Shell Eklentisi Nedir? Nasıl Kurulur? Nasıl Sorun Giderilir?

[alquirel]

Başlıklar
Eklenti Nedir?
Eklenti Nelerden Oluşur?
Nasıl Kurulur?
Eklentileri Nereden Yönetiyorum?
Resmi Eklenti Ne Demektir?
Eklentilerde Türkçe Çeviri Sorunu
Nereden Eklenti Bulurum?
Eklenti Çalışmadı, Nereye Bakacağım?

Eklenti Nedir?
Eklenti, Gnome Shell ile hayatımıza girmiş yeni uygulamacık türleridir. Bilindiği üzere Gnome Shell JavaScript diliyle yazılmıştır. Eklentiler de bu JavaScript yapısındaki Shell'e müdahalede bulunan, değiştiren, ekleyen, çıkaran JavaScirpt kodlarıdır. Dolayısıyla sadece panele değil Shell'in her noktasına müdahalede bulunabilen yapılardır.

the GNOME Shell extension design is designed to give a high degree of power to the parts of the GNOME interface managed by the shell, such as window management and application launching. It simply loads arbitrary JavaScript and CSS. This gives developers a way to make many kinds of changes and share those changes with others, without having to patch the original source code and recompile it, and somehow distribute the patched code.

http://live.gnome.org/GnomeShell/Extensions

Eklenti Nelerden Oluşur?
Temel olarak bir eklenti bilgisayarınızda iki yerde bulunabilir.
  - ~/.local/share/gnome-shell/extensions veya
  - /usr/share/gnome-shell/extensions

Eklenti dediğimiz şey, bu dizinlerden herhangi birinin altında kendine ait olan dizin içinde olmazsa olmaz üç dosyadan oluşur:
  - extension.js  // Eklentinin asıl iş yapan dosyası
  - metadata.json  // Eklentinin benzersiz ismi (uuid), normal ismi, açıklaması, geliştiricileri gibi bilgileri içerir
  - stylesheet.css  // Eklentinin stil dosyası

Bunların yanısıra, dil dosyaları ve ayar dosyaları, kullanılan görseller de bulunabilir.

Nasıl Kurulur?
En genel ifadeyle bir eklentiyi kurmak, üstte bahsi geçen iki dizinden birinin altında benzersiz bir isme (uuid) sahip olacak şekilde bir dizin oluşturmak ve bu dizinin altına eklentinin extension.js - metadata.json - stylesheet.css dosyalarını (ve varsa eklentinin bu dizin altında kullandığı diğer dosyaları) yerleştirmekten ibarettir. Ek olarak (varsa) ayar dosyasını ve dil dosyalarını ilgili yerlere taşımaktır.

11.10 ile birlikte Shell'in Ubuntu kullanıcılarına da merhaba demesiyle Shell'in 11.10'dan eski olan eklenti dünyası tekrar şekillenmeye başladı. Yani 11.10'dan önce yazılmış olan, geliştirilmiş olan, hâl-i hazırdaki birçok eklenti (başta WebUpd8 takımı olmak üzere) Ubuntu kullanıcıları tarafından incelenip paketlenerek depolarda sunulmaya başlandı. Bu da şu manaya geliyor: önümüzdeki süreçte bir eklentiyi kurmak için büyük ihtimalle yukarıdaki yolla uğraşmak zorunda kalmayacağız. Ama henüz paketlenmemiş bir eklenti bulursanız bahsettiğim yolu kullanabilirsiniz -ki zaten eklentide (veya indirdiğiniz yerde) kurulum talimatları bulabilirsiniz.

*** Güncelleme ***
Gnome ekibi artık eklenti kurma, kaldırma ve yönetme konusunda büyük kolaylık sağlayan bir site hizmeti sunmakta. Burada yazan bilgiler her zaman için geçerliliğini korumakla birlikte kendinizi bu siteye daha fazla teslim edebilirsiniz
https://extensions.gnome.org/

Eklentileri Nereden Yönetiyorum?
Bunun için öncelikle gnome-tweak-tool uygulamasının sisteminizde kurulu olması lazım. Shell Extensions kısmında eklentilerinizi açıp kapatabilirsiniz. Aynı kısımda bir de eklenti kurmaya yarayan bir seçenek de var, "Install Shell Extension" kısmında zip biçiminde sıkıştırılmış olan eklenti dosyanızı seçerek kolay yoldan eklenti kurabilirsiniz. Her yeni eklenti kurulumunuzdan sonra (ve çoğu ayar değişikliğinden sonra) Alt + F2 ile çıkan çalıştırma penceresine "r" yazarak Gnome Shell'i yeniden başlatmanız gerekir. (Bilgisayarı veya oturumu değil, sadece Shell'i yeniden başlatır.)

