Dil bilgisi konusunda pek çoğumuz o kadar çok hata yapıyoruz ki, durum pek "İnternette/forumda dikkat etmiyorum!" ile açıklanabilecek gibi değil. Pek çoğumuz ne, nasıl yazılır bilmiyoruz. Ben şimdi kendi bilgim ölçüsünde yaygın yanlışlarımızın doğrularını anlatacağım. Yanlışlarım olabilir, düzeltin! Ama öncelikle şunu söylemeliyim ki; eğer hatalı yazmak istemiyorsanız, yazarken kafanızın karıştığı her durumda bir yerlerden doğrusunu kontrol edin. TDK'nın internet sayfasından olabilir, herhangi bir imlâ kılavuzundan olabilir ya da ek$i sözlükten de olabilir; bir bakın neyin nasıl yazıldığına.
Aklıma gelen yaygın yanlışlar:
1) "de" Bağlacı Kâbusu / Bulunma Hâl Eki
a) Bulunma Hal Eki
Bu 'de' birleşik yazılır. Eklendiği kelimeye bulunma anlamı katar ve eklendiği sözcüğe göre şekilden şekle girebilir (Yani sertleşmeye ve(ya) ünlü uyumuna uyar.):
"Çatal masada duruyor." - Burada 'de', 'da'ya dönüştü, ünlü uyumunu tutturabilmek için.
"Herkeste kitap var mı?" - Burada 'de', 'te'ye dönüştü, ünsüz sertleşmesinden.
"O kitap Ayşe'de."
"Ankara'da kar yağıyor."
"Bilgisayarımda Ubuntu var."
Bu örneklerin hepsinde gördük ki, '-de' eki, eklendiği kelimeye bulunma anlamı katıyor.
b) Bağlaç olan "DE"
Bu arkadaşımız "dahi" (ilave) anlamı katıyor. Kesinlikle ayrı yazılmalıdır! Ünlü uyumuna uyar (yani duruma göre "de" yahut "da" olabilir.) ama sertleşmeye katiyen maruz kalmaz. YANİ "te", "ta" olmaz!
"Bu kitabı ben okudum, Ali de okudu, Ayşe de okudu."
"Sen de gelecek misin?" - Bakın burada anlıyoruz ki, birileri gelecek ve "Sen de gelecek misin?" diye soruluyor. "İLAVE" durumu var.
"Makas da alman lazım." - Bakın burada "Makas ta alman lazım." olmuyor çünkü daha önce de dediğimiz gibi bağlacımız sertleşmeye mağruz kalmıyor.
"Benim kızım elma da yermiş." - "Onu yer, bunu yer elmayı da yer." anlamında.
Şimdi birkaç karışık örnek verelim.
"Elmada kurtçuk var." - Kurtçuk, elmada bulunuyor.
"Çantamda elma da var." - Çantamda bir şeyler var, elma da var.
"Çantamda da elma var." - Cebimde elma var, elimde elma var, çantamda da elma var.
"Gerekirse sokakta da yatarım." - Orda yatarım, burda yatarım, sokakta da yatarım. Bakın burda "-ta" bulunma eki iken "da" bağlaç!
(Bu arada, örnek olarak bu saçma cümleler nerden geliyor aklıma bilmiyorum.)
2) Soru Eki "Mİ"
Bu arkadaşımız sesli uyumuna uyar. Yani "mi", "mu", "mü"... olabilir. Asıl önemlisi, bu vatandaş HER ZAMAN ayrı yazılır! Başka açıklamaya pek gerek yok.
Örnekler:
"Geldin mi?"
"O gelen sen miydin?"
"Siz de gelmiyor musunuz?"
"Lotoyu tutturdum mu tutmayın beni." - Buraya dikkat! Burada "mu" soru anlamı taşımıyor, "Lotoyu tutturduğum zaman" anlamı taşıyor ama yine de ayrı yazılır. Ayrıca cümlemiz bir soru cümlesi olmadığından sonuna NOKTA koyarız.
"Bahçeye gül de mi ekeceksin?" - Örneğe bak be! Hem bağlaç olan "de" var, hem de soru eki "mi". :D
3) "ki" Bağlacı, Sıfat Yapan "ki", Zamir Olan "ki"
"ki" belirtme anlamı taşıyorsa ve kendisinden sonra isim geliyorsa sıfattır ve bitişik yazılır. Belirtme anlamı taşıyorsa fakat kendinden sonra isim gelmiyorsa zamirdir, bu durumda da bitişik yazılır. "ki" bağlacı ise ekseriyetle iki cümleyi birbirine bağlar ve ayrı yazılır.
Örnekler:
"Bendeki kitap çok yıprandı." - "Hangi kitap? Bendeki kitap." Bakın, kitabın hangi kitap olduğunu BELİRTTİK.
"Bir of çeksem karşıki dağlar yıkılır."
"Okuldaki ağaçları kesmişler."
"Benim kalemim bozuldu, seninkini alabilirmiyim?" !!! Bakın burada zamir oldu, zira bir ismin yerine geçti.
"Adamın arabası öyle güzel ki, gaza bastı mı uçuyor." - Bakın burada iki cümle var. 1- Adamın arabası güzel. 2- Gaza bastımı uçuyor. "ki" ile bağladık mı enfes oluyor.
"Duydum ki unutmuşsun gözlerimin rengini." - Yine iki cümleyi birleştirdi. 1- Duydum. 2- Unutmuşsun gözlerimin rengini. (Bu arada örneğin güzelliğine dikizdiniz mi?)
"Anladım ki hiç kimse, hiç kimse sen değil." - Hehe, bu saatte yazınca böyle romantik örnekler geliyor insanın aklına.
"Niye ki?" - Burada iki cümle yok, malum. Ama anlam itibariyle bağlaç olduğu belli. Ortada olan bir durum (sorguladığımız durum) ile sorumuzu bağlıyoruz burada. Diyelim ki karşımızdaki bize küsmüş. Biz de soruyoruz: "Niye ki?". Küskünlüğü ile sorumuzu bağladık. Ama yazarken bunlara takılmak önemli değil zaten. Anlam olarak bunun bağlaç olduğu açık.
Yeter bu kadar. "ki"ye çok bile yer ayırdık.
4) Özel İsimler ve Kesme İşareti Kullanımı
Malum, özel isimlere gelen ekler kesme işaretiyle ayrılır. Öhöm! Cümlemi düzelteyim; özel isimlere gelen ÇEKİM EKLERİ kesme işaretiyle ayrılır. YAPIM EKLERİ ayrılmazlar VE eğer yapım eki varsa, arkasından gelen çekim ekleri de ayrılmaz. İlk harf de hep büyük yazılır. (Dilimizdeki kurala bakın yahu! :D Bir yabancıya Türkçe öğretmeye kalksak ne kadar zorlanır(ız).)
Örnekler:
Türkiye - gelsin bir çekim eki - Türkiye'ye
Türkiye - gelsin bir çekim eki - Türkiye'de
Türkiye - " " " " - Türkiye'nin
(Yeter)
Türkiye - gelsin bir yapım eki - Türkiyeli
Türkiye - gelsin bir yapım eki, sonra bir sürü çekim eki - Türkiyelilerinki (Abarttım biliyorum, ama dil bilgisi itibariyle doğru yazdım.)
Türk - gelsin bir yapım eki - Türkçe
Türk - gelsin İKİ yapım eki - Türkçeci (Türkçe öğretmenlerine deriz ya, malum.)
