codecler ve wine yasal mı?

[onparmakfklavye]

Merhaba ubuntuda mp3 vs. oynatabilmek için bazı codeclerin yüklemek istiyor. Bu codecleri yüklerken neden uyarı veriyor. Bu uyarı söz konusu yazılımların kapalı olduğu için mi? Melesa yazılım merkezindeki paket içinde Ms Fonts vs. geçiyor. Bunları yüklemek ve wine konusu yasal mı yoksa bunlar gri noktada mı yer alıyorlar. Codecleri yüklemesem de Vlc işimi görüyor. Yine wine paşa paşa çalışıyor fakat ms vs. buna bişey diyor mu? Kısaca işin lisans kısmını merak ediyorum.

[plazma]

https://www.winehq.org/about
https://www.winehq.org/docs/winelib-guide/mfc-legal-issues
https://en.wikipedia.org/wiki/Wine_%28software%29

[Mr_YAMYAM]

Tüm kodekler ve wine yazılımı yasal yazılımlardır.
MP3 gibi veri akışlarının okunabilmesi ve encode edilebilmesi için geliştirilmiş MP3 kodeklerinin sahibi bulunmaktadır ve kullanmak için sadece lisansa imza atmalısın. Kullanımı ücretli değildir.
Keza bazı kodekler vardır ki çok yüksek ücretlerle satılmaktadır.
Bunlara örnek AAC (Advantec Audio Codec) DOLBY DIGITAL veri akışı ve DTS veri akışları örnek gösterilebilir.
Kodekleri anlayabilmek için iki kısımda incelemek gereklidir.
1 ENCODERLER (Kodlayıcılar) Veri akışlarının düzenlenerek belli akışta sunulma işlemini yapan yazılımlar veya donanımlardır.
2 DECODERLER (Kod çözücüler) Bir veri akışının (STREAM) analizini yaparak kodunu çözen ve dosyadaki akışları okunabilecek duruma getiren yazılımlar veya donanımlardır.

[ahmet_matematikci]

@Mr_Yamyam şimdi biz video izlerken hangi kodekleri kullanıyoruz 1. yi mi 2. yimi

[ekremsenturk]

Gstreamer kurulu olan bilgisayarlarda, (Linux'ta varsayılan olarak yönlendirilir) açık kaynak lisanlı kod çözücüleri kullanıyoruz. Sahipli bir yazılıml kullanılmak üzereyse, bunu kullanıcıya haberdar etmek, bir dağıtım politikasıdır. Bazı kullanıcılar sahipli yazılımları prensip olarak bilgisayarlarında görmek istemezler ve o yazılımlara güvenmezler. Olayı,gerçek hayatta karşılaşabileceğiniz Vejeteriyan'lar ile benzeştirebilirsiniz.

[Mr_YAMYAM]

@Mr_Yamyam şimdi biz video izlerken hangi kodekleri kullanıyoruz 1. yi mi 2. yimi

Bir video izlerken birkaç codec'ten bahsetmek doğru değildir. Onlarca hatta yüzlerce kodek uygulaması bulunmaktadır.
Video dosyası hangi encoderler ile hazırlanmışsa o decoderler ile açılıp kullanılabilirler.

Temel olarak 2 ana unsuru bilmeliyiz.
1 Video kodekler
2 ses kodekleri.
Ayrıca her kodeğin kendine özgü ayrıştırıcıları ve bağdaştırıcı gibi özellikleri de bulunmaktadır.

[seron]

Wine kaynakları yabancı dil olduğundan net bir şey söylemem doğru olmaz.
Fakat kodekleri kullanmak yasal ve helaldir, gri değil(Mr yamyamın bahsettiklerini hiç kullanmadığımdan o kodeklerden haberim yok.)

