Bira Gibi "Özgür" :)

[marjinal1st]

Neşeli Günler isimli Türk filminin meşhur sahnesidir, Adile NAŞİT ile Münir ÖZKUL, "Turşu limonla mı daha güzel olur, yoksa sirkeyle mi?" diye tartışır ve bir inat uğruna boşanırlar.

Hepimiz gerek yiyecek-içecek, gerekse müzik ya da başka konularda kişisel zevklere sahibiz. Özgür yazılım da bir açıdan buna benzetilebilir, elinizdeki yazılımı sevdiğiniz ya da sizin için daha kullanılır hale getirmek amacıyla değiştirebilirsiniz. O artık sizin "damak tadınıza" uygun hale gelmiştir.

Free Software tanımlamasını kullanırken, özellikle üzerinde durulan bir nokta var. Tanımın içinde geçen free kelimesinin, "ücretsiz, beleş" anlamına değil, "özgür" anlamına geldiğini savunuyoruz. Bunu kısaca açıklamak için "Not free as beer, free as freedom" (Beleş bira anlamında "free" değil, özgürlük anlamında "free") cümlesini kullanıyoruz. Ama bir grup hınzır öğrenci, bu tanımı biraz değiştirmek istemiş!


Açık Kaynaklı Bira

Kopenhag Üniversitesi öğrencileri, 2005 yılında bu çeşit açık kaynaklı bir projenin dijital dünyanın dışında nasıl işleyebileceğini görmek için "Açık kaynaklı bira projesi" başlatmış. Tariflerini yayınladıkları günden bu güne dek açık kaynaklı biranın 4 yeni sürümü ortaya çıkmış. Yani şu an için "Açık Kaynaklı Bira sürüm 4"ten bahsedebilmemiz mümkün.

Meraklısı için söyleyelim, evet, arada 3.3 ve 3.4 gibi düzeltme sürümlerini de yayınlamışlar ...

Creative Commons (by-sa) lisansıyla geliştirilen bu projenin mantığı aynen özgür yazılım lisanslarında olduğu gibi işliyor: Her şeyden önce bu  tarife dayanarak birayı istediğiniz amaç doğrultusunda kullanabilir (özgürlük 0), tarifi değiştirebilir (özgürlük 1), özgün tarifi istediğiniz gibi dağıtabilir (özgürlük 2), kendi tarifinizi de istediğiniz gibi dağıtabilirsiniz (özgürlük 3).

Eğer biranın tarifinde bir değişiklik yaparsanız, tarifte yaptığınız değişiklikleri yayınlamanız gerekiyor. Açık kaynaklı biranın 1.0'dan 4.0'a dek bütün tariflerini, şu adreste bulabilirsiniz.

Buna benzer bir proje olarak geliştirilen açık kaynaklı kolanın tarifi ve gelişimi hakkında daha ayrıntılı bilgiyi wikipedia OpenCola başlığında bulabilirsiniz .

KAYNAK: Özgürlük İçin

[zeitgeist]

Gerçekten ilginç ama ilginç olduğu kadar da mantıklı ve güzel bir haber. Açık kaynak dünyasında her daim beni etkileyen bir şey varsa o da topluluk kavramı. Herkesin elinden geldiği kadarıyla ortak bir ürüne sahip çıkması.

Yarın bir gün bakarsınız hayatın başka alanlarına da yayılır bu yaklaşım. Gerçi türlü alanlarda benzeri oluşumlar yok değil ama ne denli fazla olursa o denli iyi.

[agritux]

okurken baya eylendim
teşekkürler.

[guestwho]

Tariflerini yayınladıkları günden bu güne dek açık kaynaklı biranın 4 yeni sürümü ortaya çıkmış. Yani şu an için "Açık Kaynaklı Bira sürüm 4"ten bahsedebilmemiz mümkün.

Meraklısı için söyleyelim, evet, arada 3.3 ve 3.4 gibi düzeltme sürümlerini de yayınlamışlar ...

    Hangi sürüm kontrol sistemini kullanıyorlarmış peki ? 

[Yiğit Ateş]

Tariflerini yayınladıkları günden bu güne dek açık kaynaklı biranın 4 yeni sürümü ortaya çıkmış. Yani şu an için "Açık Kaynaklı Bira sürüm 4"ten bahsedebilmemiz mümkün.

