Uygulama Kurma / Derleme / Checkinstall programı

[demir]

Yazar: heartsmagic

Ubuntu gibi bir dağıtımın güçlü yanlarından biri sahip olduğu geniş ve zengin deposudur. Bu nedenle yeni kullanıcıların herhangi bir programı duyduktan sonra kontrol edecekleri ilk yer depoları olmalarıdır. Geçerli depo yansıları açıldıktan sonra hemen hemen bir çok uygulama bu depolarda bulanabilir. Ancak nadiren de olsa bazı uygulamalar depolarda bulunmaz veya eski sürümleri bulanabilir. Bu durumda yapılacakları aşağıda sıralayabiliriz.

1. http://www.getdeb.net
Bu adreste bazı ekstra ve harici paketler bulunur. Bazı paketlerin ise son sürümlerine ulaşabilirsiniz. Buradaki paketler .deb olarak hazırlanmıştır, kısaca kurmak için

Kod Seç Genişlet

sudo dpkg -i paket_adı.deb

komutunu kullanırsınız. Ancak dpkg bağımlılıkları kendisi çözmez. Bu programın ihtiyaç duyduğu başka bir bağımlılık varsa bunları depodan kendiniz kurmalısınız.

2. Ubuntuforums.com
Eğer getdeb.net'te aradığınız paket yoksa bakacağınız yer burası olmalıdır. Belki birileri bir .deb paketi hazırlamış veya bir yansı geçmiştir.

3. Kaynaktan derleme
Tüm uğraşlara rağmen hala istediğiniz program için bir .deb paketi bulamadıysanız son şansınız programı elle derlemektir. Ancak bu işlem paket takibi yapmayacağından ilerde kaldırmak istediğinizde uninstall gibi bir betik program tarafından sağlanmamışsa biraz meşakkatli olabilir. Bu aşamada Checkinstall programını kullanabilirsiniz. Checkinstall kısaca program derlendikten sonra make install bölümünün yerini alır ve size uygulamanın bir .deb paketini hazırlar. Haliyle ileride programı kaldırmak istediğinizde dpkg kullanabilirsiniz. Kısaca şöyledir:


a. configure işlemi

Sistemde herhangi bir şey derlemek için aşağıdaki işlem mutlaka gereklidir:

Kod Seç Genişlet

sudo aptitude install build-essential

Bunun ötesinde ./configure çıktısına göre ihtiyaç olan diğer bağımlılıklar da bulunup kurulmalıdır.
Derlemeye geçmeden önce yeni kullanıcıların içine düştükleri, çok genel bir hatadan bahsedelim. Aşağıdaki ./configure işleminin işlemesi için uygulamanın indirildikten sonra bir yere açılması ve ardından o dizine düşülmesi gerekir. Bir örnekle açıklayalım:

İndirdiğimiz uygulamanın ismi foo.tar.gz olsun ve masaüstümüze inmiş olsun. Biz terminali açtığımızda ( terminal nedir hâlâ bilmiyorsanız bkz. http://forum.ubuntu-tr.net/index.php/topic,2487.0.html) kendi ev dizinimizde açılır. Bizim uygulamayı indirdiğimiz masaüstü dizinine geçmemiz gerekir. Komut olarak şunlardan biri kullandığınız dile göre değişiklik gösterir, size uyanı kullanın.

Kod Seç Genişlet

cd Desktop

veya

Kod Seç Genişlet

cd Masaüstü

Ardından uygulamayı sıkıştırılmış halinden açalım:

Kod Seç Genişlet

tar xvf foo.tar.gz

Artık masaüstünde foo adında bir dizin olacaktır. İçine düşelim:

Kod Seç Genişlet

cd foo

Daha sonra aşağıdaki işlemlere geçebilirsiniz.

Program derlenmeden önce gerekli kütüphaneler ve bağımlılıklar kontrol edilir.

Kod Seç Genişlet

./configure
Eğer eksik bir şeyler varsa kurmanız gerekir.

Bu aşamada

Kod Seç Genişlet

bash: ./configure: No such file or directory


gibi bir hata çıktısı alıyorsanız:

1. Yanlış dizindesiniz
2. O program için ./configure aşamasına gerek yoktur, farklı bir şekilde kuruluyor anlamlarına gelebilir.

b. make aşaması
Şu şekilde olur:

Kod Seç Genişlet

make
Program derlenir.

c. make install aşaması

Kod Seç Genişlet

sudo make install
Derlenen program sisteme kurulur.