Kurarken neden izin istiyor?
"bu kodeklerin abc yapımcısı tarafından yapıldığını, kendi kodek'im miş gibi ilan etmeyeceğimi (çalmayacağımı), bilgisayarımda oluşabilecek sorunlardan bu kodeklerin yapımcısını sorumlu tutmayacağımı, bu kodek korsana elverişlidir; korsana neden olursam firmayı sorumlu göstermeyeceğimi..... vs kabul eylerim" diyorsunuz. Üretici firma, "ücretsiz olarak sunuyorum ama benden izin almanız ve anlaşmayı imzalamanız şartıyla" diyor.

Yanlış hatırlamıyorsam Microsoft ile H264 kodek sıkıştırma teknolojisi'nin sahibi Alman bir firma mahkemelik olmuştu geçen yıllarda: Microsoft bu kodeği izin almadan Windows'un içine dahil etmiş.

@Ahmet_matematikçi: Mr_Yamyama sorma kafan karışır kullandığının video ne ile sıkıştırılmışsa o kodeği, nasıl kapsüllenmişse (uzantısı .avi .mp4 .flv neyse...) o uzantıyı, nasıl bir ses akışı ile videonun sesleri kodlanmışsa (mp3 olur, aac, olur şu olur bu olur) sadece onunla kullanıyorsun. hepsini aynı anda kullanmıyorsun ve hangi kodek kullanılıyorsa o kodeğin dekoderini kullanıyorsun. video çalarının içinde ya da sisteminde o koder ve dekoderlerin muhtemelen kuruludur. bakınız "ubuntu kısıtlı ilaveleri". Bu ilaveler Ubuntu'nun içinde de gelebilirdi; ama kullanıcının bizzat izinle kurmasını istiyor Mark Shuttleworth.

Aşağıdaki resim biraz açıklamaya çalışıyor. Avi ve Flv'nin kodek türünü yanlış göstermiş olabilirim. Bu işler karışık işler

[eklenti yönetici tarafından silindi]

[onparmakfklavye]

@ekremsenturk ve @seron cevaplarınız çok açıklayıcı teşekkürederim.

Aslınnda tersine mühendislik mantıklı geliyor fakat ms benim ürünlerimle ürettiğini benim platformum haricinde kullanamazsın vs. diyor mu bilemedim. Bu telif hak huk mevzuları çok sıkıcı. Wine işini biraz daha araştırmak gerek.

[ekremsenturk]

Burada Microsoft'un ürettiği bir ürün yok. Microsoft da bu ürünleri hak sahiblerinin izni ile kullanmak zorunda. Ne MP3 ne de H262, ne de diğerleri, hiç biri bir Microsoft ürünü değil.  Wine da yine açık kaynaklı ve Windows ile hiç bir ilgisi olmayan ve Windows'tan farklı bir ortam. Windows programlarına aradıkları dizin ve dosya yapısı ve belirli dinamik kütüphanelerin eşdeğerlerini sunan sanal ve araştırma amaçlı bir isletim sistemi veya emulatörü. Kullanmanın hiç bir sakıncası yok,

[onparmakfklavye]

Şunu demek istemiştim. Örneğin gpl ile ürettiğin birşeyi -yanlış bilmiyorsam- açmak zorundasın. Windows uygulamaları da ms ürünleri ile üretiliyor. MS gpl tarzı bir yaklaşımla benim ürünümle ürettiğin şeyi benim dışında kullanamazsın diyor mu diye merak ettim.

[seron]

Bilinmiyor.

Ama bahsetiğiniz yazıtiplerini microsoft parayla satmıyor; sadece "benimdir(ben icadettim)" diyor. Aynen kodekler konusundaki gibi alıp kullanabiliyorsun. Birçok yazıtipi indirme sitesinde de bu yazıtipleri yasal olarak indirilip kullanılabilir durumda.

Wine, windows'tan birşey çalmıyor; windows'u taklit ediyor. Windows'u yasadışı çoğaltmadığı ve şirketi de zarara uğratmadığı için yine MS'in buna birşey diyeceğini zannetmiyorum. Öyle birşey olsaydı, yerli-yabancı linux sitesinde dava haberlerine denk gelirdik.

Her üç araçlar gurubunu da rahat rahat kullanın bence.