Meraklısı için söyleyelim, evet, arada 3.3 ve 3.4 gibi düzeltme sürümlerini de yayınlamışlar ...

    Hangi sürüm kontrol sistemini kullanıyorlarmış peki ? 

[jayw]

Açık kaynakta sınır tanımayan arkadaşlar bunlar. Kendilerini yazılım gibi sanal dünyada sınırlamamışlar, her haliyle Open Source Bu arada opencola projesi de bayağı ilginçmiş

[neneki]

çok güzel ya. açık kaynaklı şarapda arkasından hemen gelmeli. ki evde şarap yapımı diye google amcada bir sürü öneri var. derlenmeli ve kurulmalı bunlar sistemlere

[XRumer]

5 yıl önce Bilim ve Teknik dergisinde özgür yazılımı tanıtan bir yazı da bu anlayışın yazılım dünyasının dışına taştığını yazıyor ve örnek olarak bu başlıkta gördüğümüz açık kaynak birayı anlatıyordu. Biranın tarifini(kaynak kodunu) herkes internet sitesinden alabilir. Herkes bu tarifi geliştirip yeni bir bira tarifi icat edebilir. (Yeni bir dağıtım geliştirmek) Fakat yaptığınız değişiklikleri yayınlayamazsınız. (tıpkı özgür yazılımda olduğu gibi işte kaynak kodları kapatamazsınız)

[Yiğit Ateş]

5 yıl önce Bilim ve Teknik dergisinde özgür yazılımı tanıtan bir yazı da bu anlayışın yazılım dünyasının dışına taştığını yazıyor ve örnek olarak bu başlıkta gördüğümüz açık kaynak birayı anlatıyordu. Biranın tarifini(kaynak kodunu) herkes internet sitesinden alabilir. Herkes bu tarifi geliştirip yeni bir bira tarifi icat edebilir. (Yeni bir dağıtım geliştirmek) Fakat yaptığınız değişiklikleri yayınlayamazsınız. (tıpkı özgür yazılımda olduğu gibi işte kaynak kodları kapatamazsınız)

Yapılan değişiklikler niye yayınlanamıyor?

[XRumer]

Pardon yanlış yazmışım
yayınlayabilirsiniz olacaktı.

[sem]

Başlık ve konu güzel gerçekten.

Ben bir örnek üzerinden bir şey sormak istiyorum, örnek yazılım üzerinden de olabilir bira üzerinden de... Ben bu bira tariflerinden istediğimi, en beğendiğimin tarifini aldım, ya da Pidgin'in kaynak kodunu aldım. Pidgine istediğim özellikleri ekledim, ya da biraya değişik bir iki malzeme daha ekledim. Sonra biranın tarifini sakladım, "Sem'in Sihirli Birası" dedim ve satışa sundum. Ya da Pidgin'i işte değiştirdim kaynağını da kapattım sonra satışa da sundum. Bana ne şekilde sen "Pidgin'in kodlarını kullandın" ya da sen "X bira tarifini kullanmışsın" denilebilir. Sonuçta tarif/kod yok ortada. Nerden bilinebilir?

Merak bu yanlış anlaşılmasın =)

[such]

Başlık ve konu güzel gerçekten.

Ben bir örnek üzerinden bir şey sormak istiyorum, örnek yazılım üzerinden de olabilir bira üzerinden de... Ben bu bira tariflerinden istediğimi, en beğendiğimin tarifini aldım, ya da Pidgin'in kaynak kodunu aldım. Pidgine istediğim özellikleri ekledim, ya da biraya değişik bir iki malzeme daha ekledim. Sonra biranın tarifini sakladım, "Sem'in Sihirli Birası" dedim ve satışa sundum. Ya da Pidgin'i işte değiştirdim kaynağını da kapattım sonra satışa da sundum. Bana ne şekilde sen "Pidgin'in kodlarını kullandın" ya da sen "X bira tarifini kullanmışsın" denilebilir. Sonuçta tarif/kod yok ortada. Nerden bilinebilir?