Resmi Eklenti Ne Demektir?
Resmi eklenti demek, yazıldıktan sonra sadece kişisel sitelerde değil, gnome.org sitesinde de kendine yer bulmayı başarabilmiş eklenti demektir. Bu eklentileri elle de kurabilirsiniz, ancak bu eklentilerin hepsi WebUpd8 takımı tarafından paketlenip depolanmış bulunmakta. Yani uçbirim veya Synaptic ile kolayca kurabilirsiniz.
Depoda yer alan eklentiler için şu başlığa göz atabilirsiniz : http://forum.ubuntu-tr.net/index.php?topic=30180.0
Resmi eklentiler ile ilgili olarak şu sayfaya bakabilirsiniz : http://www.webupd8.org/2011/10/official-gnome-shell-extensions.html

Eklentilerde Türkçe Çeviri Sorunu
Eklentiler bağımsız kullanıcılar tarafından geliştirildiği için ve henüz tam manasıyla Launchpad desteği gelmediği için genelde Türkçe çeviri konusunda ciddi sıkıntılar var. Ben po dosyası olanı po dosyasından, olmayanı da po dosyası oluşturarak birçok eklentiyi çevirdim. Eklentilere ait Türkçe çevirilerim için : http://forum.ubuntu-tr.net/index.php?topic=30178.0

Nereden Eklenti Bulabilirim?
WebUpd8 takımınca paketlenip depolanan eklentiler için : http://forum.ubuntu-tr.net/index.php?topic=30180.0
Henüz paketlenmemiş çoğu eklenti için : http://forum.ubuntu-tr.net/index.php?topic=30179.0

Eklenti Çalışmadı, Nereye Bakacağım?
Bakacağınız ilk nokta metadata.json dosyası içinde shell-version bilgisidir. Bu değer sizin uçbirimden gnome-shell --version komutuyla öğrenebileceğiniz Gnome Shell sürümünüzle aynı değerde değilse çok büyük bir ihtimalle o eklenti sizin Shell'inizde çalışmayacaktır.
Eklentiler (daha doğrusu Shell, tamamiyle) JavaScript ile yazıldığı için hata çıktısı amacıyla uçbirim kullanmak makul değil (her ne kadar js veya gjs komutlarıyla JavaScript dosyaları uçbirimde çalıştırılabiliyor olsa da). Bu iş için Gnome Shell'in kendine özel bir penceresi var. Adı Looking Glass. Bu pencereye ulaşmak için Alt + F2 ile açılan çalıştır penceresine (looking glass baş harfleri) "lg" yazıp Enter'a basıyoruz. Bir hata varsa "Errors" sekmesinde görebilirsiniz. (Tabii bunun için de kullandığınız eklentinin hata mesajı atan şekilde yazılmış olması gerekiyor)
Ayrıca yukarıdaki başlıklarda bilinen çözülen hataların bilgilerini bulabilirsiniz, bulamadığınız takdirde eklentinizle ilgili sorunu dile getirebilirsiniz.

-----------

Yazdıklarımda varsa eksik, hata türü şeyler, belirtirseniz sevinirim.
Eklenmesini istediğiniz sorularınızı da iletebilirsiniz. Dilimizin döndüğünce...

-----------

Düzenleme : Bu yolu üzerinde değişiklik yaparken bu sorunu yaşadığınız herhangi bir eklenti için kullanabilirsiniz. Çünkü genelde Mutter da ortadan kaybolduğundan o an için Gnome Tweak Tool'a ulaşmak imkansızlaşabiliyor. Bu şekilde sorunlu olduğunu düşündüğünüz eklentilerinizi kapatarak Shell'inize kavuşmanız mümkün.


11 Kasım itibariyle gelen "gnome-shell-system-monitor" (üst panele yerleşen) eklentisinin güncellemesini alıp Shell'de sorun yaşayanlar olabilir.
Şahsen ben yaşadım

Bu durum için şöyle bir yol faydalı olur :

System monitor eklentisinin güncellemesinde sıkıntı var, ben de dün akşam bu sorunu yaşadım.