[grayloop]

Öncelikle, bu yasallık tartışması son kullanıcıyı bağlayıcı nitelikte değil. MS bu konuyla ilgili olarak bazı ürünlerinde hak ihlalinin yapıldığını söylemişti, ancak bu konuda bildiğim kadarıyla bir dava da açılmış değil. Örneğin, LibreOffice kullanarak *.doc, *.docx gibi belgeleri açabiliyoruz, kaydedebiliyoruz. Bu son kullanıcıyı bağlamıyor, LibreOffice üreticilerini bağlıyor. MS XML standardını kendi tekeline alabilmek için birkaç yıl önce bir dayatma yapmıştı ve bunun aleyhinde imza kampanyaları da düzenlenmişti http://www.ozgurlukicin.org/ooxml/.

Çözücüler (codecs) ise farklı üreticilere ait ve sizin de bildiğiniz gibi Windows ortamında da bazı medyayı oynatabilmek için XCodecPack gibi uygulamalar yüklemek durumundasınız. Yani başka çözücü paketlerini kendiniz yüklemelisiniz ve bu da yasal.

[seron]

DÜZELTME:

Wine'ı için rahat şekilde kullanamayabilirsin
Az önce plazmanın verdiği linklerden yasal mevzuat kısmına baktım. yarım yamalak ingilizcem ve google ingilizcesi sayesinde bazı kavramların muğlak kaldığını ve sorun yaşayabileceğimizi şeyediyor.

Anladığım kadarıyla üç ana kısıma vurgu yapmış(okuduğum yere kadar)

1- biz bunları bir avukat yardımıyla konuşmuyoruz sorun yaşamamak bir avukata danışmanız gerekebilir diyor.
2- Yazılımda kullanılan yazılım parçacıkları için şimdi farkedilmese de kısıtlamalar olabilir. veya wine'e kurduğunuz yazılım içinde MSe ait dll neyin varsa bu durumda yasal olmaz hepten wine'ı da yakarsınız gibisinden birşeyler diyor.
3-bazı bileşenler için en güzel yol (visual studio) yasal lisans satın alınması falan fıstık birşeyler diyor.

ben tam olarak anlamadım ama sanırım konu tam anlamıyla "şeffaf" değil.

NOT: çevirim ve anladığım şey yanlış olabilir.

[onparmakfklavye]

@seron haklısın en iyisi uzak durmak ve her ihtimale karşı elinde windows bulundurmak. 

Libreoffice konusunu hiç düşünmemiştim. Neyseki ms biçimlerine mecbur kalırsak office.com var

[grayloop]

https://tr.wikipedia.org/wiki/Wine

Wine'nın açılımı, Wine Is Not an Emulator (Wine Öykünücü Değildir)

Kullanmak elbette zorunlu değil ancak uzak durmaya da gerek yok. Wine kullanmanız gereken bazı durumlar olabilir, böyle durumlar için de bir MS sistemi satın almak yerine çoğu kullanıcının yaptığı gibi korsan kullanmaktansa Wine kullanmak daha mantıklıdır.

[ekremsenturk]

Wine kendisi yasal. Ancak kullanacağınız programlar sahipli oldukları durmda, lisans sözleşmesinde belirlenmiş şartlar yasal yükümlülükler getirir. Genelde Microsoft yazılımları sade bir cihaza kurulum için izin verir. Her cihaz için (sözleşmede farklı belirtilmemişse) ayrı lisans bedeli ödenir. Wine ile kurulu bir yazılım, farklı bir cihaza kurulmuş gibi algılanabilir. Genelde Micrsoft yazılımları gerçek bir Windows işletim sistemi tanınmadığı sürece kurulmazlar. bu durum ücretsiz yazılımar için de geçerli. Win ile iyi çalışan Windows uyglamalarının çoğu açık kaynaklı veya ücretsiz ve üçüncü parti yazılımlar. Bir programın kendi kaynak kodları, sahipli bir başka programın kaynak kodları ile aynı olamdığı sürece, aynı işlevi görmelerinde hiç bir yasal sakıncası yoktur.