Merak bu yanlış anlaşılmasın =)

Dediğin şeyi bende merak ediyordum, zaman zaman aklıma da geliyordu. Bir gün disk bölümleme yazılımının biriyle disk bölümlerken bir hata verdi. Sonra log dosyasına bakın gibi bir şeyler yazdı ekranda. Sonra dediği dosyayı açtım baktım gtk ile ilgili bir sürü şey yazıyor, işletim sistemi windows, kullandığım yazılım kapalı kaynak en azından lisansında bile açık kaynak şu şu araçlar kullanılmıştır demiyor. Ama tabii bu tamamen benim yüzeysel bir örneğim elbet daha mantıklı bir açıklaması vardır. Buna benzer bir örneği de daha önce ttnet'in bir yazılımında görmüştük.

[rick]

Bu proje aslında OpenCola'dan sonra ortaya çıkmıştı.

[stef_q]

Başlık ve konu güzel gerçekten.

Ben bir örnek üzerinden bir şey sormak istiyorum, örnek yazılım üzerinden de olabilir bira üzerinden de... Ben bu bira tariflerinden istediğimi, en beğendiğimin tarifini aldım, ya da Pidgin'in kaynak kodunu aldım. Pidgine istediğim özellikleri ekledim, ya da biraya değişik bir iki malzeme daha ekledim. Sonra biranın tarifini sakladım, "Sem'in Sihirli Birası" dedim ve satışa sundum. Ya da Pidgin'i işte değiştirdim kaynağını da kapattım sonra satışa da sundum. Bana ne şekilde sen "Pidgin'in kodlarını kullandın" ya da sen "X bira tarifini kullanmışsın" denilebilir. Sonuçta tarif/kod yok ortada. Nerden bilinebilir?

Merak bu yanlış anlaşılmasın =)

GPL bir programı değiştirin veya değiştirmeyin kapatarak kodları yayınlayamazsınız. Bunu yapabilmeniz için kopyalayacağınız program Do What The Fuck You Want To Public Lisansı altında dağıtılıyor olmalıdır.

Üstelik emin olun bilişim hukukunda hala bahsettiğiniz "benim kodumu göremediği sürece nasıl kopyaladığımı anlayabilirler" davaları uzuuuuun yıllardır sürüyor, çoğu doğru dürüsüt sonuçlanmıyor diyebilirim Onu geçtim adam bir programı alıyor aynen kopyalıyor, dizi sıralama metodları için farklı algoritma uygulayıp satışa sunuyor. Program sonuçta aynı işlemi yapıyor ama bu benim sizin kodunuzu kopyaladığım anlamına gelmez... gibi bir sürü hikaye var

Kişisel olarak GPL lisansını pek sevmiyorum, mesela GPL altında bir masaüstün yöneticisinin bazı kütüphanelerini kullanarak program yazsanız bile GPL lemek zorundasınız. Hoş bir şey değil bence... Bence özgür yazılım bu olamaz. Özgür olmak istiyorsa o kodu alan kişi istediğini yapabilmesi gerek. Eğer istediğini yapamıyorsa bu özgürlük değildir.
(bunu çok yerde okumuştum biri burda resmi kaynak değil: http://www.webhatti.com/linux-mac-os/529024-gnu-gpl-lgpl-nedir-ne-ise-yarar.html )

[marjinal1st]

Başlık ve konu güzel gerçekten.

Ben bir örnek üzerinden bir şey sormak istiyorum, örnek yazılım üzerinden de olabilir bira üzerinden de... Ben bu bira tariflerinden istediğimi, en beğendiğimin tarifini aldım, ya da Pidgin'in kaynak kodunu aldım. Pidgine istediğim özellikleri ekledim, ya da biraya değişik bir iki malzeme daha ekledim. Sonra biranın tarifini sakladım, "Sem'in Sihirli Birası" dedim ve satışa sundum. Ya da Pidgin'i işte değiştirdim kaynağını da kapattım sonra satışa da sundum. Bana ne şekilde sen "Pidgin'in kodlarını kullandın" ya da sen "X bira tarifini kullanmışsın" denilebilir. Sonuçta tarif/kod yok ortada. Nerden bilinebilir?

Merak bu yanlış anlaşılmasın =)

Yanlış bilmiyorsam sadece bu iş için bile yazılımları denetleyen, kontrol eden meslekler var. Tabi nasıl oluyor hiç bilmiyorum.