Sistemini bir şekilde Unity ile aç.

dconf-tools kurulu değilse kur.

Kurduktan sonra dconf-tools penceresini açıp şu yolu takip et :
> org > gnome > shell

enabled_extensions kısmındaki 'system-monitor' ifadesini çıkart.
Sonra elin değmişken 'gnome-shell-system-monitor' paketini de kaldır.

Sonra Gnome Shell'e geç.

Bir süre system-monitor eklentisine ellememek lazım

Bazen eklentiler bu şekilde aksaklıklara yol açıp Mutter pencere yöneticisini işlemez hale sokabiliyor.
Kullanıcı hatası veya sistem hatası olup olmaması hakkında yorum yapamayacağım, zaten net bir şey söylemenin de mümkün olduğunu zannetmiyorum.

[zembela]

Neden bazı eklentiler burada:  ~/.local/share/gnome-shell/extensions, bazıları ise burada: /usr/share/gnome-shell/extensions oluyor?

[matrax_41]

Bir depodan kurduğunda kök dizine (/usr/share/gnome-shell/extensions), extensions.gnome.org, github vb. sitelerden kurduğunda kullanıcı dizini altına yüklenir. Daha doğrusu nerden yüklediğinden çok hangi kullanıcı ile kurduğunla alakalı (root yada kullanıcı hesabı)

[cansoydas]

dconf düzenleyicisini kurdum ama org'ye girince hiçbirşey çıkmıyor lütfen yardım edin..

[alquirel]

Eğer dconf-editor'u ayar yapmak için kurduysanız Gnome ekibinin eklenti ayarları için geliştirdiği bir betik var, Alt+F2 ile açılan satıra şu komutu yazdığınızda ulaşabilirsiniz.

Kod Seç Genişlet


gnome-shell-extension-prefs


[cansoydas]

son sürüme uyumlu 3.06 sürümü ne zaman çıkar bilginiz varmı?

[alquirel]

son sürüme uyumlu 3.06 sürümü ne zaman çıkar bilginiz varmı?

Diğer başlıkta yazdığım cevabı okumadınız sanırım.

[maxwell]

Bu eklentiler az da olsa bilgisayarı yavaşlatıor mu?

[matrax_41]

Aşırı sayıda eklenti yüklersen olabilir de normal şartlarda bir yavaşlık oluşturmuyor.

[maxwell]

Anladım, teşekkürler.

[acer]

Gnome shell kurulurken mdm veya gdm mi kurulsun diye soruyor. Mdm ve gdm nedir? Aralarında ne tür farklar vardır? Hangisinin kurulması tavsiye edilir?

[matrax_41]

GDM(Gnome Display Manager)= Gnome için görsel açılış yöneticisi.

Kurulurken mdm değil de lightdm mi gdm mi diye soruyordur. Lightdm de Ubuntu'nun kullandığı açılış yöneticisi. İkisi de olur. Unity'i de kullanacaksan lightdm, kullanmayacaksan gdm'yi seçebilirsin.

[JaNaVaR]

Gnome yi yükledim https://extensions.gnome.org/ sitesinden eklenti indiriyorum fakat zip dosyası halinde iniyor https://live.gnome.org/GnomeShell/Extensions sitesini inceledim az buçuk ingilizceyle ama ne yapacagımı anlamadım "gnome-shell-extension-tool --create-extension" komutunu kullandım amaher defasında bişeyler soruyor yardım lütfen

Kod Seç Genişlet

alp@alp:~$ gnome-shell-extension-tool --create-extension

Name should be a very short (ideally descriptive) string.
Examples are: "Click To Focus",  "Adblock", "Shell Window Shrinker".

Name: extensions

Description is a single-sentence explanation of what your extension does.
Examples are: "Make windows visible on click", "Block advertisement popups"
              "Animate windows shrinking on minimize"

Description: Make windows visible on click

Uuid is a globally-unique identifier for your extension.
This should be in the format of an email address (foo.bar@extensions.example.com), but
need not be an actual email address, though it's a good idea to base the uuid on your
email address.  For example, if your email address is janedoe@example.com, you might
use an extension title clicktofocus@janedoe.example.com.
Uuid [extensions@alp]: ^CTraceback (most recent call last):                     
  File "/usr/bin/gnome-shell-extension-tool", line 203, in <module>
    main()
  File "/usr/bin/gnome-shell-extension-tool", line 196, in main
    create_extension()
  File "/usr/bin/gnome-shell-extension-tool", line 114, in create_extension
    uuid = raw_input('Uuid [%s]: ' % (sample_uuid, )).strip()
KeyboardInterrupt


[matrax_41]

extensions.gnome.org sitesinden zipli dosya inmemesi gerekiyor. Direk kurulur sistemine oradan. Farklı bir tarayıcıyla denedin mi ?