Türk - gelsin bir yapım eki, sonra çekim ekleri - Türkçemizin
İstanbul - gelsin bir yapım eki, sonra çekim ekleri - İstanbulluların
Türk - gelsin İKİ yapım eki, sonra çekim ekleri - Türkçecininkinin / Mesela "Türkçe öğretmeninin kaleminin rengi kırmızı." demek istesek şöyle de diyebiliriz: Türkçecininkinin rengi kırmızı. (Türkçe öğrenmeye çalışan bir yabancı bu kelimeyi gördüğünde apışıp kalır. :D)
Burada önemli bir nokta var: Millet isimlerine doğrudan çekim eki de gelse bitişik yazılır: Türkler, Ruslar... (İlk harf büyük.)
5) Noktalama İşaretleri
Burda bir şey açıklamayacağım. Çünkü çoğumuz kuralları zaten biliyoruz ama dikkat etmediğimizden yanlış yazıyoruz. Şunu belirteyim ki, ister forumda olsun, ister anlık ileti programlarıyla konuşurken olsun, ister SMS gönderirken olsun; cümlelerinin arasına nokta koymayanlardan hiç hazzetmem. Bu konuda yalnız olmadığımı da biliyorum.
6) Hangi Kelime Nasıl Yazılır? Birleşik mi Yazılır, Ayrı mı Yazılır?
Bu konuda pek kural filan yok. Aslında haddinden fazla kural olduğu için, çok kuralsız bir durum var gibi. Bir kelimeyi hangi dilden ithal ettiysek, hem o dilin kurallarına uyabiliyor hem Türkçenin. Dilimize kaç faklı dilden kelime girdiğini, bunların kurallarını filan düşünürsek...
Burada yapmamız gereken şey; çok sık kullandığımız kelimelerin nasıl yazıldığını iyi bir şekilde öğrenmek, bilmediklerimizi kullanırken bir yerlerden kontrol etmek, -eğer kontrol etme şansımız yoksa- kullanacağımız şüpheli kelimenin eşanlamlısını bulup kullanmak.
Örneğin "tabii" sözcüğü. SUDO dergisinde dört kez kullanılmıştı ve bunların üçü yanlıştı. Bu sözcük geldiği dilden ötürü böyle yazılır. Eğer yanına "ki" bağlacı getirirsek (ki ekseriyetle yaparız bunu); "tabii ki" şeklinde yazılır. "* tabi ki", "tabiiki", "tabi ki" şeklinde DEĞİL! Bu kelimeyi kullanırken yapmamız gereken ya bir yerlerden kontrol etmek ya da -daha basit bir yöntemle- eşanlamlısını kullanmak: "ELBETTE"
"Tabii" diyeceğimize "Elbette" diyebiliriz. "Tabii ki" diyeceğimize "Elbette ki" diyebiliriz.
Aklıma gelen bir durum da; "sert sessiz yumuşamasının" bazı kelimelerde olmaması. Bunun sebebi de yine kelimenin ithal olmasıdır.
Örnek:
"kitap" - "kitabı" / Burada yumuşadı.
"hak" - "Hakkımı yedirtmem!" / Burada sıkıyorsa yumuşatın! :D "Hağımı yedirtmem." gibi bir saçmalık oluyor. Bu garip durum sebebiyle yumuşama olmadığı gibi bir de sert sessiz ürüyor.
"hukuk" - "Hukukun üstünlüğü..." / Yine yumuşama yok gördüğümüz gibi. "Hukuğun" olmuyor.
Dikkatimizi çekiyor ki maraz çıkaran bu kelimeler hep yabancı kökenli.
Bu konuda daha fazla açıklama yapmayacağım. Öğrendiğiniz kadarını öğrenin, öğrenemediklerinizi de sürekli kontrol edin. Sorunlu sözcüklerin çoğunu yazarken Hakkı Devrim bile imlâ kılavuzu kullanıyor!
Aklıma gelen bazı kelimelerin doğru yazılışlarını yazacağım:
hiçbir
hiçbir şey
herkes
herhangi
her şey (Lütfen Çağan Irmak'ın "Mustafa Hakkında * her şey" filminin afişine bakın. Adamlar filmin adını yanlış yazmışlar. :D Bu arada, birleşik yazmak istedim, forum izin vermedi.)
Burada bir muamma daha geldi aklıma: Özel isim sert sessiz ile biterse, bu sert sessiz yumuşamaz. Ayrıca arkasından gelen çekim eki kesme işaretiyle ayrıldığı gibi "sert sessiz uyumu"na da uyar. Örnek: "Kitabım Çağan Irmak'ta kalmış." ("da", "ta" oldu.), "Zonguldak'a gidiyorum." (Yumuşama olmadı.) Fakat okurken, özel ismin sert sessizini -gerektiğinde- yumuşatmak makbuldür. Okunuş: "zonguldağa gidiyorum"
Diğer örneklere devam:
bir şey
bugün
her gün
affettim ("af ettim" filan değil!)
tabii ki
direkt (Bu da mühim. Batı dillerinden aldığımız bu kelimenin sonunda "t" vardır! Ama bu kelimenin yerine "doğrudan" kelimesini kullansak zaten sorun kalmaz.)
7) Anlatım Bozukluğu
Burada da kurallara girmeyeceğim. Tavsiyem şudur ki, yazdığınız cümleleri (özellikle uzun olanlarını) baştan sona bir okuyun. Bozuklukların önemli bir kısmını zaten göreceksiniz. Bu konuda hataların çoğu Özne/Yüklem Uyumsuzluğu oluyor. Zira bu iki öğe, dil bilgisi açısından en önemli iki öğe oldukları gibi bizim dilimizde birbirinden en uzak yazılan öğelerdir. Bir de cümle uzun olunca...
Uzun cümleleri hatasız kurmak hem bilgi hem de yetenek gerektiren bir şeydir. Bu yüzden eğer beceremiyorsanız kısa cümleler kullanın. Burada olumlu bir örnek olarak Tayyip Erdoğan'ı gösterebilirim. (Politik açıdan beğendiğim anlamına gelmiyor! Ayrıca bu parantezden, Tayyip Erdoğan'ı politik açıdan beğenmediğim anlamını da çıkarmayın. :D)
Adam bir saat aralıksız konuşuyor, konuşurken upuzun cümleler kuruyor ve çok seyrek -ama gerçekten çok seyrek- anlatım bozukluğu yapıyor. Bu gerçekten alkışlanacak bir yetenek.
8)Yabancı Sözcük Kullanımı
Benim fikrim şudur ki; çeşitli sebeplerle dilimize girmiş ve artık neredeyse hepimizin bildiği yabancı kelimeleri kullanmamız yanlış değildir. Özellikle teknoloji ve kültür/sanat alanlarında genellikle ithal eden durumunda olduğumuzdan, yabancı kelimeleri de ithal etmek durumunda kalıyoruz. Düzgün bir TDK'mız olsa bir kelime dilimize yerleşmeden Türkçesini üretip piyasaya sürer. 2002 yılında kullanılmaya başlayan "euro"ya 2004 yılında "avro" demeyi akıl ederseniz geç kalmış olursunuz. Bakın "bilgisayar" kelimesi ne güzel! "Computer" dilimize daha yerleşmeden Türkçesi üretilmiş ve biz de benimsemişiz. Bilgisayara "computer"den başka bir şey diyen bir biz varız bir de Fransızlar. Diğer bütün milletler "computer" diyor.
Ancak (tekrar edeyim) dilimize yerleşmiş yabancı sözcükleri -yine genel kurallara uymak şartıyla- kullanmamız bence pek yanlış değil. Ve fakat, kalkıp da "relax oldum" demek akıllı bir insanın yapacağı bir iş değildir.