@ mert_d

Bana göre GPL en iyisi çünkü yazılımın özgürlüğünü koruyor. Çok saçma gelebilir, "Neden korunmalıymış özgür yazılım?" diye sorulabilir. Ama özgür yazılımın ilk ortaya çıktığı zamanlarda amaç sahipli yazılımlara fırsat tanımamak idi. Bunun için böyle yapıldı. Ve bana sorarsanız ben geliştireceğim bir yazılımı GPL ile lisanslarım. İsteyen istediği gibi kullansın, topluma, insanlığa bir yararı olsun. Ama birisi gidip bunu kullanıp, kaynak kodunu da kapatıp kendi kişisel çıkarları için kullanacaksa orada dur derim. Çünkü GPL'de mantık basit: Ben seninle paylaşıyorsam sen de benimle paylaşacaksın. (Red Hat'in parayla satması buna örnek değil tabi, o da kaynak kodunu veriyor.)

Ve dikkatli bakarsanız bu durum kapitalist sisteme inanılmaz derecede ters. Bu yüzden özgür yazılıma yaptığım kişisel tanım şöyledir >> "Yazılım dünyasının kapitalist düzenine karşı sosyalist bir ayaklanma"

Ve bu sosyalist ayaklanmalar nedense çeşitlenmeye başladı ki bir örneği de bu. Tabi her düşünceye de saygım sonsuz bunu da belirtmek isterim 

[guestwho]

Başlık ve konu güzel gerçekten.

Ben bir örnek üzerinden bir şey sormak istiyorum, örnek yazılım üzerinden de olabilir bira üzerinden de... Ben bu bira tariflerinden istediğimi, en beğendiğimin tarifini aldım, ya da Pidgin'in kaynak kodunu aldım. Pidgine istediğim özellikleri ekledim, ya da biraya değişik bir iki malzeme daha ekledim. Sonra biranın tarifini sakladım, "Sem'in Sihirli Birası" dedim ve satışa sundum. Ya da Pidgin'i işte değiştirdim kaynağını da kapattım sonra satışa da sundum. Bana ne şekilde sen "Pidgin'in kodlarını kullandın" ya da sen "X bira tarifini kullanmışsın" denilebilir. Sonuçta tarif/kod yok ortada. Nerden bilinebilir?

Merak bu yanlış anlaşılmasın =)

    "Decompiler" ve "Disassembler" gibi ters mühendislik araçlarıyla kısmen anlaşılabilir.
http://en.wikipedia.org/wiki/Reverse_engineering
http://en.wikipedia.org/wiki/Decompiler

Onu geçtim adam bir programı alıyor aynen kopyalıyor, dizi sıralama metodları için farklı algoritma uygulayıp satışa sunuyor. Program sonuçta aynı işlemi yapıyor ama bu benim sizin kodunuzu kopyaladığım anlamına gelmez... gibi bir sürü hikaye var

    Buna "Clean Room Design" denir, aynı zamanda emek ve fikir hırsızlığıyla suçlanmamak için geliştirilmiş bir tür "arkadan dolaşma" eylemidir... Açık kaynak dünyasında bu tür girişimlere rastlamak pek mümkün değildir. Zaten çatallama (Fork) gayet teşvik edilen bir olay.

http://en.wikipedia.org/wiki/Clean_room_design
http://en.wikipedia.org/wiki/Fork_%28software_development%29

Kişisel olarak GPL lisansını pek sevmiyorum, mesela GPL altında bir masaüstün yöneticisinin bazı kütüphanelerini kullanarak program yazsanız bile GPL lemek zorundasınız. Hoş bir şey değil bence... Bence özgür yazılım bu olamaz. Özgür olmak istiyorsa o kodu alan kişi istediğini yapabilmesi gerek. Eğer istediğini yapamıyorsa bu özgürlük değildir.
(bunu çok yerde okumuştum biri burda resmi kaynak değil: http://www.webhatti.com/linux-mac-os/529024-gnu-gpl-lgpl-nedir-ne-ise-yarar.html )

    Böylesine sevimli ve eğlenceli bir konu başlığı altında insanların ağzının tadı kaçsın istemem...