[JaNaVaR]

Windows kafası işte manuel olarak indiriyormuşum, sol tarafta ki " on of " simgesini kullanmam gerekiyormuş.

[trk]

Arkadaşlar merhaba. Ben gnome shell kurdum yazılım merkezinden, oturum açtım ve gnome shell kullandım, sonra tekrar ubuntu 2d seçeneğinde oturum açtım, gnome shell e giremez oldum yani açılmıyo hep unity 2d de, sudo apt-get purge gnome-shell-* bu komutla kaldırdım, fakat resimdede gördüğünüz gibi ses mesaj yani bu üç simge silik gözüküyo sorun ne acaba önce böle değildi? Uçbirimden kaldırmama rağmen, oturum açma ekranında gnome shell gözüküyo, tamamen nasıl silerim yardımcı olurmusunuz?

[eklenti yönetici tarafından silindi]

[heartsmagic]

Kod Seç Genişlet

dpkg -l | grep gnome-shell
ne diyor?

[nikbinliknet]

Merhaba,

Gnome Shell Extensions ( https://extensions.gnome.org/extension/613/weather/ ) sayfasında WEATHER eklentisini kurmaya çalıştım ama bir türlü kurulmadı. Bunun üzerine eklentiyi ana kaynağından yükledim. https://github.com/Neroth/gnome-shell-extension-weather
Kuruldu ve sağlıklı bir şekilde çalıştı. Sistemi kapatıp yeniden açtığımda WEATHER eklentisi açılmadı. Şöyle bir hata veriyor:

Kod Seç Genişlet

Gio.IOErrorEnum: '/usr/share/gnome-shell/extensions/weather-extension@xeked.com/weather-prefs.log' dosyası açılırken hata: Erişim engellendi

Stack trace:
  WeatherPrefsWidget<.status@/usr/share/gnome-shell/extensions/weather-extension@xeked.com/prefs.js:90
  wrapper@/usr/share/gjs-1.0/lang.js:213
  WeatherPrefsWidget<.initWindow@/usr/share/gnome-shell/extensions/weather-extension@xeked.com/prefs.js:104
  wrapper@/usr/share/gjs-1.0/lang.js:213
  WeatherPrefsWidget<._init@/usr/share/gnome-shell/extensions/weather-extension@xeked.com/prefs.js:71
  wrapper@/usr/share/gjs-1.0/lang.js:213
  buildPrefsWidget@/usr/share/gnome-shell/extensions/weather-extension@xeked.com/prefs.js:653
  Application<._selectExtension@/usr/share/gnome-shell/js/extensionPrefs/main.js:100
  wrapper@/usr/share/gjs-1.0/lang.js:213
  Application<._extensionSelected@/usr/share/gnome-shell/js/extensionPrefs/main.js:119
  wrapper@/usr/share/gjs-1.0/lang.js:213
  Application<._selectExtension@/usr/share/gnome-shell/js/extensionPrefs/main.js:110
  wrapper@/usr/share/gjs-1.0/lang.js:213
  Application<._extensionsLoaded@/usr/share/gnome-shell/js/extensionPrefs/main.js:219
  wrapper@/usr/share/gjs-1.0/lang.js:213
  _emit@/usr/share/gjs-1.0/signals.js:124
  ExtensionFinder<._extensionsLoaded@/usr/share/gnome-shell/js/misc/extensionUtils.js:178
  wrapper@/usr/share/gjs-1.0/lang.js:213
  done@/usr/share/gnome-shell/js/misc/fileUtils.js:33
  @/usr/share/gnome-shell/js/misc/fileUtils.js:51
  onNextFileComplete@/usr/share/gnome-shell/js/misc/fileUtils.js:21
  main@/usr/share/gnome-shell/js/extensionPrefs/main.js:276
  @<command line>:1
 

Gnome Shell Extensions üzerinden de Tweak Tool'dan da bu bozulan eklentiyi kaldıramıyorum. Yeniden ve sağlıklı bir şekilde nasıl kurabilirim.