----
Neyse, aklıma gelen mühim hatalarla ilgili, bildiğim ve becerebildiğim kadarıyla açıklama yapmaya çalıştım. Umarım faydası dokunur. Unuttuğum çok mühim konular olabilir. İsterseniz onları da siz ekleyin. Ya da bana hatırlatın, ben becerebildiğim kadar açıklamaya çalışayım.
Eline sağlık.
Umarım yeterli ilgiyi görür.
Burak eline sağlık. Başlığı sabitliyorum.
Sağ olun. (Bakın, ayrı yazdım. :D)
Şimdi baktım da, çok uzun olmuş yahu. Umarım, görenler korkup okumamazlık etmezler.
Yazı uzun olmasına rağmen bir çırpıda okunuyor. Korkup okumamazlık yapmayın. :D
Ben hepsini okudum, gerçekten güzel olmuş.
Yazımda kullandığım birkaç kelimeyle ilgili açıklama yapayım. "dikizdiniz mi" dedim. "dikizmek" diye bir kelime yoktur. "Ve fakat" dedim. Böyle bir şey de kullanım açısından pek tasvip edilmez. Ancak, eğer dili düzgün kullanıyorsanız, mizah için yahut vurgu için bu tip oyunlar da yapabilirsiniz. Bu iki örneğin patenti Ferhan Şensoy'a aittir. O çok fazla "ve fakat" ve "gel dikiz ki" yazar. Dili çok fazla bozmuyorsa ve okuyan kolaylıkla anlıyorsa, bu tip oyunlar yapmak, dile güzellik kattığı gibi uzun vadede dile yeni deyimler ve yeni sözcükler de katar.
Bu sayfanın faydalı olacağı kesin , güzel çalışma olmuş .
Elinize sağlık. Çok güzel ve faydalı bir başlık olmuş. Artık mesajlarında dilbilgisi hataları yapan arkadaşları buraya yönlendirebiliriz. :)
Kendimi Türkçe dersinde gibi hissettim. :D Ellerinize sağlık.
@burak güzel bir yazı olmuş, esprili de yazmışsın, arada bayağı bir güldüm.) Özellikle internette gördüğümüz berbat Türkçeyi kullananların büyük çoğunluğu, kanımca bilgisizlikten değil ömensemediği için bu şekilde yazıyor. Tam sekiz sene ilköğretim ardından üç sene lise eğitimi alınıyor ve sanırım internet kullanıcılarının pek çoğu 18 yaş üzeridir. Bu durumda kabahatli olan eğitim sistemi midir yoksa Türkçe konuştuğunu iddia eden kişi midir varın orasını siz hesap edin. Dolayısıyla bence, Türkçeyi doğru kullanmak için kuralları hatırlatmak yerine neden Tükçeyi düzgün kullanmamız gerektiği üzerinde durulmalı. Aslında, 18 yaş ve önemsemek kavramları yan yana durduklarında pek iyi görünmüyorlar, sanki anlaşamıyor gibiler.
Bir de internet daha çok bir eğlence aracı olarak görüldüğünde ki bu kişiye bağlıdır, bu yaklaşımın doğru olup olmadığını sorgulamıyorum, kullanılan dil ister istemez farklılaşabiliyor. Misal ben, nette sohbet ederken Türkçenin ağzını burnunu kırıyorum.
Alıntı yapılan: Burak - 20 Kasım 2008 - 02:36:34
(...)
Bunu da, "hocaya" yazarken özel muamele yapmış olma
ihtimaline karşı söylüyorum.
(...)
"
Yaşar Hoca, ihtimâlden bahsetmişken dergideki olasılık sorusunun algoritmasını oluşturan oldu mu?
Bence soruda işlemini yavaş yapanların toplam nüfusa oranının yarı yarıya olduğu yazıyor. Bu durumda önümüzdeki kişinin yavaş işlem yapan gruptan olmasının ihtimâli %50 dir.
@Burak, faydalı bir yazı olmuş. Sudo Dergisi senin gibi bir İmlâ denetmenine ve yazarına sahip olduğu için çok şanslı.
Beğenilerini belirten herkese teşekkürler.
Alıntı Yap
Gimp Uzmanı:
Kendimi Türkçe dersinde gibi hissettim. :D Ellerinize sağlık.
Ben de Türkçe öğretmeni gibi hissettim kendimi ki, bu pek hoş değil. :D
@egitimist,
O olasılık sorusunda önümüzdeki kişinin yavaşlardan olma ihtimali %50 değildir. Zira hızlı yapanlar, sıra geldiğinde işlerini hemen yaptıklarından orada bulunma süreleri çok azdır ve bizim işini hızlı yapanlara denk gelme ihtimalimiz düşüktür. Yavaş işlem yapanlar (9 kat sürede) çok uzun süre kaldıklarından önümüzdeki kişinin yavaşlardan olma ihtimali çok daha yüksektir, bence 9/10. Zaten sorunun sonunda bu yüzden Yaşar Hoca "Yavaşlar da hep sizi mi buluyor?" diye soruyor. Cevap "Hayır, yavaşlar yavaş oldukları için orayı domine ediyor ve dolayısıyla yalnız biz değil herkes bu yavaş insanlara maruz kalıyor." Emin olmak için okulda birkaç kişiye sorayım sonra tam çözümü yazarım.
Yeri değil ama bir olasılık sorusu daha sorayım (Bunun için başlık açmaya gerek görmedim): Cebimde iki para var. Birisi hileli, iki tarafı da 'tura'. Öteki normal bir para. Bakmadan cebimden bir parayı aldım ve havaya attım. Para yere düştü ve üst yüzeyinde 'tura' var. Arka yüzünün de tura olma olasılığı nedir?
!!!DİKKAT!!! Cevabını da yazıyorum. Burdan sonrasını isterseniz soruyu çözdükten sonra okuyun. !!!DİKKAT!!!
Lisede olasılık konusunu görmüş kişilerin çoğu hemen atlayıp %50 diyecekler. Bu kişilere göre ben parayı cebimden alırken ya hileli olanı ya da normal olanı almışımdır ve olasılık %50'dir. AMA YANLIŞ! :D
Ortada 4 tane yüzey var. 3'ü 'tura' 1'i 'yazı'. 'Tura'lardan birisi çıktı. Geriye 2 'tura' 1 'yazı' kaldı. O zaman arka yüzeyin de tura olma olasılığı 2/3'tür. "Nasıl ya?" diye soranlara şöyle bir açıklama yapayım: Yerdeki paranın üst yüzeyi 'tura' ise o paranın hileli olma ihtimali çok yüksektir. Bu yüzden arkasının da 'tura' olma ihtimali 'yazı' gelme ihtimalinden yüksektir.
Farklı bir tarzda anlatılmış. Teşekkürler.
Anlaşalım Burak dergi yazımı sen düzeltiyorsun. :D
Alıntı yapılan: Gimp Uzmanı - 20 Kasım 2008 - 17:32:46
Anlaşalım Burak dergi yazımı sen düzeltiyorsun. :D
:D Ben zevkle düzeltirim de diğer imlâ denetçilerimiz (fadike ve heartsmagic) de en az benim kadar iyi denetleyip düzeltirler.
Yazıyı zevkle okudum, unuttuklarımı hatırladım, bilmediklerimi öğrendim.
Yalnız ufak bir düzeltme yapayım (aman ha ukala demeyin). Yanlış bilmiyorsam TDK'nın değil de TDK'nin olması lazım. Hoş ben de sürekli Te De Ka (TDK) veya Ka De E (KDE) derim ancak doğrusu Ke şeklinde okumak sanırım.