http://patentabsurdity.com/

[stef_q]

pisahmet ben ppaylaşacak sen de paylaşacaksın lafı özgürlüğü kısıtlar. Hadi bunu geçtim bir yerde hak veririm ama ben senin bir sistem programının kütüphaneleriyle (örnekteki masaüstü yöneticisi) program yazamayacaksam o zaman bir yerde çok kötü. Düşünün eğer gönderdiğim linkteki yazı doğruysa (birçok yerde de bunu okumuştum aynı şekilde) ben KDE de bir program yazamayacağım veya diğer masaüstlerinde... Ben böyle bir şeyi kabul edemem. Ama benim kodumu değiştirp yayınlayınca gpl yapacaksın desen belki kabullenirim ama ikinicisi kesinlikle özgürlük olarak kabul edemem.

[eribol]

pisahmet ben ppaylaşacak sen de paylaşacaksın lafı özgürlüğü kısıtlar. Hadi bunu geçtim bir yerde hak veririm ama ben senin bir sistem programının kütüphaneleriyle (örnekteki masaüstü yöneticisi) program yazamayacaksam o zaman bir yerde çok kötü. Düşünün eğer gönderdiğim linkteki yazı doğruysa (birçok yerde de bunu okumuştum aynı şekilde) ben KDE de bir program yazamayacağım veya diğer masaüstlerinde... Ben böyle bir şeyi kabul edemem. Ama benim kodumu değiştirp yayınlayınca gpl yapacaksın desen belki kabullenirim ama ikinicisi kesinlikle özgürlük olarak kabul edemem.

Açık kaynak bir programın bozmasını yapacaksınız ve bunun kaynak kodlarını vermeyeceksiniz. Ve bu özgürlük olacak. Yanlış mı anlıyorum?

[stef_q]

pisahmet ben ppaylaşacak sen de paylaşacaksın lafı özgürlüğü kısıtlar. Hadi bunu geçtim bir yerde hak veririm ama ben senin bir sistem programının kütüphaneleriyle (örnekteki masaüstü yöneticisi) program yazamayacaksam o zaman bir yerde çok kötü. Düşünün eğer gönderdiğim linkteki yazı doğruysa (birçok yerde de bunu okumuştum aynı şekilde) ben KDE de bir program yazamayacağım veya diğer masaüstlerinde... Ben böyle bir şeyi kabul edemem. Ama benim kodumu değiştirp yayınlayınca gpl yapacaksın desen belki kabullenirim ama ikinicisi kesinlikle özgürlük olarak kabul edemem.

Açık kaynak bir programın bozmasını yapacaksınız ve bunun kaynak kodlarını vermeyeceksiniz. Ve bu özgürlük olacak. Yanlış mı anlıyorum?

Sanırım yazdığımı tam okumadınız. Diyorum: bir yerde başkasının bizden aldığı kodu açması gerektiğini kabul ederim, ama bir masaüstü yönetici yazdım gpl'ledim, mehmet gidip linuxa gui li program yazarken benim masaüstüne uygun tasarladı ( e doğal olarak kütüphanelerimi kullanmak zorunda kaldı) ve lisansını gpl yapmak zourunda. işte bu kesinlikle özgürlük değil. dediğim gibi bu kütüphanelerden yararlanma meselesini daha ayrıntılı bilmek lazım ama böle br durum var ne derece etkiliyor bilememiyorum... tam bilsem daha kesin konuşacağım. ama hala bilişim hukukunda bile eminim bunlar tartışılıyordur... ama dediğime yakın bir engel mevcut ve bu bana hoş gelmiyor...

[cagliari]

@mert_d kütüphane dediğiniz şey de aslında koddan ibarettir. Yani siz hazır bir 'kütüphane'den yararlanıyorsanız. Bir kodun üzerine yeni kodlar ekleyeyerek projenizi geliştirmiş oluyorsunuz. Hazır bir kodu alıp değiştirmekle arasında bir fark göremiyorum ben. Değiştirmek uygun ama ekleme yapmak uygun değil demek bana çelişkili gibi göründü.