İşte Checkinstall c aşamasında devreye girer. Artık c aşamasını kullanmayız ve aşağıdaki işlemi yaparız:

c. Checkinstall alternatifi
Checkinstall ile devam edebilmek için önce kendisini kurmalıyız:

Kod Seç Genişlet

sudo aptitude install checkinstall

Daha sonra devam edilebilir:

Kod Seç Genişlet

sudo checkinstall

Checkinstall ile program paketlenir ve sisteme kurulur.
Size bazı sorular soracaktır, ön tanımlı olarak hepsine Enter diyerek geçebilirsiniz. Normal şartlar altında Checkinstall size ne tür paket istediğinizi sorar. RPM, DEB, TGZ . Ancak Ubuntu depolarındaki Checkinstall haliyle .deb paketlere ayarlıdır ve size bunu sormaz.


Paketlendikten sonra uygulama kendiliğinden sisteme kurulur. İleride kaldırmak istediğinizde

Kod Seç Genişlet

sudo dpkg -r paket_adı

şeklinde uygulamayı sistemden silebilirsiniz.

4. bin,sh veya run uzantılı paketler

Eğer bu paketler kurulmaya yönelikse:

Kod Seç Genişlet

chmod +x paket_ismi.bin
sudo ./paket_ismi.bin
veya doğrudan

Kod Seç Genişlet

sudo sh ./paket_ismi.bin

şeklinde kurabilirsiniz.


5. Firefox,OpenOffice,Thunderbird gibi büyük projeler

Bu gibi büyük projeler ikilik yani derlenmiş halde dağıtılır. İndirdiğiniz tar.gz, tar.bz2 paketini açıp, gerekli dizine indikten sonra 4. aşamadaki yollardan biriyle çalıştırırsınız. Dikkat kurmazsınız, çalıştırırsınız. Eğer kurulum paketi hazırlanmışsa gerekli yerlere kendisini kopyalar, ancak genelde bu paketler kurulmaya yönelik hazırlanmazlar.

[Siser]

google earth indirdim bilgisayara.GoogleEarthLinux.bin olarak indi. .bin uzantılı dosyaları nerden ve nasıl kuracam?

[ufuk_k]

Buraya sormanız doğru olmamış, bu başlıkta yöntem anlatılmış. Googleearth pakedi depolarda var, synaptic ya da ekle kaldır yoluyla kurabilirsiniz.

[Siser]

özür dilerim. aslında bir an kararsız kaldır buraya mı sormam gerekiyor diye. gerekmiyormuş.
ekle/kaldır da google earth bulamadım da konuya çözüm yeri burası degil. forumda arastırmaya devam ediyorum.

[ufuk_k]

http://forum.ubuntu-tr.net/index.php/topic,952.0.html Bu linkte medibuntu depolarını eklerseniz (sadece o maddeyi) yükleyebilirsiniz depolardan.

[heartsmagic]

Yazı 4. ve 5. maddeler olarak güncellendi. Yukarıdaki soruyu bir süre sonra başka bir yere taşıdıktan sonra başlığı kapatmak sanırım güzel olacak.

Not: @Siser, çok sorun değil, böylece eksik görmüş olduk. Sadece mesajları taşırız olur biter.

[atomkarinca]

Heartsmagic başlık kilitlenmeden teşükkür etmek istedim. Eline sağlık devamlı sorulan sorulara cevap olmuş.

[heartsmagic]

Hata bildirimi için ben de sana teşekkür ederim Tanzer

[osiosborn]

cok guzel..

[oxfuego]

ÇOK teşekkurler arkadaslar

[desinator03]

Değerli arkadaşlar ben yeni bir ubuntu kullanıcısıyım. kurulum başladıktan sonra ns doss penceresi açılıyor ve öylece kalıyor.resetlemem gerekiyor.
bana bu konuda yardımcı olursanız sevinirim. Sistemim: Asus PQ3 Delux-Q6600-1GbDDR3 RAM-NVİDİA 8800GTS

[munirekinci]

Yanlış yerde sorulan bir soru. Lütfen doğru başlık altında sorun.