Bir diğer husus da birleşik kelimelerde tam bir kural olmasa da şöyle bir şeyler hatırlıyorum ben. İkinci kelime eğer gerçek anlamında kullanılıyorsa (dikkat sadece ikinci kelime) ayrı yazılıyor. Ancak ikinci kelime kendi anlamı dışındaysa birleşik yazılıyor. Örnekler:
aslanağzı (bir çiçek)
suçiçeği (bir hastalık)
Burada ağız ve çiçek kendi gerçek anlamında değiller, sadece benzetme var. Bu nedenle birleşik yazılıyorlar.
kılıç balığı (bir balık)
Burada balık gerçek anlamında kullanılıyor ve ayrı yazılıyor.
Tam bir kural var diyemeyiz belki, ancak genelleme ,eğer yanlış hatırlamıyorsam, bu şekildeydi.
Benim bildiğimse kısaltmalar yazılırken kısaltma harfleriyle okunmaz, kısaltmanın açılımı ile okunur dolayısıyla ona göre yazılır. TDK'nın ya da TDK'nin değil de TDK'nun (Türk Dil Kurumu'nun) olmalı sanırım.
Alıntı yapılan: zeitgeist - 20 Kasım 2008 - 20:25:11
Benim bildiğimse kısaltmalar yazılırken kısaltma harfleriyle okunmaz, kısaltmanın açılımı ile okunur dolayısıyla ona göre yazılır. TDK'nın ya da TDK'nin değil de TDK'nun (Türk Dil Kurumu'nun) olmalı sanırsam.
Bir bakayım dedim senin yorumundan sonra:
http://www.tdk.org.tr/TR/BelgeGoster.aspx?F6E10F8892433CFFAAF6AA849816B2EF6ADB17BCA15FC4FC
3. maddeden sonraki bölüme bakabiliriz.
Ayrıca buna bakmışken bir de şuraya baktım, çok kural varmış:
http://www.tdk.org.tr/TR/BelgeGoster.aspx?F6E10F8892433CFFAAF6AA849816B2EFD4E0E8C92CD73B10
Kısacası kontrol etmek gerekiyor yazı yazarken.
@zeitgeist,
Kısaltmalar konusunda yanılıyorsun, Serkan Abi'nin dediği doğru. Kısaltmada harfler okunulur ve ekler de buna göre eklenir.
@heartsmagic, "TDK'nın" şeklinde yazmanın kural itibariyle yanlış olduğunu biliyorum. Ama benim kişisel bir tutumum var burada. Bir kullanım şekli nasıl yaygınlaşmışsa artık o şekilde kullanmak bence daha doğrudur. "TDK'ya", "Te De Ke" diyen pek görmedim. Dolayısıyla okuyucunun rahatlığı açısından "TDK'nın" yazmak bana daha mantıklı geliyor.
Sadece bu kısaltmalar konusunda değil, başka konularda da çoğunluğun kullanış biçimi ile yazılı kurallar çelişebiliyor ve bence yapılması gereken kuralları yeniden düzenlemektir. "Kardaş" sözcüğüne ilk "kardeş" diyenler zamanında dili bozdukları gerekçesiyle eleştirilmiş olabilir ama yaygınlaştıktan sonra "kardeş" kabul edilmiş. Mesela "ağabey" sözcüğünü de ben itinayla "abi" diye yazarım. Kurallara göre neredeyse hepimiz "oldukça" sözcüğünü yanlış kullanıyoruz. "Oldukça" sözcüğü aslında "çok, bol" anlamına gelmez, "ancak yetecek kadar" gibi bir anlama gelir. Ama ben bu sözcüğü yine de bugün çoğunluk nasıl biliyorsa öyle kullanırım.
Diğer yandan bu tip çelişkili durumlarda kurallara bağlı kalanları da yadırgamam; aksine, kuralları bildikleri belli olduğundan onlara saygım artar.
Birleşik yazılan kelimelerle ilgili de; evet, öyle bir kural var ama o kadar çok başka kurallar ve istisnalar var ki durumu formülize etmek imkânsız. Mesela "bugün" sözcüğünde "gün" gerçek anamında ama bitişik yazılıyor. Ancak yine de bu tip kuralları bilmek, attığımızda tutturma ihtimalimizi arttıracağından faydalıdır.
Harflerin okunuşuyla ilgili genel kuralı da belirtelim: Tüm sessiz harflerimiz arkasından "e" sesi çıkarılarak okunur. Ama "k" için "ka" diyenler, "h" için "haş" yahut "ha" diyenler oldukça* yaygındır. Mesela ilk mesajda övdüğüm Tayyip Erdoğan "CE HA PE", "ME HA PE" diyor.
@heartsmagic
Bir yanlışımızı daha öğrenmiş olduk. Bitmiyor bu öğrenme işi ama daha kötüsü bildikçe daha çok yanlış ortaya çıkıyor. Hey gidi heeeey!
İmlâ konusu başlı başına bir ders aslında :)
@Burak ben de senin gibiyim aslında asla TeDeKe demem, ancak yazarken nedense bu şekilde şartladım kendimi. Senin tutumun doğru bir bakıma. Hatta belki de olması gereken böylesi. Şu an ismini hatırlayamadığım değerli bir doçentimizle de bu konuda konuşurken olması gerekenin bu olduğunda karar kılmışdık zamanında. Halkın ya da çoğunluğun dili neye meyil gösteriyorsa onu kullanmak doğrusu, hele hele yazılı kuralı aşıp kendi kuralını oluşturmuşsa.
Evet birleşik kelimelerde istisnalar da mevcut. O nedenle dedim yazarken yine de kontrol etmek gerekiyor diye.
Ben hayatımda "KE" diye okumam "KA" diye okurum. Sonda E yerine A kullanmak aynı zamanda bir duruşun göstergesi ancak konuyla alakası yok. Kişisel savunduğum görüşler sebebiyle KA diye okuyorum.
Alıntı yapılan: Burak - 20 Kasım 2008 - 17:35:42
Alıntı yapılan: Gimp Uzmanı - 20 Kasım 2008 - 17:32:46
Anlaşalım Burak dergi yazımı sen düzeltiyorsun. :D
:D Ben zevkle düzeltirim de diğer imlâ denetçilerimiz (fadike ve heartsmagic) de en az benim kadar iyi denetleyip düzeltirler.
@heartsmagic için 10 gün ayıralım bence :D Son gün IRC de olanlar bilirler daha ilk sayfada neler buldu :)
Forumdaki dil bilgisi hatalarını sergileyebileceğimiz bir bölüm olsun aynı zamanda burası.
Böylelikle, aktif kullanıcıları da bilinçlendirmiş oluruz hataları gösterdikçe. Bir çeşit, cezasız ceza sistemi gibi bir şey. :)
Alıntı yapılan: Xenophobia - 21 Kasım 2008 - 01:11:26
Forumdaki dil bilgisi hatalarını sergileyebileceğimiz bir bölüm olsun aynı zamanda burası.
Böylelikle, aktif kullanıcıları da bilinçlendirmiş oluruz hataları gösterdikçe. Bir çeşit, cezasız ceza sistemi gibi bir şey. :)
"Rencide edelim." diyorsunuz yani :)
Rencide etmek gibi değil, hatasını gösterip bilinçlenmesini sağlamak.Bu bir öneri, farklı fikirler oluşabilir bu konuda.