GPL, bilindiği üzere açık kaynaklı kodların lisansı değildir, özgür kodların lisansıdır. Gene bilindiği üzere GPL, kapalı kodlu yazılımlara karşı bir tepki değildir, sahipli yazılımlara karşı bir duruştur. Bu sebeple bir yazılımı GPL ile lisansladığımızda onu kamuya mal etmiş olduğumuz gibi gerçek veya tüzel bir kişi tarafından sahiplenilmemesini de garanti etmiş oluruz. Yani kodlarımızın özgürlüğünü garanti altına almış oluruz. Kişilerin de kod üzerinde özgürlükleri vardır, bir arkadaş 3 maddeyi yazmış bu başlık altında. Fakat bu özgürlüğü bize veren özgür olan kodlardır.  GPL, lisansı olduğu kodların, sahipsizliğini dolayısıyla özgürlüğünü ve hiçbir zaman hiç kimse tarafından sahiplenilemeyeciğini ilan eder.

Sizin tarif ettiğiniz gibi bir kodla istediğiniz her şeyi yapma hakkı tanıyan lisanlar da var; BSD lisansı bunlardan biri. Bu lisans ise kişileri özgür bırakır, kodları değil. Bu kodları, açarsın, kaparsın, sahiplenirsin, kafana göre takılırsın diyor. İlk geliştiricisini belirtmek gibi bir koşul vardı yanlış bilmiyorsam, ama bu önemli değil.

Yani tartışacak eleştirecek bir konu yok aslında. Her kafaya göre bir şeyler bulunuyor.

[stef_q]

Tartışmak bizlere lisansların iyi ve kötü yanlarını görmemizi sağlar sadece. Daha ötesine gidemeyiz. Denildiği gibi bu konu kişiden kişiye değişir.

[guestwho]

Tartışmak bizlere lisanların iyi ve kötü yanlarını görmemizi sağlar sadece.

    Buna katılıyorum. Yine de doğrusu "lisansların" olacak, "lisan" dendiğinde akla başka birşey geliyor.

Sanırım yazdığımı tam okumadınız. Diyorum: bir yerde başkasının bizden aldığı kodu açması gerektiğini kabul ederim, ama bir masaüstü yönetici yazdım gpl'ledim, mehmet gidip linuxa gui li program yazarken benim masaüstüne uygun tasarladı ( e doğal olarak kütüphanelerimi kullanmak zorunda kaldı) ve lisansını gpl yapmak zourunda. işte bu kesinlikle özgürlük değil. dediğim gibi bu kütüphanelerden yararlanma meselesini daha ayrıntılı bilmek lazım ama böle br durum var ne derece etkiliyor bilememiyorum... tam bilsem daha kesin konuşacağım. ama hala bilişim hukukunda bile eminim bunlar tartışılıyordur... ama dediğime yakın bir engel mevcut ve bu bana hoş gelmiyor...

    Öncelikle engel diye tanımladığın "GPL" lisansı sayesinde burada fikrini diğerleriyle paylaşabiliyorsun...

pisahmet ben ppaylaşacak sen de paylaşacaksın lafı özgürlüğü kısıtlar.

    Özgürlüğü kısıtlar mı ? Paylaşımı teşvik ediyor olmasın sakın ? "Kişinin özgürlüğü bir başkasının özgürlüğünün başladığı yerde biter" klişesini hatırlatmama gerek var mı ?

Hadi bunu geçtim bir yerde hak veririm ama ben senin bir sistem programının kütüphaneleriyle (örnekteki masaüstü yöneticisi) program yazamayacaksam o zaman bir yerde çok kötü.

    Kütüphaneler için LGPL seçeneğine sahip olduğunun farkında mısın ?

Düşünün eğer gönderdiğim linkteki yazı doğruysa (birçok yerde de bunu okumuştum aynı şekilde) ben KDE de bir program yazamayacağım veya diğer masaüstlerinde...

    Neyse ki "eğer doğruysa" demeyi unutmamışsın... Zira "Qt" şu an "GPL" in yanısıra "LGPL" de kullanmaktadır... Ayrıca Qt ile istediğin masaüstünde / platformda LGPL lisansıyla yazılım geliştirebilirsin.

http://qt.nokia.com/products/licensing

Ben böyle bir şeyi kabul edemem. Ama benim kodumu değiştirp yayınlayınca gpl yapacaksın desen belki kabullenirim ama ikinicisi kesinlikle özgürlük olarak kabul edemem.