[trk]

Kod Seç Genişlet

dpkg -l | grep gnome-shell
ne diyor?

Kodu yazdım hiçbişey olmadı? Altsatıra geçti kod yazmak için yeni dizine.

[heartsmagic]

@nikbinliknet, kurulumu nasıl yaptın? Gnome Shell tecrübem olmadığı için en sağlıklı yöntem nedir bilemiyorum ama /usr/share/gnome-shell/extensions/ dizini altında görünüyordur o eklenti. Sadece oraya yazıyorsa oradan silmek yeterli olur mu bilemiyorum.

@trk, gnome-shell'e ait paket yok o zaman sistemde. O görünmeyen ses vb. için Unity eklentilerine bakarız ama sormak istiyorum, senin Ubuntu sürümün ne? Son sürümlerde Unity2B yok.

Kod Seç Genişlet

dpkg -l | grep indicator

ne diyor? Gerçi paketler kurulu olmasa görünmezler, neden etkisiz olarak görünüyorlar şimdilik bilemiyorum. Bir de GDM mi kullanıyorsun Lightdm mi?

Kod Seç Genişlet

dpkg -l | grep gdm ne diyor?

[matrax_41]

@nikbinliknet, sitesinde gnome 3.8 ve üstünü desteklediği yazıyor. Sen hangi sürümü kullanıyorsun ?

[trk]

Kod Seç Genişlet

ii  gir1.2-appindicator3-0.1                    0.4.92-0ubuntu1                          Typelib files for libappindicator3-1.
ii  indicator-applet-complete                   0.5.0-0ubuntu1                           Clone of the GNOME panel indicator applet
ii  indicator-application                       0.5.0-0ubuntu1                           Application Indicators
ii  indicator-appmenu                           0.3.97-0ubuntu1                          Indicator for application menus.
ii  indicator-datetime                          0.3.94-0ubuntu2                          Simple clock
ii  indicator-messages                          0.6.0-0ubuntu2                           indicator that collects messages that need a response
ii  indicator-power                             2.0-0ubuntu1                             Indicator showing power state.
ii  indicator-printers                          0.1.6-0ubuntu1                           indicator showing active print jobs
ii  indicator-session                           0.3.96-0ubuntu1                          indicator showing session management, status and user switching
ii  indicator-sound                             0.8.5.0-0ubuntu2.1                       System sound indicator.
ii  indicator-status-provider-mc5               0.6.0-0ubuntu2                           indicator-messages status provider for telepathy mission-control-5
ii  libappindicator1                            0.4.92-0ubuntu1                          Application Indicators
ii  libappindicator3-1                          0.4.92-0ubuntu1                          Application Indicators
ii  libindicate-gtk3                            0.6.92-0ubuntu1                          library for raising indicators via DBus - GTK+ bindings
ii  libindicate5                                0.6.92-0ubuntu1                          library for raising indicators via DBus
ii  libindicator-messages-status-provider1      0.6.0-0ubuntu2                           indicator status provider - shared library
ii  libindicator3-7                             0.5.0-0ubuntu1                           panel indicator applet - shared library
ii  libindicator7                               0.5.0-0ubuntu1                           panel indicator applet - shared library
ii  python-appindicator                         0.4.92-0ubuntu1                          Python bindings for libappindicator
ii  sni-qt                                      0.2.5-0ubuntu3                           indicator support for Qt
ii  telepathy-indicator                         0.2.1-0ubuntu1                           Desktop service to integrate Telepathy with the messaging menu.

dpkg -l | grep gdm  bunu yazdığımdada *hiçbir şey *olmuyor.

[heartsmagic]

indicator-sound paketi kurulu, gerçi böyle tahmin ediyordum. Şimdi, ben sorunu yanlış anlamış olabilirim. Silik görünüyor ama tıklayınca çalışıyor mu yoksa hiç mi çalışmıyor? Silik olmasına rağmen çalışıyorsa tema sorunu olabilir ve biz yanlış sularda yüzüyor olabiliriz.

[trk]

Hiç çalışmıyor hiç ses çıkmıyor. Sesi sına diyorum hiç ses çıkmıyor. Silik görünmüyor.

[heartsmagic]

Kod Seç Genişlet

sudo apt-get install --reinstall ubuntu-desktop

ile ilgili paketi bir kurdurup oturumu kapatıp açmayı dene.