Aramızda işte, çıkıp başka başka yerlerde Xeno şunu bunu yapıyor mu diyorlar yoksa? :)
Alıntı yapılan: Xenophobia - 21 Kasım 2008 - 01:25:52
Aramızda işte, çıkıp başka başka yerlerde Xeno şunu bunu yapıyor mu diyorlar yoksa? :)
Ohoo Taksim'de herkes bunu konuşuyor abi :P :D
Burak çoğunlukla bu imla konusunda tartışma çıkartıcak biçimde eleştiriler oluyor. Ama sen kırmadan, üzmeden anlatmışsın. Çok öğretici ve eğlendirici bir yazı olmuş. Bu tip daha çok yazı bekliyorum senden. :D
:D Sağ ol, yazarım elimden geldiğince.
Alıntı yapılan: Burak - 19 Mart 2009 - 21:51:26
:D Sağ ol, yazarım elimden geldiğince.
Burak harikasın. Lise yıllarımda bu forumda olsaydık olmazmıydı. :D
Yazıların anlaşılabilir bir dil de olması için güzel bir konuya el atmışsın :)
Türkçe'ye bakış açım, yıllar önce okuduğum Nihat Sami Banarlı'nın "Türkçe'nin Sırları" adlı eseriyle, tamamen değişmişti. Okumayanlara kesinlikle tavsiye ederim.
@By_Mihni, "bir dil de" değil "bir dilde" olması gerekiyor. :) "-de" ve "-da" eklerini kaldırdığında anlam bozuluyorsa birleşik yazılır. Konu başlığı hassas olduğu için düzeltme yapmak gerektiğini düşündüm. Umarım yanlış anlamazsın beni.
Alıntı yapılan: Gimp Uzmanı - 19 Mart 2009 - 22:28:08
Alıntı yapılan: Burak - 19 Mart 2009 - 21:51:26
:D Sağ ol, yazarım elimden geldiğince.
Burak harikasın. Lise yıllarımda bu forumda olsaydık olmazmıydı. :D
Bir çokbilmişlik de benden :)
Soru ekleri ayrı yazılır. ....
olmaz mıydı? şeklinde. Burada (http://www.anadilim.org/Makale-Soru-Eki-m%C4%B1,-mi,-mu,-m%C3%BC%E2%80%99n%C3%BCn-Yaz%C4%B1l%C4%B1%C5%9F%C4%B1-57) açıklanmış.
Dile özen gösteren arkadaşlara tavsiyem, ki başvuruyorlardır eminim, TDK (http://www.tdk.gov.tr/TR/SozBul.aspx?F6E10F8892433CFFAAF6AA849816B2EF05A79F75456518CA) sitesini Firefox araç çubuğuna eklesinler.
Alıntı yapılan: coldchris - 19 Mart 2009 - 23:02:58
Türkçe'ye bakış açım, yıllar önce okuduğum Nihat Sami Banarlı'nın "Türkçe'nin Sırları" adlı eseriyle, tamamen değişmişti. Okumayanlara kesinlikle tavsiye ederim.
@By_Mihni, "bir dil de" değil "bir dilde" olması gerekiyor. :) "-de" ve "-da" eklerini kaldırdığında anlam bozuluyorsa birleşik yazılır. Konu başlığı hassas olduğu için düzeltme yapmak gerektiğini düşündüm. Umarım yanlış anlamazsın beni.
Yok rica ederim düzeltme yaptığın içinde teşekkür ederim aklımdan geçmişti ama unuttum düzeltmeyi :)
Alıntı yapılan: By_Mihni - 20 Mart 2009 - 15:31:32
Yok rica ederim düzeltme yaptığın içinde teşekkür ederim aklımdan geçmişti ama unuttum düzeltmeyi :)
@By_Minhi, "içinde" yerine de "için de" olması gerekiyordu. :):):):) Ben de çok zorlanmıştım bu ekleri öğrenirken. Tekrar kusura bakma...
Alıntı yapılan: Gimp Uzmanı - 19 Mart 2009 - 22:28:08
Alıntı yapılan: Burak - 19 Mart 2009 - 21:51:26
:D Sağ ol, yazarım elimden geldiğince.
Burak harikasın. Lise yıllarımda bu forumda olsaydık olmazmıydı. :D
:D Abi, sağ ol. Aslında lise kitaplarında da aynı şeyler var ama dersleri sıkıcılaştıran sistem ve hocalar sebebiyle çoğu kişi öğrenmeden geçiyor.
@By_Mihni, bağlaçlar filan neyse de bir noktalama işareti görsek en azından yazılarında. :D
Bu arada bir çok bilmişlik de ben yapayım: @coldshris, o kitabın adı "Türkçenin Sırları". Malum, yapım ekinden sonraki çekim ek(ler)i de bitişik yazılıyor.
Alıntı yapılan: Burak - 20 Mart 2009 - 21:35:37
Bu arada bir çok bilmişlik de ben yapayım: @coldshris, o kitabın adı "Türkçenin Sırları". Malum, yapım ekinden sonraki çekim ek(ler)i de bitişik yazılıyor.
Hakitaten! Her yerde yanlış kaynıyor yahu!... Mesela sende de bir noktalama eksikliği var; ama bu böyle sürüp gider. :D:D
Bu arada, :D
Klavyem sürçmüş. O kadar gelme üstüme. Yoksa bütün forumu dolaşır, ne kadar kirli çamaşırın varsa dökerim pazara. :D:):D
Alıntı yapılan: Burak - 20 Mart 2009 - 21:35:37
@By_Mihni, bağlaçlar filan neyse de bir noktalama işareti görsek en azından yazılarında. :D
Kendimi birden baskı altında sandım tırstım hocam bile bana böyle yapmazdı ubuntu kardeşlerim... :D
Orta 2'ye giderken, yazım yanlışları yaptığım için Türçe öğretmenimin defterimi yüzüme patlatmasıyla aklım başıma gelmişti benim. :D
Hata yapıldığında yönlendirmemiz için güzel bir kaynak olmuş. Emeğine sağlık.
Bir milleti bozmak istiyorsanız işe önce dilinden sonra inancından başlayacaksınız
Öte yandan bu kadar güzel bir konuya post atarken bile " acaba hata yaparmıyım " endişesini taşıdım nedense
Alıntı yapılan: ceddiguzel - 30 Haziran 2009 - 06:38:37
Bir milleti bozmak istiyorsanız işe önce dilinden sonra inancından başlayacaksınız
Öte yandan bu kadar güzel bir konuya post atarken bile " acaba hata yaparmıyım " endişesini taşıdım nedense
Galiba "acaba hata yapar
mıyım?" olacaktı. :)
Alıntı yapılan: levi - 30 Haziran 2009 - 09:56:33
Alıntı yapılan: ceddiguzel - 30 Haziran 2009 - 06:38:37
Bir milleti bozmak istiyorsanız işe önce dilinden sonra inancından başlayacaksınız
Öte yandan bu kadar güzel bir konuya post atarken bile " acaba hata yaparmıyım " endişesini taşıdım nedense
Galiba "acaba hata yapar mıyım?" olacaktı. :)
Ki yapmışım bile
Teşekkürler
Öncelikle yazara teşekkür etmeliyim; böyle yararlı bir yazıyı böyle güzel bir biçimde anlattığı için. Sağa sola buranın adresini kopyalarım artık. Okuyup düzgün yazsınlar.
Sormak istediğim bir şey var, zamanla düzgün kullanımını ben de unutmuşum:
- "Türkçe" kelimesi özel isim sayılıyor mu? Cümle içerisinde büyük harfle mi kullanmalıyız?