    "LGPL" ve "GPL" lisansları hakkında kafasında benzer soru işaretleri olan arkadaşlar için Özgür Yazılım Vakfı'nın "LGPL istismar edilebilir" uyarısını kaleme alan makalesini Türkçe'ye çevirdim. Umarım esasında "GPL" in bizlerin özgürlüğünü son derece dikkate alan, güvenilir bir lisans türevi olduğunu çok geç olmadan anlayabiliriz...
[/quote]

                                                                             

Neden bir sonraki kütüphaneniz için Lesser GPL kullanmamalısınız

    GNU Projesi kütüphanelere yönelik kullanım için iki temel lisansa sahiptir. Biri GNU Kısıtlı Genel Kamu Lisansı(LGPL); diğeri de normal GNU Genel Kamu Lisansı'dır(GPL).
Lisans tercihi büyük bir fark yaratmaktadır: Kısıtlı Genel Kamu Lisansı (LGPL) kullanımı sözkonusu kütüphanenin kapalı kaynak yazılımlarda kullanımına izin vermektedir; bir kütüphane için
normal Genel Kamu Lisansı (GPL) kullanımı, sözkonusu kütüphaneyi sadece özgür yazılımlar için kullanılabilir kılar.

    Bir kütüphane için hangi lisansın en iyisi olduğu bir strateji meselesidir ve içinde bulunulan durumun ayrıntılarına bağlıdır. An itibariyle, çoğu GNU kütüphanesi Lesser GPL kapsamı altındadır ve bu da diğerini ihmal ederek, bu iki stratejiden sadece birini kullandığımız anlamına gelir. Dolayısıyla artık normal GPL kapsamı altında yayımlamak için daha fazla kütüphane arayışındayız.

    Kapalı kaynak yazılım geliştiricileri finansal avantaja sahiptirler; özgür yazılım geliştiricileri bu yüzden birbirleri için avantaj yaratmak durumundadırlar. Normal GPL kullanımı özgür yazılım geliştiricilerine, kapalı kaynak yazılım geliştiricilerinin sahip olmadığı bir avantaj sağlar: Kapalı kaynak yazılım geliştiricileri kullanamazken, özgür yazılım geliştiricilerinin kullanabileceği bir kütüphane...

    Normal GPL her kütüphane için avantajlı değildir. Belli şartlar altında LGPL kullanımı daha iyi olabilir. En sık karşılaşılan durumlardan biri de bir kütüphanenin özelliklerinin kapalı kaynak yazılımlarda, diğer alternatif kapalı kaynak kütüphaneler vasıtasıyla halihazırda bulunmasıdır. Bu durumda sözkonusu kütüphane özgür yazılıma belirgin bir avantaj sağlayamaz; dolayısıyla sözkonusu kütüphane için Lesser GPL kullanmak daha iyidir.^[1]

    İşte bu yüzden GNU C kütüphanesi için Lesser GPL kullandık. Sonuçta pek çok C kütüphanesi mevcut; kendi kütüphanelerimiz için GPL kullanmak kapalı kaynak yazılım geliştiricilerini başka bir kapalı kaynak kütüphane kullanmaya yönlendirirdi, bu da onlar için sorun teşkil etmez, lakin bizim için sorun teşkil eder.

    Ne var ki bir kütüphane; "GNU Readline" örneğindeki gibi eşi benzeri olmayan bir yetenek sağlıyorsa, bu apayrı bir mevzudur. "Readline" kütüphanesi etkileşimli programlar için "girdi düzenleme" ve "geçmiş" özelliklerini sağlar ve bu; başka yerlerde benzeri pek bulunmayan bir araçtır. Bunu GPL kapsamında yayımlamak ve kullanımını sadece özgür yazılımlar çerçevesinde kısıtlamak topluluğumuza güçlü bir ivme kazandırır. En azından bir uygulama, özellikle Readline kullanımı gerekli olduğu için bugün özgür yazılım mahiyetindedir.^[2]

    Şayet kapalı kaynak yazılımlar arasında bir karşılığı bulunmayan , GPL kapsamındaki bir takım yetkin kütüphaneyi yaygınlaştırabilirsek, bunlar bir dizi faydalı modülün yeni özgür yazılımlar için temel oluşturmasını sağlayacaktır. Bu, daha başka özgür yazılımların gelişimi için muazzam bir avantaj sağlayacaktır ve bazı projeler bu kütüphaneleri kullanmak için yazılımlarını özgürleştirmeye karar vereceklerdir. Üniversite projeleri bundan kolaylıkla etkilenebilir, bugünlerde firmalar yazılımları özgürleştirmeyi göz önünde bulundurmaya başladıkça, bazı ticari projeler bile böylelikle bundan etkilenebilir.

