve sda2 gibi bir isimle karşınıza çıkacaktır.

Gparted'ı açtığınızda karşınızda kabaca böyle bir görünüm olacaktır. Yapacağımız şey şimdi sda2'yi (yani D:) küçülterek, kendisinden yeterli boş alanları ayırıp Ubuntu için biçimlemektir. Örneğimiz 20GB kök, 1GB takas alanı olduğu için, sda2'yi küçülterek 21GB yer açın. Ardından ilk olarak kök bölüm için 20GB'lık alanı ext3 veya ext4 olarak biçimleyin. Geriye kalan 1GB'lık alanı da takas(swap) alanı olarak biçimleyin. Karşınızda şöyle bir görüntü olacaktır:

(Artık Linux isimlendirmesine geçiyoruz)

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
l                                            l                                                       l   sda3                 l  sda4   l
l   sda1: 60G                      l                   sda2:99GB               l  kök(/): 20GB  l  takas      l
l                                            l                                                           l                          l   1GB    l
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Burada önemli olan bir nokta var: Disklerin üzerinde dörtten fazla birincil bölüm olamaz. Eğer dörtten fazla bölümünüz olacaksa üçüncüden sonra uzatılmış bölüm oluşturup, altına mantıksal bölümler açmanız gerekecektir.

Şimdi diskimizin son halinin yukarıdaki gibi olduğunu varsayarak kuruluma geçebiliriz. Tabii bölümleme işlemini Gparted ile yapıyorsanız öncelikle disk işlemlerini kaydetmeniz gerekir. Ardından kuruluma geçmelisiniz. Kurulum bölümüne geldiğinizde yapacaklarınız şu şekilde olacaktır.

Öncelikle kurulumdaki bölümleme ekranı karşınıza geldiğinde en son seçim olan elle (manual) düzenlemeye geçin. Böylece bölümleriniz karşınıza gelecektir. Elinizde zaten hazır bir kök ve takas alanı var. Bunun yanında bir adet Windows kurulu, bir adet de yedek bölümünüz var. Ubuntu kurulumundan sonra bunları da görmek ve erişim sağlamak isteyeceğinizden bağlama işlemi yapmanız gerekir. Dikkat edeceğiniz tek şey kesinlikle sda1 ve sda2 alanı için biçimleme işareti koymamaktır. Ubuntu zaten bu işareti koymaz, siz istemedikçe bölümleri sıfırlamaz. Şimdi kabaca bakalım.

sda1 --> Windows olan NTFS bölüm
sda2 --> Yedek olan NTFS bölüm
sda3 --> Ubuntu kurulacak kök ext4 bölüm
sda4 --> Takas alanı olarak kullanılacak bölüm

İlk bölümü seçerek Düzenle dedikten sonra bağlama yeri olarak (mount point) elle /media/windows yazın. Orada böyle bir seçenek olmadığından elle yazın denmekte.
İkinci bölümü Düzenle dedikten sonra bağlama yeri olarak elle /media/yedek yazın. Orada böyle bir seçenek olmadığından elle yazın denmekte.
Üçüncü bölümü Düzenle dedikten sonra bağlama yeri olarak /, seçin.
Takas alanı için bir şey yapmanıza gerek yok.

Hiçbir bölüme biçileme için işaret atmayın. Ubuntu zaten kök bölüm olarak bağlanan / bölümünü kendisi biçimleyecektir.

Kabaca son görünüm şöyle olacaktır:

sda1 --> /media/windows
sda2 --> /media/yedek
sda3 --> /
sda4 --> Takas

Ardından kuruluma geçin. Her şey yolunda giderse kurulumdan sonra elinizin altında bir Ubuntu olacak ve görüp, erişebileceğiniz windows ve yedek dizinleri bulunacaktır.

[heartsmagic]

Başlığa ufak bir not düşelim. Bir disk üzerinde dörtten fazla birincil bölüm olamaz. Bu nedenle eğer bu başlıktaki gibi bir yapılandırmaya giderseniz başka bir bölüm daha açamazsınız diskiniz üzerinde. Bunun önüne geçmek için arada bir yerde veya son bölümü açmadan hemen önce diskinizde bir tane uzatılmış bölüm açmanız çok işe yarayacaktır.