Bir de genel bir soru sorayım; anlık ileti programlarında, kısa mesajlarda düzgün bir Türkçe ile yazan insanlara olan bakış açısı hakkında ne düşünüyorsunuz? Sizin bakış açınız, fikirleriniz nelerdir?
Evet. "Türkçe" kelimesi özel bir isimdir.
Alıntı yapılan: Yahuda - 23 Ocak 2010 - 01:33:56
Bir de genel bir soru sorayım; anlık ileti programlarında, kısa mesajlarda düzgün bir Türkçe ile yazan insanlara olan bakış açısı hakkında ne düşünüyorsunuz? Sizin bakış açınız, fikirleriniz nelerdir?
Bunu ben de gerçekten çok merak ediyorum.
ben karşımdaki kişi benim gibi düzgün konuşmuyorsa kızıyorum. onu uyarıyorum. devam ediyorsa konuşmuyorum onunla. ama o benim hakkımda ne düşünüyor olabilir ki?
parmklarımı bşuna mı yrduuumu düşnr? XD
Türkçe özel isimse ona eklenen ekler kesme işareti ile ayrılmamalı mı?
Bir soru daha; cümlenin sonunda tırnak işareti içerisinde bir ifade kullandığım zaman noktalama işaretini nereye koymalıyım? Tırnak işaretinin içine mi dışına mı?
İmlâ kurallarına uygun yazmaya birkaç senedir özen gösteriyorum. İlk kez konuştuğum insanlar çok ciddi birisi olduğumu düşünüyorlardı. Kimileri dalga geçiyor, geçmeye çalışıyor. Zaten onlar insanın umrunda olmuyor da, çok ciddi birisi olarak görünmek garip geliyor. : )
harfleri eksilterek yazmayı samimiyet olarak algılıyorlarsa :D
tırnak işaretinin içine koymalısın elbette :)
örnek:
@Yahuda "Bir soru daha; cümlenin sonunda tırnak işareti içerisinde bir ifade kullandığım zaman noktalama işaretini nereye koymalıyım? Tırnak işaretinin içine mi dışına mı?"
dedi :D
Türkçe özel isimse ona eklenen ekler kesme işareti ile ayrılmalı.
"umurunda" sözcüğü sesli düşmesine uğrayarak "umrunda" diye de yazılabilir.
Alıntı yapılan: BayboraKaan - 23 Ocak 2010 - 04:44:25
Alıntı Yapİmlâ kurallarına uygun yazmaya birkaç senedir özen gösteriyorum. İlk kez konuştuğum insanlar çok ciddi birisi olduğumu düşünüyorlardı. Kimileri dalga geçiyor, geçmeye çalışıyor. Zaten onlar insanın umurunda olmuyor da, çok ciddi birisi olarak görünmek garip geliyor. : )
Zemberek eklentisini kurmaya ne dersin @Yahuda ;)
Sen o eklentiyi sil istersen. :P Orada "u" harfi ünlü düşmesine uğruyor. : )
Yanıtlarınız için hepinize teşekkür ederim.
Bilgilendirici ve çok eğlenceli bir konu olmuş. İkinci sayfada herkesin birbirinin yanlışını bulması öğretici ve bayağı eğlenceli olmuş :)
Alıntı yapılan: Yahuda - 23 Ocak 2010 - 02:44:03
Türkçe özel isimse ona eklenen ekler kesme işareti ile ayrılmamalı mı?
"Türkçe" sözcüğünün kökü Türk'tür. "-çe", yapım ekidir. Türkçede yapım eki alan özel isimler, kesme işareti ile ayrılmaz. Yapım ekinden sonra çekim eki geliyorsa, o da ayrılmaz.
Benim bildiğim kadarıyla böyle, yanılıyorsam düzeltin.
Düzenleme: Yanıt biraz geç oldu sanırım, iletileri okurken tarihlere bakmamışım.
@burak ellerine sağlık, izin verirsen ben de bir şey eklemek istiyorum, aslında bu kuralı ben de bilmiyorum, geçen hafta TDK'nın* sözbul uygulamasından ( http://www.tdksozbul.gov.tr/ (http://www.tdksozbul.gov.tr/) ) gelen bir e-posta ile öğrendim. Aynen e-postadaki şekliyle kuralı yazıyorum:
"Ya da" sözü ancak cümlede "ya" kullanımı varsa kullanılabilir, "veya" sözü yerine kullanılamaz.
Şimdiye kadar "ya da" ve "veya" birbirinin yerine kullanılabilir diye biliyordum ben ama öyle değilmiş. İlgili e-postaya şu adresten erişilebilir: http://tdksozbul.blogspot.com/2012/01/sozbul-bilgilendirme-uygulamasy.html (http://tdksozbul.blogspot.com/2012/01/sozbul-bilgilendirme-uygulamasy.html)
@sayz,
Bu kuralı bilmiyordum. Bilgilendirme için teşekkürler. İmzanda dile getirdiklerin de aktardığın bilgi kadar faydalı ;)
Vikipedi'de de böyle bir sayfa varmış.
http://tr.wikipedia.org/wiki/Vikipedi:T%C3%BCrk%C3%A7ede_s%C4%B1k_yap%C4%B1lan_hatalar
Bir de ''Türkçe Yazım Kuralları'' sayfası varmış.
http://tr.wikipedia.org/wiki/Vikipedi:T%C3%BCrk%C3%A7e_yaz%C4%B1m_kurallar%C4%B1
Bağlantıyı bulunca yabancı kısaltmalara getirilen ekler hakkında aydınlanırım sanmıştım. Ama burada sadece şu kısım var:
Alıntı YapBüyük harflerle yapılan kısaltmalara getirilen eklerde ise kısaltmanın son harfinin okunuşu esas alınır: BDT'ye, TDK'den, THY'de, TRT'den, YTL'nin. Ancak kısaltması büyük harflerle yapıldığı hâlde bir kelime gibi okunan kısaltmalara getirilen eklerde kısaltmanın okunuşu esas alınır. Örneğin: ASELSAN'da, BOTAŞ'ın, NATO'dan, UNESCO'ya.
Sonra da bir umutla Türk Dil Kurumu (TDK) Başkanı'nın açıklamasına baktım. O da diyor ki:
Alıntı YapKısaltmalar ise kesinlikle Türkçe okunuşa göre ek almalıdır. Bu kısaltmaların Türkçe okunuşları kullanılmalı, ekler de Türkçe okunuşa göre getirilmelidir.
http://www.turkofoni.org/files/yabanci_k_kenl__b_l___m_ter_mler_n_n_yazili_lari-prof.dr._haluk_akalin.htm
(Bu halde doğru olanı, ''FBI'den'' şeklinde kullanmak mıdır; ''FBI'dan'' şeklinde mi, çözemedim. Not: I harfi, i harfinin büyük yazımıdır.
Ayrıca yazıdaki önerilerinden tartışmalı bir sonuç da çıkmış:
Alıntı YapDilimizde karşılığı bulunan terimlerin Türkçeleri kullanılmalı, karşılığı bulunmayan yabancı terimler yerine de Türkçe karşılıklar önerilmelidir. Bunlar mümkün olamıyorsa, yabancı kökenli terimlerin yazılışında Türkçenin dil bilgisi kuralları göz önünde bulundurulmalıdır.
Yani başka bir çareniz yoksa Türkçe ekler getirdiğiniz orjinalini kullanmaktansa; chat'e (çet'e), spam'e (sipem'e) yerine, chat'a spam'a şeklinde kullanın demiş.