    Serbest rekabetin önemli bir avantaj olduğu gerçeğini inkar etme arayışındaki kapalı kaynak yazılım geliştiricileri, diğer yazılım geliştiricilerini de GPL kapsamındaki birikimlere kütüphane katkısında bulunmamaları yönünde ikna etme girişiminde bulunacaklardır. Sözgelimi; kapalı kaynak yazılım ürünlerinde sözkonusu kodu, onların kullanmalarına izin verirsek "bu kütüphane için daha fazla kullanıcı olacaktır" vaatleriyle egolara seslenebilirler. Popülerlik cezbedicidir ve bir kütüphane geliştiricisi için sözkonusu kütüphanenin popülerliğini arttırmanın "topluluğun asıl ihtiyaç duyduğu şey olduğu" fikrini rasyonelleştirmesi olasıdır.

    Lakin bu tür ayartmalara gelmemeliyiz, zira birleşirsek çok daha fazlasını başarabiliriz. Biz; özgür yazılım geliştiricileri, birbirimize destek olmalıyız. Sadece özgür yazılım çerçevesinde kütüphaneler yayımlayarak, birbirimizin özgür yazılım paketlerinin, kapalı kaynak alternatiflerinin ötesine geçmesine yardım edebiliriz. Tüm özgür yazılım insiyatifi daha da popüler olacaktır, çünkü özgür yazılım; rekabet karşısında bir bütün olarak daha iyi bir duruş sergileyecektir.

   
   

• ^ Burada açık kaynak bir kütüphane için "LGPL" kullanımının istismar edilme olasılığı daha düşüktür, çünkü açık kaynak haricinde kapalı kaynak alternatifler de mevcuttur.
• ^ Burada açık kaynak Unix yazılımlarını Mac OS X platformuna taşımayı hedefleyen "Fink" projesinden bahsedilmektedir. http://en.wikipedia.org/wiki/Fink

    Not: http://www.gnu.org/licenses/why-not-lgpl.html adresindeki "Why you shouldn't use the Lesser GPL for your next library" başlıklı makalenin çevirisidir. Çeviri hatalarını bildirirseniz makaleyi yeniden düzenleyebilirim.

[stef_q]

guestwho makale tercümesi için teşekkürler , malesef hepsini okuyacak vaktim yok şu aralar. Yukarıda yazım yanlışımı da düzelttim.

Şimdi dediğiniz gibi kütüphanelerin lpgl olduğundan bahsetmişsiniz. Bende zaten makalede bir masaüstü örneği verdim (yanlış veya doğru) ama örnek dışında bir masaüstü eğer gplle yazılsaydı o zaman iyi olmazdı, ki anladığım kadarıyla zaten çoğu masaüstünün kütüphaneleri lpgl ile dağıtılıyor Şu anda varolan kodlarda sorun yok, ama gpl olsalardı olmayacaktı.

"Kişinin özgürlüğü bir başkasının özgürlüğünün başladığı yerde biter" ben bunun terisini mi söyledim? ben yazarım adam benimkine zarar vermediği sürece o kodları kopyalayıp ister kütüphanesini değiştirerek farklı yayınlasın ister çöpe atsın. ben kodu yazdım . başkası benden yararlansın ama ne yaparsa yapsın diyorum. bana zararı yokki. zararı olursa o zaman kesinlikle böyle bir lisansı savunmam zaten. bu durumda "Kişinin özgürlüğü bir başkasının özgürlüğünün başladığı yerde biter" sözüne uygun düşünmüş oluyorum.

[Yiğit Ateş]

@guestwho, eline sağlık. Çok güzel bir çeviri olmuş, LGPL'i öğrenmiş oldum sayende.

[rick]

@guestwho, wiki'ye eklenirse güzel olur.