En iyisi ben biraz daha
googleye bakayım. (Kalın yazılmış ifade google imla denetimince doğru kullanım olarak öneriliyor. Ayrıca aynı denetimden google'ye ifadesi kesinlikle geçemezken, google'a ifadesine itiraz çıkmıyor. Bir yerde bir yanlışlık var değil mi? :) )
@gufabe, bu konuda ortada bir kural yok ve böyle olunca da doğru/yanlış da yok diye düşünüyorum. Zira kural koymak ve oluşturmak cidden zor bu konuda. Belki, "böyle olmalı" denilebilir fakat araya o kadar fazla itiraz karışacaktır ki işin içinden çıkmak zor. Sayın AKALIN'ın verdiği örnekler aslında güzel fakat son tahlildeki öneriler yetersiz zira kolay olanlar seçilmiş :) Şöyle ki, kendimden örnek vermem gerekirse ADSL, LPG gibi Türkçe olarak kolay okuyabileceğim kısaltmaları ben zaten Türkçe ek koyarak yazıyor ve okuyorum. ADSL için asla ey-di-es-el veya LPG için asla el-pi-gi demem. Ayrıca mp3 için de me-pe-üç kullanırım. Fakat bunlar belirttiğim üzere bence kolay olanlardan. Ancak, mesela bir "hacker" kelimesi var ki, ne kadar zorlarsam zorlayayım kendisini yazıldığı gibi okuyamıyorum. Buna benzer örnekler de mevcut, en yaygını da gördüğüm kadarıyla Google. Yazıldığı gibi okuyanlar da oldu çevremde, benim gibi doğrudan İngilizce okunuşunu kullananlar da. İnsan arada kalmıyor değil, kafanın karışması normal haliyle.
Google, hacker ve benzeri kelimeler kısaltma olmadıkları için getirilecek ekin mutlaka Türkçe okunuşa göre olması gerektiğini zannetmiyorum.
Yani önce nasıl okunacağına karar vermek sonra ek getirmek gerekir. :)
Bu durumda da ön plana çıkacak olan işlem Türkçeleştirmek olacaktır. Yani "karşılığı var mı? yoksa dilimize nasıl geçiririz?" sorusunun cevabına ulaşmak lazım. Ek getirmek sonraki iş.
Evet, aslında gözden kaçırmışım ben :) İlk konu ek getirmek ancak AKALIN hoca yabancı kökenli kelimeler için yazmış yazısını.
Bu konuda "ben şöyle düşünüyorum" gibi cümlelere fazlaca başvurmak istemiyorum aslında. Kural koyucu değil kural uygulayıcı konumundayım çünkü. Keşke dilimize yerleşmeden önce müdahale edebilsek kelimelere ;)
Bu iletiyi yazma amacım şudur ki; Akalın hoca görevinden istifa etmiş.
http://www.trthaber.com/haber/gundem/turk-dil-kurumunda-surpriz-ayrilik-23907.html
Tesadüfün de böylesi. Her kim gelecekse en az onun kadar katkı yapmasını temenni ederim o kuruma.
Alıntı yapılan: heartsmagic - 12 Ocak 2012 - 10:12:55
@gufabe, bu konuda ortada bir kural yok ve böyle olunca da doğru/yanlış da yok diye düşünüyorum.
Katılıyorum. Bu konuda (genel olarak Türkçe konusunda) fazlasıyla rahatım diyebilirim. Vikipedinin Türkçede sık yapılan hatalar sayfasında
Üzerinde otoritelerce anlaşmazlık olan bazı kelimeler kısmı var. Burada ''Dil Bilgisi'' üzerinde bile uzlaşılamadığını görmek de ayrı bir rahatlama yaratıyor. ;)
(https://forum.ubuntu-tr.net/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fompldr.org%2FtYzgyNA&hash=9cc6e458893348226a5b7786ad8070243748f9c4) (http://ompldr.org/vYzgyNA)
http://tr.wikipedia.org/wiki/Vikipedi:T%C3%BCrk%C3%A7ede_s%C4%B1k_yap%C4%B1lan_hatalar
Foruma gelelim. Bir forumda yazımın en genel kurallarına uymaya özen göstermek yeterli görülebilir. Fakat gözlemlediğim kadarıyla daha fazlası oluyor. Bu özen karşılıklı bir etkileşimle daha da büyüyor. Kullanıcıların pek çoğu bu standardı yükseltiyor. Yararlanabilecek kullanıcılar (özellikle gençler) için çok faydalı bir durum bu. Örnek olarak alıntıdaki ''doğru/yanlış'' kullanımına dikkat çekerim. Forumda bu gibi nasıl kullanıldığı genelde pek bilinmeyen bazı kolay ve etkili anlatım yöntemlerine rastlamak mümkün işte. Tabii her şey yararlanabilenler için...
@gufabe, eline, kalemine sağlık diyor ve iletinin son paragrafını ben birisine ithaf etmek istiyorum :) O kendisini bilecektir. Kısacası biz doğru yapıyoruz, gerisi çok önemli değil...
Özelden çıkalım :) Forumda bu konuda ciddi bir hassasiyetimiz var, ara ara da yaptırımlarımız oluyor. Amaç belli aslında: Her geçen gün kendisi zaten çöplük haline gelen şu internet ortamında, güzel dilimizin de bu çöplüğe katılmasını istemememiz. Fakat, herkesi uyarmak, herkese yaptırım uygulamak ne mümkün ne de pratik. Biz ara ara gönlümüzden geçeni söylüyor, ara ara da yöneticilik kaftanımızı kuşanıyoruz. Herkese yetişmemiz de mümkün değil elbette. Bütün bu hengâme içinde birileri, bilhassa da genç arkadaşlar fayda sağlayabiliyorlarsa ne mutlu bize.
@Burak Ellerine sağlık en çok hata yapanlardan biri olarak bayağı etkilendim.
"Hiçbir" birleşik, "hiçbir şey"de şey ayrı, ekleyebilirseniz?
Ekledim @betseg.
Ellerine sağlık çok hoş,eğlenceli,harika bir anlatım.
Selam size arkadaşlar!
(Romalı gibi oldu, neyse.)
2013'ten beri buraya yazan olmamış, yoksa Türkçe uykuda mı?
Konuya şuradan devam ediyorum: İnternette Türkçe'ye önem vermeyenlerin yol açtığı önemli bir husus var. Bunu Google'da arama yaparken fark ettim. O da şu: Mesela "ubuntu kuracam nassıl" diye internette geçilmiş konular var, oysa ben "ubuntu kuracağım, nasıl" ifadesini aratıyorum diyelim, sonuçlar çıkmıyor. Oysa "ubuntu kuracam, kurucam, nassıl" şeklinde arattığımda binlerce sonuç geliyor.
Mesele anlaşıldı mı? O zaman biz internette düzgün bir konuyu arayıp bulamayacağız demektir. Meselenin vahametini bilen bilir.
Masa başında oturup dile tepeden inme müdahale ede ede işte bu noktaya geldik... Köylülükle monşerlik arasında sıkışıp kaldık.
Alıntı yapılan: sayz - 08 Ocak 2012 - 06:45:21
@burak ellerine sağlık, izin verirsen ben de bir şey eklemek istiyorum, aslında bu kuralı ben de bilmiyorum, geçen hafta TDK'nın* sözbul uygulamasından ( http://www.tdksozbul.gov.tr/ (http://www.tdksozbul.gov.tr/) ) gelen bir e-posta ile öğrendim. Aynen e-postadaki şekliyle kuralı yazıyorum:
"Ya da" sözü ancak cümlede "ya" kullanımı varsa kullanılabilir, "veya" sözü yerine kullanılamaz.
Şimdiye kadar "ya da" ve "veya" birbirinin yerine kullanılabilir diye biliyordum ben ama öyle değilmiş. İlgili e-postaya şu adresten erişilebilir: http://tdksozbul.blogspot.com/2012/01/sozbul-bilgilendirme-uygulamasy.html (http://tdksozbul.blogspot.com/2012/01/sozbul-bilgilendirme-uygulamasy.html)
Merhaba,
Dil Bilimci, filolog yada Edebiyatçı değilim, fakat iyi kitap okuyucusuyumdur.
TDK yı bence çok ciddiye almayınız, çünkü ben dünya da tek bir dil konuşulmasını isteyenlerdenim, yani tüm dillerin birleşmesini istiyorum, zamanla bu gerçekleşecek. Başka bir ihtimal yok zaten.
Alıntı yapılan: ersoy28 - 29 Haziran 2019 - 03:27:02
Alıntı yapılan: sayz - 08 Ocak 2012 - 06:45:21
@burak ellerine sağlık, izin verirsen ben de bir şey eklemek istiyorum, aslında bu kuralı ben de bilmiyorum, geçen hafta TDK'nın* sözbul uygulamasından ( http://www.tdksozbul.gov.tr/ (http://www.tdksozbul.gov.tr/) ) gelen bir e-posta ile öğrendim. Aynen e-postadaki şekliyle kuralı yazıyorum:
"Ya da" sözü ancak cümlede "ya" kullanımı varsa kullanılabilir, "veya" sözü yerine kullanılamaz.
Şimdiye kadar "ya da" ve "veya" birbirinin yerine kullanılabilir diye biliyordum ben ama öyle değilmiş. İlgili e-postaya şu adresten erişilebilir: http://tdksozbul.blogspot.com/2012/01/sozbul-bilgilendirme-uygulamasy.html (http://tdksozbul.blogspot.com/2012/01/sozbul-bilgilendirme-uygulamasy.html)
Merhaba,
Dil Bilimci, filolog yada Edebiyatçı değilim, fakat iyi kitap okuyucusuyumdur.
TDK yı bence çok ciddiye almayınız, çünkü ben dünya da tek bir dil konuşulmasını isteyenlerdenim, yani tüm dillerin birleşmesini istiyorum, zamanla bu gerçekleşecek. Başka bir ihtimal yok zaten.
Tamamdır. Siz tek dil konuşulmasını istiyorsunuz diye bundan sonra ciddiye almıyorum Türk Dil Kurumu'nu. :) Aydınlandım resmen. Yalnız cevabınızı okurken gözlerim kanadı.
Alıntı yapılan: sayz - 29 Haziran 2019 - 13:44:35
Alıntı yapılan: ersoy28 - 29 Haziran 2019 - 03:27:02
Alıntı yapılan: sayz - 08 Ocak 2012 - 06:45:21
@burak ellerine sağlık, izin verirsen ben de bir şey eklemek istiyorum, aslında bu kuralı ben de bilmiyorum, geçen hafta TDK'nın* sözbul uygulamasından ( http://www.tdksozbul.gov.tr/ (http://www.tdksozbul.gov.tr/) ) gelen bir e-posta ile öğrendim. Aynen e-postadaki şekliyle kuralı yazıyorum:
"Ya da" sözü ancak cümlede "ya" kullanımı varsa kullanılabilir, "veya" sözü yerine kullanılamaz.
Şimdiye kadar "ya da" ve "veya" birbirinin yerine kullanılabilir diye biliyordum ben ama öyle değilmiş. İlgili e-postaya şu adresten erişilebilir: http://tdksozbul.blogspot.com/2012/01/sozbul-bilgilendirme-uygulamasy.html (http://tdksozbul.blogspot.com/2012/01/sozbul-bilgilendirme-uygulamasy.html)
Merhaba,
Dil Bilimci, filolog yada Edebiyatçı değilim, fakat iyi kitap okuyucusuyumdur.
TDK yı bence çok ciddiye almayınız, çünkü ben dünya da tek bir dil konuşulmasını isteyenlerdenim, yani tüm dillerin birleşmesini istiyorum, zamanla bu gerçekleşecek. Başka bir ihtimal yok zaten.
Tamamdır. Siz tek dil konuşulmasını istiyorsunuz diye bundan sonra ciddiye almıyorum Türk Dil Kurumu'nu. :) Aydınlandım resmen. Yalnız cevabınızı okurken gözlerim kanadı.
:) işte TDK'nın 41 yıl da benim üzerimde bırakabildiği yada kurabildiği etki ve değişim ancak bu kadar. Dilimizin gelişimi için hiçbir çaba sarf etmeyen gereksiz bir kurum, bunları laf olsun, torba dolsun diye yazmıyorum, tüm dünya da Faks, Fax olarak bilinen cihaza adamlar BELGE GEÇER dedi inanabiliyor musunuz ? Resmen işlerini yaparken bizimle dalga geçiyor ve kimbilir nasıl kahkahalara gömülüyorlardır. Esasında böyle bir kurumun varlığı şart ama nitelikli hizmet veremedikleri için ben onları ciddiye almıyorum artık. "Belgegeçer" yerine tıpkıgönderici , tıpkıçekim yerine tıpkıfoto düşünülebilirdi...
Yönetenler işlerini iyi yapmayınca kurumun ne suçu var?
Hani kuruma işi bilenler gelsin deseydin anlaşılırdı ama işini düzgün yapmayanları kuruma mal etmek saçmalıktır.
Alıntı yapılan: illedelinux - 29 Haziran 2019 - 23:10:18
Yönetenler işlerini iyi yapmayınca kurumun ne suçu var?
Hani kuruma işi bilenler gelsin deseydin anlaşılırdı ama işini düzgün yapmayanları kuruma mal etmek saçmalıktır.
Merhaba illedeLinux,
Yorumunda görece olarak haklısın, ben de senin gibi düşünebilir ve yazabilirdim, ama kolayı tercih etmek olurdu bu.
Eminim ki, TDK da her bir sorumlu akademisyen bireysel olarak üstün yeteneklerdir ve güzel fikirleri de vardır, ama sonuçlara ulaşma da belli ki sıkıntıları var, ama bu sıkıntının kaynağının farkında değiller, oysaki çok basit sıkıntı maalesef sistemde, her zaman söylerim, Türkiye'nin sorunu hiç bir alanda bir sisteminin olmaması, sistem nedir ? Tıkır tıkır işleyen bir açığı olmayan düzenli yol haritası olan düzenli işler bütünüdür. TDK aslında doğru yolda ama bilinçsizce ilerliyor.
Çok basit bir örnek vereceğim. Türkçe de kaç harf var kaç kelime var , diyelim ki 1000 kelime var. Bu 1.000 kelime arasında birbiri ile benzer anlamlara gelen farklı kelimeler yada kullanıldığı duruma göre farklı anlamlara gelen aynı kelimeler var mı ? VAR hem de yığınla, peki ÇİN ce de kaç kelime var ? 40.000 , ve hiç bir kelime diğerleri ile aynı anlama gelmiyor ve telafuzları da farklıymış...İşte bu bir sistemdir...Ortalama bir Çinli günde yaklaşık 3000 farklı kelime kullanıyormuş, Ortalama bir TÜRK ise sadece 200-250 , edebiyatçı ise maksimum 400-450 kelime, durum bu kardeşim, daha çok kelimeye ihtiyacımız var, yoksa sonumuz distopialardaki gibi olacak, 5 kelime ile günü tamamlayacağız :)
Not : Ekran çözünürlüğümü hala ayarlayabilmiş değilim, bir el atıversen de çözsek :)